Şiddet gören kadına tanık koruma kriteri

Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun çerçevesinde oluşturulan uygulama yönetmeliği dün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nca hazırlanan yönetmelik için Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, İspanya'dan Amerika'ya kadar pek çok ülkenin modellerini inceledi. 10 aylık çalışma sonucunda hazırlanan yönetmeliğe göre, gizlilik ve güvenliklerinin sağlanmasının ardından, kadınlara meslek edindirme kursları devreye sokulacak. Bunun için halk eğitim merkezleri aktif çalışacak. Bu kadınların çalışma hayatına katılımını sağlamak amacıyla çocukları için kreş yardımı yapılacak. Destek, kişinin çalışmaması halinde dört ay, çalışması durumunda ise 2 ay süre ile sınırlı olacak. Desteği suiistimal edenlerden ödenen tüm kreş bedelleri geri alınacak.
AİLE KONUTUNA ŞERH
Şiddet mağduru veya yakınları için yazılı şikâyet şartı aranmayacak. Sözlü yapılan şikâyet ve ihbarlar derhal tutanağa geçirilecek. Korunan kişiler, beraberindeki çocukları ile Bakanlığa bağlı konukevlerine yerleştirilebilecekken, acil durumlar veya yer olmaması halinde sosyal tesis, yurt ve benzeri yerlerde geçici olarak barındırılacak. Barınma bedellerini devlet ödeyecek. Korunan kişi hem psikolojik rehberlik hizmeti alacak hem de hukuki olarak bilgilendirilerek nasıl bir süreç izlemesi gerektiği hakkında yardım alacak. Bakanlık ilgili davalara doğrudan müdahil olacak. Hâkim tarafından verilen karar doğrultusunda ve kadının rızası alınarak Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre kimliği değiştirilebilecek. Kadın eşiyle daha önce oturduğu konuta "aile konut şerhi" koydurabilecek. Böylece ev eşinin üzerine dahi olsa kendisinden habersiz satışı yapılamayacak.
ÖFKE KONTROLÜ
Şiddet uygulayan kişi, silah taşıması zorunlu bir kamu görevi yapsa dahi zimmetinde bulunan silahı kurumuna teslim edecek. Hâkimler alacağı şiddet uygulayan ya da mağdura yönelik alacağı tedbir kararları panik butonu, elektronik kelepçe gibi teknik takip yöntemlerini de içerebilecek. Mağdurlar 24 saat esasına göre korunacak. Fakat hiçbir surette kişilerin ses ve görüntülerini içeren bir kayıt yapılamayacak. Şiddet uygulayan kişiye öfke kontrolü, stresle başa çıkma, şiddeti önlemeye yönelik rehabilitasyon hizmeti verilecek. İlköğretim ve ortaöğretim müfredatına kadın-erkek eşitliği ve insan hakları konulu dersler eklenecek. Öğrenciler bu konuda sosyal sorumluluk projelerinde yer alacak.
ALTYAPI OLUŞTURULMALI
Av. Aydeniz Tuskan (İstanbul Barosu Yönetim Kurulu Üyesi): Yasanın uygulanabilirliği zamanla gerçekleşecek. Çünkü bütün birimlerin üzerine düşen görevi anlayıp uygulayabilmesi önemli. Bu altyapı oluştuğu takdirde yasadaki maddeler çok önemli ve değerli. Doğru altyapının oluşmasını öncelikli görüyorum.
ZİHNİYET DE ÖNEMLİ
Canan Arın (Mor Çatı Kadın Sığınma Vakfı Kurucusu): Erkeklerin kadınlardan bir adım önde olduğuna dair yanlış inancın ortadan kalkması gerekli. Bu zihniyetin kalkmaması durumunda yönetmelik maddeleri ne kadar doğru olursa olsun işe yaramaz. Kadınlar butona basmadan eşleri tarafından katledilebilir.
ŞÖNİM UYARISI
Nazan Moroğlu (Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği Genel Başkanı): Yasaya göre en önemli rol Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri'nde (ŞÖNİM). Ancak henüz her ilde ŞÖNİM kurulmadı. Yönetmeliğin amacı yasanın nasıl uygulanacağını belirlemek ama bu gibi eksikler uygulamada zorluklara yol açacak.