Sultan Abdülhamit'in yadigarı eriyor

Elazığ'ın Maden ilçesinde bakımsızlık nedeniyle yıkılmaya yüz tutan 119 yıllık hükümet konağı ile 116 yıllık saat kulesi restore edilerek eski ihtişamına kavuşturulmayı bekliyor. Son 12 yılda 3 kez Meclis gündemine gelen, restorasyonu için projesi hazırlanan eserler, ödenek çıkarılmadığı için her geçen gün yıkılmaya yüz tutuyor. Maden ilçesinin vilayet statüsünde olduğu 1895 yılında inşa edilen eski hükümet konağı ile 1898 yılında yapılan saat kulesi zamanla yıprandı. Üst bölümü yıkılan tarihi saat kulesi ilk olarak Diyarbakır Koruma Kurulu'nun 1994 yılı kararıyla yanlışlıkla 'kilise çanı kulesi' olarak tescil edildi.

8 yıl sonra yanlışlığı fark eden Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu 2002 yılında tarihi yapıları hükümet konağı ve saat kulesi olarak yeniden tescil etti. Bir süre imam hatip lisesi olarak kullanılan hükümet konağı boşaltıldıktan sonra ilgisizlik nedeniyle dökülmeye başladı. Sultan II.Abdülhamid'in tahta çıkışının 25.yılında Diyarbakır Valisi Halit Bey tarafından 1901-1902 yılında yaptırılan kulenin kapısındaki kitabesinde 'Sultan Abdülhamid Han için Mutasarrıf-ı Liva Hayri Bey kullarının himmeti ve ahalinin gayretleriyle' şeklinde ifadeler bulunan saat kulesi, ülkenin bu alandaki ilk eserlerinden olmasına karşın bakımsızlıktan yıkılmaya yüz tuttu. Yurt dışındaki Osmanlı eserlerinin bile restore edildiği tarihi yapılar, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde koalisyon hükümetinden bu yana 12 yılda 3 kez gündeme geldi. İlk kez dönemin Fazilet Partisi Aksaray Milletvekili Ramazan Toprak'ın 2002'de Meclis'e sunduğu soru önergesine konu olan yapılar ardından 6 yıl önce DSP Milletvekili Hasan Macit tarafından yeniden dillendirildi. Yörenin yüz yıllık geçmişine tanıklık eden tarihi binalar için önceki yıl yenileme kararı alındı. İl Özel İdaresi Genel Sekreteri Nazif Bilginoğlu, Diyarbakır Anıtlar Yüksek Kurulu'ndan alınan izinle onarım çalışmaları için ihale yapılacağını açıkladı. Ancak bu karar hayata geçirilemedi.

Her geçen gün yıpranan binaları 2007'de tekrardan Meclis'e taşındı. 9 yıl önce sunulan soru önergesiyle restore edileceği belirtilen yapının halen onarımının yapılmadı. Makedonya, Bosna-Hersek ve Bulgaristan gibi ülkelerdeki eserlerin restore edildiği bir süreçte Maden'de bulunan eserlere ödenek bulunamamasının gerekçeleri neleri ile restorasyonu sağlanmadı. Meclis'in her dönem popüler kalan tarihin cansız şahitleri, yerle yeksan olmadan ayağa kaldırılmayı bekliyor. İlgisizlik nedeniyle yıkılmaya yüz tutan tarihi yapılar, ayakta kalmak için, icra makamlarının adım atarak yaklaşık 1.5 milyon TL'yi bulan ödeneğin ayırmasını bekliyor.

Maden Belediye Başkanı Musa Orhan, özellikle saat kulesinin 'yıkıldı-yıkılacak' denilebilecek düzeyde kötü halde olduğunu belirtiyor. Yıllardır bu iki tarihi yapının restorasyonu için uğraş verdiklerini anlatan Orhan, "hazırlanan restorasyon projesinin onaylandığını bildiriyor. Projenin hayata geçirilmesi için ödenek beklendiğini, bunun için Elazığ Valiliği'ne sürekli bu taleplerini dile getirdik" dedi. Orhan, 2016 yılı içinde ödenek ayrılması için yoğun çabalarını sürdürdüklerini söyledi.