Toroslar'ın nazlı çiçeği

Rengi; kar beyazına meydan okuyan, toprağın altındaki soğanından aldığı güçle zarafetini birleştirip, eksi 15 derece soğukta bile ayakta kalmayı başaran kardelenler, başta kozmetik ve ilaç sektörü olmak üzere pek çok alanda kullanılıyor. Kardelenler üç yılda çiçek verdiği için, ''Nazlı bir bitki'' olarak nitelendiriliyor.
Avrupa'da süs bitkisi olarak da kullanılan kardelenler, Antalya'nın Akseki ilçesine bağlı yaylalarda yaşayanların geçim kaynağı. İlçeye bağlı yaylalarda geçmiş yıllarda çok sayıda vatandaş geçimini bu çiçekten sağlarken, 1980'li yıllardan itibaren yapılan bilinçsiz sökümler yüzünden kardelenlerin sayısında da hızlı bir azalma yaşandı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bunun üzerine, neslinin tükenmemesi için kardelenleri koruma altına aldı. 1990'lı yıllardan itibaren başlayan koruma sayesinde Akseki ve çevresindeki kardelenlerin sayısında artış görülmeye başlandı.
Kardelenlerin yoğun olarak yetiştiği, 1800 rakımlı Çimi köyünün Muhtarı Hasan Aksoy, AA muhabirine yaptığı açıklamada, koruma çalışmaları sayesinde kardelenlerin sayısında geçmiş yıllara oranla artış gözlemlediklerini söyledi. Vatandaşları kardelen sökümünde özenli olmaları gerektiği konusunda uyaran Aksoy, ''Biraz daha korunursa bu sayı daha da artacak'' dedi. Kardelen soğanlarının başta Hollanda olmak üzere Avrupa ülkelerine ihraç edildiğini anlatan Hasan Aksoy, şunları söyledi:
''Ne yazık ki bilinçsiz şekilde soğanları sökenler yüzünden kardelenlerin sayısı çok azalmıştı. Yasak sayesinde son 2-3 yıldır kardelen sayısında artış başladığını görüyoruz. Sökümün en az 2-3 yıl daha yasak olmasını istiyoruz. Bu sayede bu çiçekler olgunlaşacak. Çünkü bir çiçeğin 8-15 arasında kökü olabiliyor. Çiçeğin soğanları olgunlaşacak, çiçekler tohumlaşacak, tohumları sararıp dökülünceye kadar doğadan sökümü yapılmaması lazım. Bu soğanların tomurcukları kazım sırasında aynı yere dökülür ve kazım işlemi kardelenlerin sayısının çoğalmasına vesile olur. Ama kökü henüz gelişmemişken kazılırsa atıl duruma gelir.''
Öte yandan, Akseki Tarım İlçe Müdürlüğü kayıtlarına göre, ilçede, iki firma tarafından 20 dekar alan ile 16 çiftçiye 3 bin 200 metrekare alanda kardelen ekimi yapılıyor. Ekilen alanlarda sökümler üç yılda bir izinle yapılırken, sökümler Tarım il ve ilçe müdürlükleri yetkililerinin kontrolünde gerçekleştiriliyor.