Safran, Türkiye'de en çok Safranbolu ile Şanlıurfa'da yetiştirilir. UNESCO Kültür Mirası Listesine alınan bu bitkinin adı, Arapçada sarı anlamına gelen "asfar" kelimesinden türetilmiştir. Bunun nedeni, eklendiği her yemeğe sarı rengini vermesidir. Sarı renginin kaynağı ise krosin olarak da bilinen karotenoit maddesidir. Hangi lezzetlere yakıştığını merak edenler, safran hangi yemeklerde kullanılır ve en çok neye yakışır öğrenmelidir.
Osmanlı mutfağından beri kullanılan safran, karakteristik bir aromaya sahiptir ve üretimi oldukça maliyetli olan bir bitkidir. Dünyanın en pahalı baharatlarından biri olmasına rağmen lezzeti ve faydaları nedeniyle yoğun ilgi görür. Keskin bir kokuya ve tada sahiptir, ayrıca kırmızısı rengi suya atıldıktan sonra sarıya dönüşür. Sağlık için birçok yararı olduğu için yemeklerde kullanılabileceği gibi çayı da kaynatılıp içilebilir. Bu bitki güçlü bir afrodizyaktır, kadınlarda menstrüasyon döneminin ağrısız bir şekilde geçmesine yardımcı olur, uykusuzluk problemini büyük ölçüde çözer, soğuk algınlığına iyi gelir, akciğer hastalıklarına karşı savaşır, kansere karşı korur, bağışıklığın güçlenmesini destekler ve cilde iyi gelir. Hem tadı hem de faydaları nedeniyle tercih edilen bir baharat olan safran, en çok şu tariflerde kullanılır:
-Çorbalarda
-Pilavlarda
-Balık ve tavuk içeren tariflerde
-Paella ve Risotto gibi pirinç kullanılan yemeklerde
-Sütlü tatlılarda
-İrmikli tatlılarda
-Hamur işlerinde
Altın değerindeki safranı kullanırken ölçülü olmakta fayda vardır. Oldukça yüksek fiyatlı bir baharat olduğu için tasarruflu kullanılması tavsiye edilir. Keskin bir tadı ve kokusu olduğu için az miktarda kullanmak yeterli olacaktır. Safranın nasıl ve ne şekilde kullanılması gerektiği konusunda tereddüt edenler, aşağıdaki yöntemleri uygulayabilir.
-Safranın aromasını ortaya çıkarmak için en etkili yöntem, ıslatmadır. Bunun için bir tutam safra ipliği, sıcak su veya isteğe bağlı olarak sıcak sütle ıslatılabilir.
-Yemekte kullanmadan önce bir miktar safranı sıcak su içinde bir süre demlemeye bırakmak, lezzetin ve rengin daha kolay çıkmasını sağlar.
-Safran, hangi yemekte veya içecekte kullanılacaksa içine biraz eklenerek ezilebilir.
-Yemeği pişirme sürecinin başında safran eklemek, tadından ve renginden verim almayı kolaylaştırır.
-Hangi tarif olursa olsun safranı çok az miktarda kullanmak yeterlidir. Aşırıya kaçmadan birkaç tel veya toz olarak eklemek, tasarruf etmeye de yardımcı olur.
