Megakentin kanayan yarası ‘taksi sorunu’

İstanbul'da en önemli ulaşım sorunu haline gelen taksi sorunu her geçen gün biraz daha artıyor. En büyük sorun ise yolcuların taksiler boş olsa dahi binememesi. Taksiciler yolcuyu seçerek alıyor, uzun mesafe ise aracın boş olduğunu ancak kısa mesafe ise aracın değişim saati olduğunu söylüyorlar ya da hiç durmadan geçiyorlar. İstanbul Emniyet Müdürlüğü Sivil Trafik ekipleri hemen her gün taksilere yönelik denetimler yapsa da bu durum yaşanmaya devam ediyor. SABAH gazetesi Taksi sorununu taksicilerden ve uzmanlardan dinleyip masaya yatırdı. Yolcu seçtiği ya da kısa mesafeye yolcu almadıkları öne sürülen taksiciler indi bindi ücretinin maliyeti kurtarmadığını öne sürerek; "kısa mesafe trafik saatinde bizim için tamamen zarar" diyorlar. Taksilerin 14.00 ile 15.00 arası değişim saatleri olduğunu söyleyen bir taksici bu saatlerde ben aracı bırakacağım sırada yolcu aldığımda o yolcunun ücreti bana değil bir sonraki şoföre yazılıyor. Bu durumda ben kendime değil ona çalışmış oluyorum diyor. Gerçekten değişim yerine giderken o yönde bir yolcu olsa alacağız ama adam tam tersi bir istikamet söylediğinde en az 2 saat aracı geç teslim etmiş oluyorsun. Bu iki saati diğer şoföre çalışmış oluyorsun. Kim bu durum ile karşılaşmak ister." diye soruyorlar.

"DİJİTAL SİSTEMLER GELİŞTİRİLMELİ"
Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halit Özen, taksi sorununun çözümünde en etkili yöntemin dijital sistemlerin yaygınlaştırılması olduğunu belirterek şunları söylüyor; "Şimdi bu uygulamalar sürekli olarak karşımıza değişik şekilde çıkıyor. Yeni çıkan bir uygulamada mesela dinamik ücretlendirme yapılıyor. Ancak yasalarımız buna müsaade etmiyor. Belki burada bir yasal düzenleme yapılması gerekiyor."

İÇİMİZDEKİ KÖTÜ TAKSİCİLER YÜZÜNDEN
İBB Ulaşım Daire Başkanlığı verilerine göre, megakentte taksi başına 837 kişi düşüyor. İBB'ye yapılan 44 bin şikayetin yüzde 59,53 ü yolcu seçilmemesinden oluşuyor. SABAH'a konuşan taksici Umut Yıldırım "Taksicilerin üzerine çok oynuyorlar hayat şartlarından dolayı kurtarmıyor 1 litre mazot fiyatına yolcu taşıyoruz bu hırsız ve tacizci taksiciler yüzünden bizim adımız kötüye çıkıyor" diye konuştu.

YENİ ÇIKAN 2000 TAKSİ ÇOK PAHALI
Bir başka taksici Tamer Can: "İlk önce trafikten dolayı, ana yollarda ve ara sokaklarda günün her saati trafik var bu en büyük etkenlerden birisi derken taksicilerin yüzde 60'ı taksi uygulamalarını kullanmayı bilmiyor İETT otobüs ücretleri ile taksi indi bindi ücretleri artık kafa kafaya geldiği için 4 kişi bir araya geldiğinde taksiye biniyor ve bu da taksi yokluğunu sebebiyet veriyor. Yeni çıkan 2000 taksi daha çok minibüs tarzında olduğu için çok pahalı ve oteller haricinde yolcu almıyorlar daha çok turistleri gözüne kestirip fiyatları kendileri belirlediği için onlara turistler daha cazip geliyor ve normal vatandaşı almıyorlar. Müşteri beğenilmemesi ise müşteri çokluğundan oluyor bu durumda İstanbul'daki taksi kıtlığına sebep oluyor."

HERKES TAKSİCİ OLMASIN
SABAH'a konuşan taksici Ahmet Çelik; "Hırsızların yakalanması tasfiye edilmesi gerekiyor, millet taksiye binemez hale geldi yolcu seçenler turist kovalayanlar turistleri kendi belirledikleri fiyata götürüyorlar bu durum bu taksi kıtlığının en büyük sebebi kötü taksicilerin en önce kendi vicdanlarına bakıp sonra işe başlamaları gerek aksi takdirde bu sorumluluk bize yükleniyor biz kötü biliniyoruz."

