Sperm üretildi, kısırlar da baba olacak

İNGİLTERE'DE bilim adamları, embriyodan alınan erkek kök hücreden insan spermi üretmeyi başardı. İnsani, duygusal, fizyolojik, sosyal ve etik tartışmalar başlatan çalışma, kısırlara umut oldu. Newcastle Üniversitesi ile İngiltere Kök Hücre Enstitüsü araştırmacılarından oluşan ekibin yıllardır üzerinde çalıştığı embriyodan insan spermi üretme çalışması tamamlandı. Bilim adamları, geliştirilen yeni bir teknikle laboratuvar ortamında erkek XY kromozomu taşıyan embriyodan alınan kök hücreden insan spermi üretti. Ancak, bilim kurgu dünyasında olabilecek bu sıradışı gelişme, kısır erkeklerin kendi biyolojik çocuklarının olabileceği umudunu da doğurdu. Bilim adamlarının 5 günlük bir embriyodan aldığı kök hücrelerden ürettiği yapay sperm, erkek yumurtalıkları yerine bir laboratuvar kabında olgun ve işlevsel hale getirildi.
'TARTIŞILSIN VE YASALLAŞSIN'
Eğer bu buluş yasal olarak da onaylanırsa, teorik olarak bir erkekten alınarak oluşturulan kök hücre soyu, saklanabildiği sürece sınırsız sayıda sperm kaynağı olabilecek. Böylece erkeğin üretken rolü ortadan kalkacak. "Kök Hücreleri ve Gelişimi" isimli tıp gazetesinde yayımlanan araştırmayı gerçekleştiren bilim adamları, yasaların üretilen bu spermin kadın yumurtasının döllenmesinde kullanılmasına izin vermediğini hatırlatarak, "Bu yöntem kesinlikle tartışılıp yasalaşmalı" dedi. Araştırma ekibini yöneten Prof. Dr. Kerim Nayernia ise tek bir erkek embriyodan benzer soylar üreyeceğini belirterek, "Teorik olarak bunun erkeksiz bir yöntem olduğunu söylemek mümkün. Bunu düşünenler, herkesin aynı ölçüde ve aynı görüntüde olduğu bir toplum da düşünmeli. Kişisel olarak insan üremesini sadece bir biyolojik süreç olarak görmüyorum. Konunun insani, duygusal, fizyolojik, sosyal ve etik yönleri de var. Biz bu araştırmayı üreme sürecinin yerini alması için yapmıyoruz. Amacımız kısır erkeklere yardım etmek. 'Neden bazı insanlar kısırdır ve nedenleri nelerdir?' bunu araştırıyoruz" diye konuştu. Dr. Nayernia, ekibinin geliştirdiği tekniğin 10 yıl içinde kemoterapi yüzüden kısır kalan çocuklara uygulanabileceğini de söyledi.

KADIN SPERMİ BAŞARISIZ
Öteyandan kadın kök hücresinden sperm üretme çalışması başarısızlıkla sonuçlandı. Dr. Nayernia daha önce "kadın spermi"nin üretilmesine çalıştıklarını açıklamış, kendi biyolojik çocukları olmasını isteyen lezbiyen çiftler için umut doğmuştu. Ancak yapılan çalışmalar, spermin olgunlaşması için "Y kromozonu'nun gerekliliğini ortaya koydu.