Goebbels ve caz arkadaşları

II'nci Dünya Savaşı'nda dünyanın dengelerini değiştirmeye çalışan Adolf Hitler'in düşüncelerini tüm dünyaya yaymak için her türlü yolu denediği biliniyor. 1930'lu yıllarda kurduğu Propaganda Bakanlığı sadece bunun için oluşturulmuş bir Nazi kurumu. Bakanlığın başına Joseph Goebbels'i getirmesiyse, Hitler'in belki de verdiği en doğru kararlardan biriydi. "Müzik evrenseldir" düşüncesinden yola çıkarak dünyayı "Nazi cazıyla" fethetmeyi kafasına koyan SS subayı Goebbels (1897-1945), kurduğu "siyahi müzik yapan" orkestrasıyla 1940'lı yıllarda ABD ve Avrupa'ya "Nazi cazı" dinletmeyi başardı.

YAHUDİ MÜZİSYENİ KOVDU
Bugün de online kayıtlarını, "Charlie and His Brothers, Nazi propaganda müziği, 1940-1945" başlığıyla kolaylıkla bulabileceğiniz bu grubun müziklerini dikkatlice dinlediğinizde, kıvrak swing ritimleri eşliğinde yumuşak bir ses tonu ve mükemmel İngilizcesiyle şarkı söyleyen Alman solist Karl "Charlie" Schwedler'in sevgilisine nameler yapmadığını anlıyorsunuz. İngilizce sözlü şarkıları dinledikçe, Charlie'nin dünyanın o dönemde hayranı olduğu caz müziğinden yararlanarak Nazi propagandası yaptığını fark ediyorsunuz. Tüm dünyaya yayılmak için İngilizce "Charlie ve His Brothers" (Charlie ve Kardeşleri) ismini seçen Goebbels'in dört kişiden oluşan bu orkestrasının hikâyesiyse şöyle: 1930'lu yıllarda caz ve swing'e ilgi zirveye çıkarken, ırksal saflığı savunan Goebbels, 1935'te ülkesinde yasaklanan "Negermusik"in (siyahi müzik), özellikle Berlin'deki yeraltı kulüplerinde çalındığını biliyordu. Goebbel kabare müziği yapan, "dejenere müzik" olarak tanımladığı yasaklı caz ve swing çalan "Weimar" gece kulübünü "Günahın Babil'i" olarak tanımlıyordu. Bir yandansa, orkestradaki lakabı daha sonra "Stumpie" olan Alman saksafoncu Lutz Templin ile iletişime geçti. Nazi olmayan Templin, 1935'te kendi adına kurduğu orkestranın başına getirdiği Yahudi James Kok'u kovarak Alman plak kayıt kurumu "Deutsche Grammophon"un gözüne girmeyi başarmıştı. Goebbels, söz yazmaları için William Joyce ve Norman Baillie-Stewart'ı, ardından orkestraya ismini verip "Charlie" lakabını alan solist Karl Schwedler'i işe aldı. "Beyin kadrosu" dört kişiden oluşan Templin Orkestrası, "Charlie ve Orkestrası"na dönüştürülerek Ocak 1940'da "politik kabaresi"ye başladı. Müziğin ortaya çıkış şekliyse şöyleydi. Templin'in orkestrasında aslında iki isim şarkı sözü yazıyordu. Ancak Goebbels'in işe aldığı üç Nazi yanlısı, sözleri değiştirip Nazi propagandası yapıyordu.
AMERİKA'YA GÖÇ ETTİ
Charlie ve Kardeşleri'nin repertuvarının çoğu, Hollywood filmleri ve Broadway müzikallerinin müziklerinden oluşan şarkılardan oluşuyordu. Grup, 1943'te İngilizler Berlin'i yoğun olarak bombalamaya başlayınca Stuttgart'a geçti. Charlie ve orkestrası, savaşın sona erene kadar çalmaya devam etti. Son kez Nisan 1945'te, yani ABD'nin Rhineland ve Reichssender Stuttgart'ı kontrol altına almasından bir ay önce çaldılar. Lutz Templin, 1945 sonbaharında bu kez Amerikan ordusu için, Almanya'nın güneyinde konser vermeye başladı. Daha sonra Hamburg'da kendi müzik şirketini kurdu. Charlie'ye gelince... Arkadaşları onu 1960'ta Berlin'deki Avrupa Müzikholü isimli kumarhanede çalışırken buldu. Ancak bir döneme adını yazan Nazi cazının cazibeli yüzü, unutulacak gibi değildi. Bu yüzden eşi ve çocuklarıyla Amerika'ya göç etti.