TAKSİCİLERE SÖZ HAKKI TANINMIYOR
İsmini belirtmek istemeyen bir taksici ise: "Taksicilerin kesinlikle odayı seçme hakları yok bu işi yapan taksicilere söz hakkı tanınmıyor taksiciler birliği odasını seçen plaka sahipleri sahada işi yapan biz taksicilerin söz hakları bulunmuyor bu durum ise bu mevcut düzenin en büyük sebeplerinden birisi zorluklardan hiç birinin haberi olmuyor."

TAKSİCİLERİ GÜVENLİĞİ NASIL SAĞLANMALI
Bir başka taksici ise içimizde bu işi art niyetli olarak yapanlar var yok değil ama bu kolaylıkla denetlenebilir diyerek aslında hiç te iç açıcı olmayan gerçekleri şöyle anlattı: "Taksicilik yapmak için alınması gereken belgeyi sadece para ödeyerek alabiliyorsunuz. Böyle olunca iş bilmez çok kişi taksicilik yapıyor. İnsanlar ek iş olarak gece taksiye çıkmak için bu belgeyi alıyor. Taksinin günlük kirası bin 500 liradır o gün üstüne ne kazanırsa şoföre kalır. Taksilerde hep yolcu güvenliği için denetimler var ama bizlerin güvenliği için taksimizde bir çakı bile bulundurmamız, biber gazı bulundurmamız yasak. Adam gece biniyor sür ormana diyor. Nasıl gideceksin katil mi? Gaspçı mı? Nereden bileyim. Gitmeyince de uygulama üzerinden puanını düşürüyor. Biri gelip sigara içirmedin diye seni şikayet ediyor. Sigara içsen ceza yiyorsun. Bizim de sorunumuz çok gerçek, taksicilerin sorunu çok büyük."

TURİZM BÖLGELERİNDE ART NİYETLİ İŞ YAPANLAR VAR
Özellikle turizm bölgelerinde sayıları 300'ü 500'ü geçmeyecek şekilde mesleği art niyetli yapıp da mesleğimize zarar verenler var diyen İstanbul Taksiciler Esnaf Odası (İTEO) Başkanı Eyüp Aksu; "Bunlara ilişkin sıkı denetim yapılarak meslekten ihraç edilmeleri gerekir. İstanbul'da sabah ve akşam trafik saatlerinde taksi bulunamıyor. Aldığımız bir yolcuyu en az 1 buçuk 2 saat sonra indirebiliyoruz. Trafik sorunu çözülmeden bu sorun da ortadan kalkmaz. İBB Başkanı hiçbir iş yapmamasına rağmen taksici esnafı üzerinden siyasi rant elde etmek için taksi sorunu varmış gibi gösteriyor. 1 yılda 3 bin yeni taksi ilavesi oldu, sorun çözülmedi." dedi.

'TRAFİK SORUNU BİTMEDEN TAKSİ SORUNU ÇÖZÜLMEZ'
Başkan Eyüp Aksu, kentte sorun haline gelen taksi sorunlarına ilişkin SABAH'a açıklamada bulundu. Aksu, sık sık gündeme gelmesine rağmen İstanbul'da taksi sorunu olmadığını sabah ve akşam saatlerinde trafik yoğunluğundan taksi bulmakta zorlandıklarını belirtti. Ancak taksi sorunun trafik sorunu çözülmeden taksi sorunun çözülemeyeceğini aktaran Aksu, "Taksi bulunamamasının asıl sebebi trafik. Aldığımız bir yolcuyla trafikte kilitlenip kalıyoruz. Bir yerden bir yere en az 1 buçuk 2 saatte götürüyoruz. İstanbul'da taksi sayısının artışını ne kadar yaparlarsa yapsınlar trafik sorunu çözülmeden, kilitlendiği sürece çözüm bulunamaz. Ayrıca İstanbul halkı teknolojiyi kullanması lazım, akıllı telefonlarla, aplikasyonlarla taksi çağırabilirler. Yani son 1 yılda 3 bin taksi İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından M plakalı hatlı minibüslerden ilave etti. Ancak hiçbir şey değişmedi, değişmez de." dedi.

'ADLİ SİCİL KAYDI OLAN TAKSİCİLİK YAPAMAZ'
Denetimlerde suç makinası çıkan taksi şoförler de ise bir yanlış anlaşılma olduğunu belirten Aksu, "Hapisten çıkan taksicilik yapamaz. Orada bir yanlışlık var. Yani sicil kaydında hüküm giymiş birisi İstanbul Büyükşehir'den belgeleri tamamlayıp taksi kullanım belgesi alamaz. Taksici olabilmesi için, taksi satın alabilmesi için şoförlük yapabilmesi için İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden taksi kullanım belgesi alıyor. O belgenin içeriğinde de adli sicil kaydınız çok temiz olması gerekiyor. Bir hüküm giydiyseniz, taksicilik yapamazsınız. Yasak. Eğer yapılıyorsa da yakalandığı zaman araç trafikten 2 ay men edilir. Dolayısıyla hiçbir esnaf da şoför olarak da bu kişilere zaten vermek istemez, veremez de çünkü çalışma ruhsatı alamaz. O kişi sabıkalıysa belediye çalışma ruhsatını veremez." ifadelerini kullandı.

