Nobel Edebiyat Çin'e gitti

1901'den bu yana Alfred Nobel'in sözleri ile "idealist bir eğilimi en farklı şekilde ifade eden yazar"a verilen Nobel Edebiyat Ödülü'ne, bu yıl, Çinli yazar Mo Yan değer görüldü. Nobel Ödülleri'ni dağıtan İsveç Akademisi, 1.2 milyon dolarlık ödülü kazanan Çinli edebiyatçıyı, "tarih, masal ve çağdaş olanı harmanlayan, sanrısal gerçekliğe sahip bir yazar" olarak nitelendirdi. Akademi, gerçekliği fantastik öğelerle birleştiren Mo Yan'ın yazınının ünlü edebiyatçılar William Faulkner ile Gabriel Garcia Marquez'i hatırlattığını da belirtti. Yazar Mo Yan, fantastik öğelere yer vermesiyle, eleştirmenler tarafından Franz Kafka'ya da benzetiliyordu.
ÇİN'İN EN ÇOK OKUNAN YAZARI
Gerçek ismi Guan Moye olan fakat "sus, konuşma" anlamına gelen Mo Yan mahlasını kullanan yazar, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ikinci Çinli edebiyatçı olarak da tarihe geçti. 2000'de bir diğer Çinli yazar Gao Xingjian bu büyük ödülü kazanmıştı. Fakat Çin basını, Xingjian'ın 1987'den bu yana Avrupa'da yaşadığını, Mo Yan'ın ise hâlâ kendi ülkesinde yaşadığı gibi Çin'in en çok okunan yazarlarından biri olduğunu özellikle vurguluyor. Mo Yan, son kitabı "Frog"la da Çin'in "tek çocuk" politikasını konu alan bir esere imza atmıştı. Fakat kaleme aldığı tüm bu içeriğe rağmen, Mo Yan, Çin Komünist Partisi ile iyi geçinmeyi de başardı. Çoğu otoriteye göre, bu durum, Mo Yan'ın Çin Yazarlar Derneği'nin başkan yardımcısı olmasından kaynaklanıyor. Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi açıklanmadan önce otoriteler ünlü Japon yazar Haruki Murakami'nin bu büyük ödülü kazanacağını düşünüyordu. Bu yüzden, ödülün Çinli yazar Mo Yan'a gitmesi bir anlamda da sürpriz oldu. Mo Yan'ın ilginç bir de yaşam öyküsü var. 1955'te Gaomi'de dünyaya gelen yazar, 12 yaşında, Çin Kültür Devrimi'nin yaşandığı yıllarda okulunu bıraktı. Önce tarımla uğraştı, çobanlık yaptı, fabrikalarda çalıştı. 1976'ya gelindiğinde ise Çin Halk Kurtuluş Ordusu'na katıldı. Edebiyat ile uğraşmaya da bu yıllarda başladı. İlk hikâyesi 1981'de bir edebiyat dergisinde yayımlandı. Ancak esas ününü birkaç yıl sonra yayımladığı romanıyla kazandı. Mo Yan'ın en ünlü eserlerinden olan "Red Sorghum" ise 1987'de Çince, 1993'te İngilizce yayımlandı. Mo Yan'ın doğduğu Gaomi'de, 1920'li yıllarda yaşanan zor zamanları anlatan eser, 1987'de Zhang Yimou tarafından beyazperdeye de aktarıldı. Hatta film, 1988'de düzenlenen Berlin Film Festivali'nden de Altın Ayı ödülü ile ayrılarak bir ilke imza attı. Kitap, 1996'da yapılan bir anket sonucunda da Çinlilerin en çok sevdiği kitap olarak kayda geçmişti. Tüm dünyada popüler olmasına rağmen Çinli Mo Yan'ın Türkçe'ye çevrilmiş herhangi bir eseri bulunmuyor.