Kolesterol tartışması durulmuyor

İstanbul Bilim Üniversitesi'nden Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay, kolesterol ilaçlarının faydasız olduğu ve yan etkileri nedeniyle kullanılmaması gerektiği yönündeki açıklamasıyla büyük bir tartışma başlattı. İç Hastalıkları ve Kardiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Karatay'ı eleştiren Türk Kardiyoloji Derneği "Şöhret uğruna insanların hayatıyla oynanıyor" suçlamasında bulundu. Dernek, ilaçların ölüm, felç ve kalp-damar hastalıklarından koruduğunu ve sadece diyetle kolesterolün düşürülemeyeceğini iddia etti. Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta, Prof. Dr. Ahmet Aydın, Uzman Biyolog Mevlüt Durmuş ve Prof. Dr. Canan Efendigil Karatay ise dün "bağımsız bilim insanları" olarak bir basın toplantısı düzenledi. Kardiyoloji Derneği'ni ve kolesterol ilacı üreten firmaları topa tutan Karatay, "Asıl 'Kolesterol zararlıdır ve ilaç kullanılmalıdır' diyenler ölümlere neden oluyor, gerçek verileri çıkarları uğruna çarpıtıyor. Kolesterol ilacını bırakın. Kırmızı et, hayvani yağ, sebze tüketin. Spor yapın. Trans yağlar ve şekerden uzak durun. Kolesterol damar tıkamaz" dedi. Prof. Dr. Ahmet Aydın sunumunda, 1928'den önce kalp enfarktüsüne rastlanılmadığını anlatırken, dünyada kanda kolesterol oranı en fazla olan insanların Samburu Kabilesi'nde yaşadığını aktardı. Sadece et ve süt ürünleri tüketen bu kabileden kimsede kalp rahatsızlığına rastlanmadığını dile getiren Aydın, tüm dünyada ilaç firmalarıyla işbirliği içinde olan uzmanların gerçek araştırma verilerini çarpıtarak hastaları, yan etkileri görmezden gelinemeyecek ilaçlara yönlendirdiğini iddia etti. İşte onbinlerce kalp hastalarının kafasını karıştıran tartışmada, uzmanların görüşleri:
Bağımsız uzmanlar ne dedi?
Statinler'in (Kolesterol ilaçları) kandaki LDL-kolesterolü düşürdüğü şüphesiz ama bu düşüş kalp krizlerini felçleri ve bunlara bağlı ölümleri önlemede yararsızdır. Kolesterolle ölüm sıklığı arasında ilişki yoktur.
Kolesterol zararlı değildir çünkü hücre yapıtaşını meydana getirir. Damarları tıkayarak kalp krizine ve inmeye neden olan kolesterol değil kan pıhtısıdır. Pıhtılaşmanın en önemli sebeplerinden biri de insülin hormonudur.
Kolesterol ilaçları vücudun elektrik santrali olan bir maddeyi tahrip eder ve kas kaybına neden olur. Kalp de kaslardan meydana geldiğine göre kalbi korumak için kalbi güçsüz bırakan bir ilaç nasıl kullanılır? Statinler hormonal sistemi olumsuz etkiler. Yüksek doz kolesterol ilacı kullanan yaşlılarda beyin kanaması riski artar. Statinler genetik mutasyona neden olabilir. Yaşlılarda kolesterol yükseldikçe ölüm oranı azalır.
Kolesterol ilaçlarıyla ilgili yapılan çalışmalar görecelidir. Göreceli risk değerlendirilip mutlak risk göz ardı edilmektedir. Faydalı olduğuna dair veriler yüzde 20 ile 45 arasına işaret ederken geriye kalan yüzde 80 azımsanamayacak bir orandır.
İlaç yerine her gün en az 20 dakika yürünmeli ve sağlıklı beslenilmeli. Et, süt, hayvani yağ, sebze, yumurta tüketilmelidir.
Kardiyoloji Derneği ne demişti?
Kolesterol ilaçlarının kullanılmaması yönündeki açıklamalar halk sağlığını tehdit ediyor.
Kötü huylu kolesterol LDL'nin düşürülmesinin ölüm, kalp ve damar hastalıkları, felçleri azalttığı net olarak biliniyor. Kan şekeri, kan kolesterol düzeyi vücut için elbette gereklidir. Ancak sınırlar aşıldığında diyabet, hipertansiyon hastalıkları gelişiyor. Yüksek kolesterol damarı bozan ateroklerozun ana yapısını oluşturuyor. Bu, kalp ve damar hastalıklarına yol açan risklerin en büyüğüdür.
İlaçların tümünün az veya çok yan etkileri mevcuttur. Statinler, yan etkileri en az olan ilaçlar arasındadır. En çok kas harabiyetine bağlı böbrek yetmezliğine yol açabilir. Türkiye'den bilinen vaka yok.
Çalışmalar, etik kurullar, bağımsız denetim kurulları ve FDA gibi devlet kurumları tarafından denetlenir. Framingham çalışmasının 26 yıllık verilerine göre toplumun yüzde 45'inde kolesterol değeri 150-200 mg/ dl arasındaysa koroner kalp hastalığı riski yüzde 20'dir. 225 mg/dl ise risk yüzde 40'a, 300 mg/dl ve üstüyse yüzde 90'a çıkmaktadır. 1990'lardan beri tüm çalışmalar, statinler'in kan kolesterolünün düşürdüğünü ve riskin yüzde 30 azaldığını göstermiştir.
İlaçlar, hastanın sağlıklı yaşam uygulamalarında başarısız kaldığı durumlarda başvurulan yöntemlerden sadece birisidir.
'İyi kolesterol'ün azı riskli değil
Danimarka'daki Rigshospitalet Hastanesi'nde yapılan araştırma, iyi kolesterol olarak bilinen "HDL" seviyesi düşük olan kişilerde kalp krizi riskinin, sanılanın aksine artmadığını ortaya çıkardı. 70 bin kişi üzerinde yapılan araştırmayı yürüten Dr. Frikke-Schmidt, kalp krizine asıl yol açanın düşük HDL'ye eşlik eden obezite, yüksek tansiyon ve diyabet gibi diğer faktörler olabileceğini açıkladı. İyi kolesterolü düşük deneklerin çoğunda kötü kolesterol LDL'nin de yüksek olduğunu söyleyen Schmidt, kalp krizi riskinin düşük HDL ile yüksek LDL bir araya gelince arttığını söyledi. Hastaların öncelikle obezite ve hareketsizlik gibi risk faktörlerini doğal yollardan ortadan kaldırmaları gerektiğini söyleyen Schmidt, iyi kolesterolü yükseltmeyi vaat eden ilaçlara da temkinli yaklaşılması gerektiğini vurguladı.
DIŞ HABERLER