'İBB BAŞKANI TAKSCİLER ÜZERİNDEN SİYASİ RANT ELDE ETMEK İSTİYOR'
Taksilerin sorun olarak gündeme getirilmesinin de siyasi bir rant olduğunu söyleyen Aksu, "İstanbul Büyükşehir belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu taksiciler üzerinden bir rant elde etmeye çalışıyor. İstanbul'da taksi sorunu yok. İstanbul'da bazı bölgelerde, turizm bölgelerinde mesleği art niyetli yapan, mesleğe zarar veren sayısı 300'ü geçmeyecek şekilde şoför kaynaklı sıkıntı var. Yani İBB Başkanı yolu, asfalta, alt geçidi, yeşil alanı şunu bunu hiçbir şeyi yapmıyor, taksi sorunu var diyerek siyasi kazanım elde etmeye çalışıyor. İBB geçen yıl 3 bin tane taksi ilave etti. Ama hiçbir şey değişmedi." şeklinde konuştu.

VATANDAŞLAR NE DİYOR?
İstanbul'da bir taksi sorununun var olduğu gerçeğini kabul etmeliyiz diyen taksi kullanıcısı vatandaşlar en çok 'kısa mesafe' almıyoruz diyen ya da boş oldukları halde yolcu almayan taksilerden şikayetçi. SABAH'ın taksi kullanıcıları ile yaptığı görüşmelerde taksiden bir arkadaşıyla inen Yaşar Öztürk; "Ben düzenli olarak taksi kullanıyorum. Zaman zaman sorunlar yaşandığını TV'lerde falan izleyip görüşüyoruz. Ancak ben şimdiye kadar bir problem yaşamadım. Aradığımızda hemen geliyorlar ve gideceğim yere kadar götürüyorlar. Ben çok kısa mesafelerde kullanmıyorum. Benim gözümde taksi ile ilgili bir problem yok. Hepsi gayet işinde gücünde saha akşam demeden çalışan insanlar" dedi.

Yine bir başka taksiden inen taksi kullanıcısı Taylan Yıldırım ise; "Bende haftada birkaç kez kullanıyorum. Genelde uzun mesafelerde ya da bir arkadaşımla bir yere gideceğim zaman tercih ediyorum. O şekilde hem daha hızlı hem de daha uygun fiyata denk geliyor. Taksi uygulamaları üzerinden genelde çağırıyorum. Sanırım uygulama üzerinden olunca daha verimli oluyor. İnsanlara tavsiyem taksiyi dijital uygulamalar üzerinden kullansınlar. O zaman puanlama sistemi olduğu için daha çabuk ve daha iyi oluyor. Ben şimdiye kadar bir problem yaşamadım." dedi.

TAKSİCİLERİ DE ANLAMAK GEREK
Bir başka taksi kullanıcısı ise ben her gün düzenli olarak kullanıyorum diyerek şunları söyledi. "Tabi ki zaman zaman durdurduklarım kısa mesafe ya da bir başka müşteriye gidiyorum diyerek almıyorlar. Ben anlayışlı oluyorum. Her taksicinin eşi dostu vardır. Telefon müşterileri olur. Onlara gidebilirler. Ben 43 yıldır İstanbul'dayım, bu kalabalık şehirde böyle sorunlar illaki olur. Benim tavsiyem insanların de biraz taksicileri anlaması gerekiyor." ifadelerini kullandı.

SABAH Editörü Hanife Akliman da kendi başından geçenleri anlattı. Editörümüz, kestirmeden yol tarifi yaptığında taksicinin "Herkes sizin gibi yol bilirse biz nasıl para kazanacağız" şeklinden tepki gösterdiğini söyledi. Ayrıca kimi uygulamalardan çağırdığı taksilerde araçtan indikten sonra kesilen faturada taksimetreden farklı tutar girilerek zarara uğratıldığını belirtti.

KENDİ ARALARINDA "ZELLO" İLE HABERLEŞİYORLAR
Öte yandan taksicilerin kendi aralarında müşteri yoğunluğunun olduğu yerler ya da trafik durumunu bilgilendirmek için kullandıkları telsiz gibi bas-konuş uygulaması olan "ZELLO" adını verdikleri grupları olduğu öğrenildi. Taksici yolcuyu aldığında oradan konuşup grupta olan diğer taksicilere güzergâhı söylüyor. O grubun başkanı gittiği yerde başka yolcu varsa trafik varsa ona bilgi veriyor. Ya da yolcuların çok olduğu yeri birbirlerine söyleyip kolay müşteri bulmaları sağlanıyor.