İstanbul'un ulaşım ağları güçlendiriliyor

Avrupa ve Asya kıtaları arasında sabit bağlantı olarak Türkiye ulaşım ağının çok önemli iki halkası olan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri de Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve Karayolları İstanbul 1. Bölge Müdürlüğü kontrollüğünde yapılacak çalışma kapsamında incelendikten sonra hazırlanacak rapor doğrultusunda bakıma alınacak.

Karayolları Genel Müdürü Cahit Turhan, Türkiye'de 1999 yılında meydana gelen büyük Marmara depremlerinin ardından, yabancı uzmanların da katılımıyla yapılan etüt ve araştırmalar sonunda, fay hattı üzerindeki Arifiye ve Adapazarı köprüleri dışındaki köprü ve viyadüklerde, kullanım dışı kalmalarını gerektirecek ciddi hasarlanmaların oluşmadığının tespit edildiğini, hiçbirinde yıkılma riski söz konusu olmayan bu yapıların emniyetli koşullarda hizmet verdiğini belirtti.

Yaşanan depremlerin merkez üslerinin İstanbul'a yaklaşık 100 kilometre uzakta olduğu ve Marmara Denizi tabanındaki aktif faylar üzerinde İstanbul'a yakın konumda meydana gelebilecek şiddetli bir deprem ihtimali dikkate alınarak, ülke genelinde olduğu gibi İstanbul sınırlarındaki yollarda yer alan köprü, viyadük ve tünel gibi yapıların, depreme karşı güçlendirme çalışmalarının bir program dahilinde devam ettiğini anlatan Turhan, ''Bu doğrultuda ve istatistiki veri tabanına göre, gelecek 50 yıl içerisinde yüzde 2 ihtimalle meydana gelebilecek büyük bir depremde, otoyol ve bağlantı yolları üzerindeki köprü, viyadük ve tünellerin belirli hasarlanma durumları kabul edilmekle birlikte, güvenli trafik akışını kesintisiz sağlayabilecek seviyelerde güçlendirilmeleri öngörülmüş, buna göre iç ve dış kaynaklar kullanılarak proje ve yapım çalışmalarına başlanmıştır. Bu kapsamda Karayolları İstanbul 1. Bölge Müdürlüğü sorumluluğundaki devlet ve il yollarında, 64 adet köprü bulunmaktadır. Otoyol ve bağlantı yolları üzerindeki 482 adet yapıdan, trafik yoğunluğu ve sismik duyarlılık kriterleri gözetilerek ele alınan 277 adet köprü, viyadük ve tünelde depreme karşı güçlendirme çalışmaları sürdürülmektedir. Bu çalışmalar milli bütçe ve dış kaynaklı kredi ile yürütülmektedir'' dedi.
Milli bütçeden yürütülen güçlendirme çalışmaları

Turhan, Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğu altında bulunan Kınalı-Gümüşova Otoyol ağı üzerindeki 310 adet köprü, viyadük ve tünelin, depreme karşı güçlendirme proje çalışmalarının bitirildiğini, depreme karşı güçlendirme projesi tamamlanan 100 adet büyük yapıda çalışmaların tamamlandığını, projesi tamamlanan 162 yapıda ise çalışmaların sürdürüldüğünü söyledi.

Cahit Turhan, Karayolları Genel Müdürlüğü yönetiminde Japon uzmanların da yer aldığı ve Karayolları İstanbul 1. Bölge Müdürlüğü'nün de katılımıyla hazırlanan Fizibilite Etüdü Raporu'na göre, İstanbul karayolu ulaşımının önemli ve öncelikli ana yapılarını; Birinci Boğaz Köprüsü, Birinci Boğaz Köprüsü Yaklaşım Viyadüğü (Asya tarafı), Birinci Boğaz Köprüsü Yaklaşım Viyadüğü (Avrupa tarafı), Fatih Sultan Mehmet Köprüsü, Eski Haliç Köprüsü, Eski Haliç Köprüsü Yaklaşım Viyadüğü, Yeni Haliç Köprüsü (Batı), Yeni Haliç Köprüsü Yaklaşım Viyadüğü (Batı), Yeni Haliç Köprüsü (Doğu), Yeni Haliç Köprüsü Yaklaşım Viyadüğü (Doğu B), Yeni Haliç Köprüsü Yaklaşım Viyadüğü (Doğu C), Ortaköy Viyadüğü V 408, Ortaköy Viyadüğü V 409, Ortaköy Viyadüğü V 411 ve Mecidiyeköy Viyadüğü'nün oluşturduğunu kaydetti.

İstanbul'daki 15 adet köprü ve viyadüğün depreme karşı güçlendirilmesi için Japon hükümetinden dış kredi sağlandığını ve İstanbul'un karayolu ulaşımının önemli ve öncelikli ana yapılarını oluşturan köprü ve viyadüklerin depreme karşı güçlendirme projelerinin tamamlandığını ifade eden Turhan, yapım çalışmalarına 13 Mart 2006 tarihinde başlanan İstanbul'daki büyük açıklıklı köprülerin sismik takviye projesinin, 21 Ağustos 2010 tarihinde tamamlandığını belirtti.

