Sınav stresiyle başa çıkın

"Tekerlek bile istemem, ateş bana yeter! Ben bunları neden öğreniyorum, bu sınavlara neden giriyorum? Sadece 'ateş'in olduğu bir yerde yaşayabilirim. Annem-babam daha basit bilgilerle daha basit sınavlara girmişler. Ben şimdi onlara göre çok şey biliyorum… İstemiyorum bunları ben! I-phone, internet hep hayatı zorlaştıran şeyler…" Bu sözler SBS'ye (Seviye Belirleme Sınavı) hazırlanan bir 7. sınıf öğrencisine ait. O böyle isyan ederken, kendisinden üç sınıf büyük ablaları, ağabeyleri hayatlarının sınavına, ÖSS'ye girmek için gün sayıyorlar. 7. sınıf öğrencimiz şimdiden isyan bayrağını çekmiş ama daha önünde girilmesi gereken çok sınav var.
Bu yıl 6-7 Haziran'da, yaklaşık 2 milyon 6, 7 ve 8. sınıf öğrencisinin gireceği SBS sınavı, 14 Haziran'da ise 1 milyon 100 bin öğrencinin yarışacağı ÖSS var. Bu kadar öğrenci, bir o kadar aile, öğretmenler hep birlikte sınavlara kilitlenmiş durumdalar. Özellikle ÖSS'ye hazırlanan öğrenciler ve aileleri bu son günleri stres içinde geçiriyorlar. En ufacık bir söylenti bile psikolojilerini değiştiriyor. Örneğin yıllardır dolaşan bir sınav efsanesi var; "Tek yıllarda soruları ÖSYM, çift yıllarda TÜBİTAK hazırlıyor. Eğer TÜBİTAK'ın yılıysa sorular çok zor oluyor" diye. Elbette böyle bir şeyin gerçekliği yok, dedik ya; sadece efsane! Elbette işleri kolay değil; bazı aileler ve çocukları tam üç yıldır bu sınava hazırlanıyor, son yıl ise ÖSS ile yatıp, deneme sınavıyla, testle, özel dersle kalkıyorlar. Hatta birçok evde, gitarlar, cep telefonları ortadan kaldırılıyor, olağanüstü hâl ilan ediliyor. Elbette bu kadar sıkı önlemlere rağmen çocukların kendi tabirleriyle; "patlaklar", "kaçaklar" oluyor. Günler önce büyük gün için hazırlıklar başlıyor, dualar okunuyor, en son taktikler gözden geçiriliyor, her türlü önlem alınıyor.
Sınav pedi!
Hatta bu hazırlıklar o boyutta ki, 3 saat 15 dakika sürecek sınav için ÖSS pedleri satılıyor, alanlar da oluyor! Amaç; sınav esnasında öğrenci tuvalet ihtiyacını yerinden kalkmadan karşılasın. Buradan söyleyelim, bu yöntem anne babalara uygun geliyor ama çocuklar çok da sıcak bakmıyor, ne de olsa pedi kullanacak olan onlar! Biraz abartılı geliyor ama 195 dakika içinde 185 soruyu cevaplamak durumunda olacakları düşünülürse bir dakika bile çok önemli. Öğrenciler bütün gelecek planlarının bu sınava bağlı olduğunu düşünüyor. Çok haksız sayılmazlar ama buradan hatırlatmakta fayda var, uzmanların dediği gibi; bir sınavı kazanamamak hayatın sonu değil!
(...)
SINAVA HAZIRLIK MÖNÜSÜ*
Kahvaltı seçenekleri :
1) 1 su bardağı havuç suyu, 1 ince dilim cevizli kepekli kek veya 1 su bardağı az yağlı süt, 1 yumurta, 10 adet badem içi, 2 ince dilim buğday ekmeği.
2) Bol maydanoz ve taze nane üzerine 1 yemek kaşığı sıvı yağ eklenmiş veya küp halinde doğranmış patatesli, peynirli omlet, 1 tatlı kaşığı pekmez, 4 ceviz içi ve 1 ince dilim buğday ekmeği, 1 su bardağı süt
Ara: 1 avuç içi ceviz badem karışımı.
Öğle: 1 tabak sebze yemeği, 1 kâse yoğurt, 1 dilim ekmek ve salata.
Ara: 2 orta boy meyve veya 1 kâse karışık kuru meyve.
Akşam: 1 porsiyon ızgara veya fırında balık, 1 dilim ekmek ve 1 kâse meyve salatası.
Ara: 1 su bardağı süt.
(*Sınavdan önceki üç gün uygulayabilirsiniz.)
AİLELER, BUNLARA DİKKAT EDİN
>> Ailelere çok iş düşüyor. Çocuklara ilişmeyin, "kazanamazsan şöyle olur, böyle olur" gibi, hele "ben senin yaşındayken" ile başlayan cümleler kesinlikle yasak!
>> Öğrenci sınavla ilgili konuşmak ihtiyacı hissederse konuşun. Sonuçta tabu değil.
>> Çocuğunuz yaşındayken hiç hata yapmadınız mı? Unutmayın; herkes kendi hatasını yapma hakkına sahiptir. Anne-baba olarak çocuklarınıza bu hakkı verin. Onları büyük hatalardan geri çevirmeye gayret edin.
>> Kendi yapamadıklarınızı çocuğunuza yaptırmaya çalışmayın.
SON DAKİKA TAKTİKLERİ
>> Son hafta tekrarları yapın ve kesinlikle yabancı olduğunuz deneme sınavları çözmeyin. Zor sorular moralinizi bozabilir.
>> Cumartesi günü sevdiğiniz bir şeyler yapın.
>> Her çocuk kendisine bir taktik geliştirir. Sınavda o zamana kadar belirlediğiniz sınav taktiğini kullanın, değiştirmeyin. Her zaman Türkçe'den başlıyorsanız, yine öyle yapın.
>> Son hafta yeme-içme, uyku alışkanlıkları çok önemli. Ve unutmayın, sizinle sınava girecek herkes gibi siz de uyku problemi çekeceksiniz, bu çok normal.
>> Sınav yerini önceden mutlaka görmek lazım. Yol, trafik durumu, eğer olumsuzluk yaratabilecek bir şey varsa bilinmeli. Örneğin ilkokullarda, küçük sıralarda sınava giriyorlar. Bunu böyle kabul etmek ve "sıra küçük" diye kafaya takmamak gerek.
>> Çocuklar gözetmenlerden çekiniyorlar ama onlar çocuklara yardımcı olmak için orada. Tuvalet ihtiyacı olursa mutlaka gözetmenlere söylemeli.
>> Sınavda sorulara gerekli emeği gösterin, ama fazla boğuşmayın.
>> Çok başarılı çocuklar bile paniğe kapılabiliyor. Bilin ki, ilk sayfayı açtığınız andan itibaren o panik geçecek. Öğrenciler hep böyle olduğunu söylüyor.
>> Sadece sınava, önünüzde duran soruya odaklanın, başka şeyler düşünmeyin.
>> İçinde kendinizi rahat hissettiğiniz kıyafetler giyin.
>> Sınavdan aldığınız puan sizin insan olarak değerinizi ölçmez. Sizin başarısız ya da akılsız olduğunuz anlamına hiç gelmez. Evet önemli bir sınav ama geleceğinizin tek belirleyicisi hiç değil!
>> Kaleminizi, silginizi, kalemtıraş ve kimliğinizi yanınıza almayı unutmayın!