Orada bir cami burada bir kilise

Türkiye ile Yunanistan, kendi topraklarında kalmış Osmanlı ve Bizans eserlerini koruyacaklarına dair vermiş oldukları karşılıklı sözleri, aşamalı olarak gerçekleştiriyor. Geçen yıl Konya'nın Sille köyündeki Bizans'tan kalma tarihi Aya Eleni Kilisesinin üniversite öğrencileri tarafından restore edilerek yeniden topluma kazandırılmasından sonra, aynı yıl, kuzey Yunanistan'ın Serez kentindeki Osmanlı'dan kalma 3 camiden biri olan Zincirli Cami'nin onarımı tamamlandı. Osmanlı ve Bizans'tan kalma cami ve kiliselerin onarılmasıyla, bunların yeniden ibadete açılması söz konusu olmasa bile, bu tarihi eserlerin restore edilerek bunların tekrar ortaya çıkarılması ve en azından sergi, müze ve sanatsal faaliyetler için kullanıma açılması Türk toplumunda olduğu kadar Yunan toplumu tarafından da ilgi ile karşılanıyor.
EN KUTSAL İBADET YERİYDİ
Sille'deki Aya Eleni kilisesi, İ.S. 371 yılında yani bundan 1643 yıl önce, Doğu Roma İmparatorluğu'nun (Bizans) kurucusu Büyük Konstantin'in annesi Helena tarafından kurulmuş ve 1553 yıl boyunca yani 1924 mübadelesine dek, Konya'da yaşayan Rumların (yani Romalıların Helen kökenli doğu Romalılara verilen isim) en kutsal ibadet yerlerinden biri olarak işlev görüyordu. Osmanlı İmparatorluğu'nun Yunan hâkimiyeti döneminde en önemli balkan kentlerinden biri olarak kabul edilen Serez kentindeki Zincirli Cami 16. yüzyılda Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş; 1913'te Balkan savaşlarında Serez'i işgal eden Bulgarlar tarafından yakılmıştı. Yunanların Bulgar ordularını kovmasından sonra onarılan cami, 1924'teki mübadele ile Türkiye'ye göç eden Serezli Müslüman Türklerin önemli bir ibadet yeriydi. Bulgar işgali sürecinde kubbesindeki kurşun yaprakları da sökülerek cephanelik olarak kullanılan Zincirli Cami'nin 2013 sonlarında tamamlanan ve 1 milyon euroya mal olan restorasyonundan sonra sanat-kültür faaliyetleri için açılmış bulunuyor. Serez kentinde Ahmet Paşa ve Koca Mustafa Paşa camilerinin de onarımı için Yunan Kültür Bakanlığı'na bağlı "Bizans Arkeoloji Enstitüsü" tarafından gerekli çalışmaların başlatılması beklenirken, 1456'da Atina'nın Osmanlılar tarafından ele geçirilmesi anısına inşa edilen Atina merkezindeki Fethiye Camisi'nin onarımının da bu yıl içinde tamamlanacağı açıklandı.
PATRİK YETİMHANEYİ ANLATTI
Yunanistan'ın AB dönem başkanlığı için düzenlenen törenlere, Yunan Başbakanı Andonis Samaras'ın özel daveti üzerine Atina'ya gelen İstanbul Rum Patriki Bartholomeos, Türkiye'nin Atina Büyükelçisi Kerim Uras'a gerçekleştirdiği nezaket ziyaretinde bir süre önce patrikhaneye iade edilen İstanbul Büyükada'daki yetimhanenin ahşap binası ile ilgili çalışmalar hakkında bilgi verdi. Türk ve yabancı girişimcilerin de katkısıyla yeniden yapılandırılacak bu, Avrupa'nın ilk dev ahşap binasının tadilatından sonra uluslararası çapta Çevre Korunması Merkezi olarak hizmet vermesi hedefleniyor. Büyükelçi Uras, Patrik'i Büyükelçiliğin yeni edindiği kançılarya binasında karşılarken, "burası sizin de evinizdir" dedi ve Patrikhane'nin Türkiye'nin bin 700 yıllık en eski kurumu olduğunu söyledi.