Karayolları Genel Müdürlüğü'nce Boğaziçi Köprüsü'nde sürdürülen bakım çalışmalarının, koruyucu bakım çalışmaları ve bilimsel kontroller olmak üzere ikiye ayrıldığını dile getiren Turhan, bu çalışmalara ilişkin şu bilgileri verdi:

''Koruyucu bakım çalışmalarında takip edilen yöntem, köprünün belli başlı bütün bölümlerinin bir yıl içinde gerekli görülen zaman aralıklarıyla bir veya bir kaç defa lüzum görülmesi halinde daha sık olarak bakım programı çerçevesinde gözle kontrol edilmesidir. Bu çalışmanın ilk etütleri Karayolları'nın mevcut ekipleri tarafından yapılmaktadır. Koruyucu bakım çalışmaları da ankraj blokları, çelik kuleler, ana kablo ve askı halatları, tabliye ve yaklaşım viyadükleri olmak üzere 5 grupta toplanmaktadır. Bu çalışmalar kapsamında gözle yapılan kontrollerde, kaynak çatlaklarının olup olmadığı, boya ve korozyon kontrolleri, ana kablo ve askı halatlarının kontrolleri, genleşme derzlerinin durumları, ankraj blokları içerisinde beton ve çeliğin durumları, rutubet kontrolleri, kule içi asansörlerin çalışmaları gözden geçirilmektedir.''

Bilimsel kontrollerin ise 10 yıl içerisinde uygun aralıklarla yapılan ve köprünün genel yapısal durumunun tetkikini içeren bir çalışma olduğunu ifade eden Turhan, ölçü aletleriyle gerçekleştirilen bu kontrollerde, köprünün işletilmesi ve kullanılması esnasında ölçülen değerler ile proje değerleri veya önceki ölçüm sonuçları mukayese edilerek, mevcut durumun tespit edildiğini söyledi.
Boğaz köprüleri bakıma alınacak

Karayolları Genel Müdürü Turhan, İstanbul'daki trafiğin önemli akslarından biri olan Boğaziçi Köprüsü'ndeki güçlendirme ve tetkik muayeneler kapsamında, İstanbul'daki Büyük Açıklıklı Köprülerin Sismik Takviyesi Projesi çerçevesinde kule ve kirişler arasındaki çarpışma için kulelerin takviyesi, ankrajda dönmeyi önleyen aygıtın montajı, ankrajda ve kulelerde elabtomer mesnet yapılması, kulede düşmeyi önleyen aygıtın montajı, kulede mesnet değişimi ve yaklaşım viyadüğü P3 ayağının takviyesi işlerinin yapıldığını kaydetti.

Boğaziçi Köprüsü askı halatları tabliye bağlantı plakalarının güçlendirilmesi işi kapsamında, analizler sonucu güçlendirme ihtiyacı duyulan askı halatı tabliye bağlantı plakalarının yenileriyle değiştirildiğini belirten Turhan, koruyucu kaplamasının yenilenmesi kapsamında da köprünün tüm çelik yüzeylerinin anti korozif özellikli boya ile boyandığını anlattı.

Boğaz köprülerinin davranış analizleri ve genel tetkik muayenelerinin yapılması işi kapsamında, köprülerin bilimsel olarak incelendiğini dile getiren Turhan, 3 boyutlu matematiksel modellemeler ve yerinde yapılan ölçümler sonucunda yapı elemanlarının yapısal parametlerinin belirlendiğini, bunun sonucunda da köprüye yapısal inceleme sistemi tesis edilerek köprünün önemli yapısal parametlerinin anlık olarak takip edilebildiğini söyledi.

Boğaz köprülerinin davranış ve genel muayenelerinin yapılması işi sonucunda, ''Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet Köprülerinin Bakımı, Onarımı ve Yapısal Takviyesi Mühendislik, Müşavirlik Hizmetleri İşi''nin 2011 yılında ihale edildiğini, işe 2012 yılında başlandığını ve çalışmaların devam ettiğini belirten Turhan, bu kapsamda Boğaz köprülerinde yapılması planlanan bakım ve onarım çalışmalarının, uygulama detay ve projeleri hazırlanarak, uygulama ihalesinin yapılmasının planlandığını anlattı.

9 şiddetindeki büyük depremlere dayanacak şekilde inşa edilen Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün, genleşme derzlerinde çalışılarak ve yaya korkuluklarında korozyonu önleme çalışmaları yapılarak güçlendirildiğini ifade eden Turhan, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Müdürlüğü ile yürütülen işbirliği çerçevesinde Fatih Sultan Mehmet Köprüsü kule ve tabliye iç kısımlarına deprem cihazları konuldu. Deprem cihazlarından elde edilen veriler, Kandilli Rasathane Müdürlüğü yetkililerince analiz edilmektedir. Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve Karayolları İstanbul 1. Bölge Müdürlüğü kontrollüğünde yapılacak çalışma kapsamında, her iki köprü incelenecek ve hazırlanacak rapor doğrultusunda bakım çalışmalarına başlanacak.''