Kalibrasyon nedir, hangi tıbbi cihazlar için yapılması gerekir? Ateş ölçer kalibrasyonu nasıl yapılır?

Kalibrasyon kelimesini çoğu vatandaş akıllı telefonlardan biliyor. Akıllı telefonlarda dokunmatik ekranın yön ayarlarını yapmak için telefonu sağa, sola, aşağı ve yukarı döndürmemiz istenir. Bu sayede ölçüm yapılarak telefonun yön ayarları test edilmiş olur. Kalibrasyon büyük işletmelerde de kaliteli ürünün üretimi ve kalitesinin devam etmesini için kullanılır. Kalibrasyon son zamanlarda tıbbi cihazlarda da kullanılmaya başlandı. Özellikle ateş ölçerler günümüzde yaygın olduğu için ölçümüm doğruluğu konusunda kalibrasyon ön plana çıktı. Ateş ölçer kalibrasyonu nasıl yapılır? Bu konuya değineceğiz. Kalibrasyon gerektiren tıbbi cihazlar neler? İşte ayrıntılar…

KALİBRASYON NEDİR?

Kalibrasyon kelime olarak Fransızcadan gelen, Metroloji Bilimi içerisinde yer alan; belirlenmiş şartlar altında bir ölçü aleti veya ölçme sisteminin gösterdiği değerleri o sistemi ölçen cihazın referans değerleri arasındaki ilişkiyi oluşturan işlemler dizinidir. Kalibrasyon bir ölçme aleti değildir. Ya da ölçme aletinin doğru sonuçlar verecek şekilde ayarlanabilen işlemler değildir. Kalibrasyon daha çok, ölçme aletinin hatasını kestirmeye ya da belirli bir skalanın işaretlerine değer verilmesine imkan sağlar. Kalibrasyon metrolojik özellikleri de belirler. Yapılan işlemler sonucu kalibrasyon sertifikası veya kalibrasyon raporu doküman olarak kaydedilir. Kısaca kalibrasyon yapma nedenleri arasında; ölçü aleti tarafından alınan ölçüm değerlerinin, diğer ölçüm değerleri ile tutarlılığının sağlanması, ölçü aletinin, ölçüm değerlerinin doğruluğunun tespiti, ölçü aletinin ölçüm güvenirliğini sağlamak vardır.

ATEŞ ÖLÇER KALİBRASYONU NASIL YAPILIR?

Sıcaklık belki de en çok ölçülen parametrelerden biridir. Günümüzde de sıcaklık değişik yöntemlerle yapılabilmektedir. Ölçme konusunda birçok farklı araçların olması akıllara "hangisi daha doğru ölçüm yapıyor" sorusunu getirebilir. Temassız ateş ölçer kalibrasyonlu ürünlerde uzaktan algılama ve gelişmiş sensörler bulunur. Ateş ölçer kalibrasyonu için ölçümü engelleyen arada bir nesne olmamalıdır. Ateş ölçümü için doğrudan ısı ölçümü yapılmalıdır. Ölçüm değerleri 0.2 ve 0.4 derece arasında değişiklik olabilir. Yaptığınız ölçümlerde ısı farkı 0.4 dereceyi geçiyorsa sorun var demektir. Alnın ortasına ve sağ tarafa bir ölçüm yapın. Sonucu karşılaştırın. Sol damarlar nedeniyle sağ ve sol damar arasında 0.3 dereceye kadar fark çıkabilir.

KALİBRASYON PROSEDÜRÜ

Kalibrasyon yapabilmek için çeşitli standartlara ihtiyaç vardır. Önceden kalibre edilmiş ve doğruluğu kesin olarak bilinen kalibrasyon kullanılır. En önemli nokta istenen kalitenin sağlanabilmesi için kaliteyi etkileyen önemli yerlerin belirli bir doğrulukta olması gerekir. Kalibrasyon her cihazın kullanım kılavuzunda yer alır. Kılavuzda yer alan referans değerleri veya ölçüm değerlerini size gösterilen talimatlar doğrultusunda yapabilirsiniz.

KALİBRASYON GEREKTİREN TIBBİ CİHAZLAR

Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği EK-1 Aile Sağlığı Merkezi İzleme Değerlendirme Formunun 32. Maddesinde "Kalibrasyon gerektiren ve tıbbi amaçla kullanılan elektronik cihazların kalibrasyonları yapılmış mı?" ibaresi yer alır. Bundan dolayı aşağıdaki cihazlarda kalibrasyon gerekmektedir.

• Defibrilatör
• Nebulizator
• Dezenfeksiyon ve sterilizasyon cihazları
• Tüpe takılabilen, oksijen flowmetresi
• EKG cihazı
• Glikometre
• Santrifüj
• Fetal el doppleri
• Dijital tansiyon aleti
• Dijital termometre
• Dijital tartı aleti

Aile Sağlığı Merkezinde bulunan Ultrason gibi araçların da kalibrasyon yaptırılması zorunludur.