Toz bulutu gizli astımı açığa çıkarıyor

Uzmanlar bölgede kimi zaman bir hafta etkisini gösteren toz bulutlarının son derece etkili bir hava kirliliği oluşturduğunu belirterek, bunun ciddi sağlık sorunlarına yol açtığı yönünde uyarıyor.

Dicle Üniversitesi (D.Ü) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Şenyiğit, Suriye ve Irak'ın kuzeyi üzerinden gelen ve bölgede çok geniş bir alanda etkili olan toz bulutlarının son yıllarda 2-3 ayda bir tekrarlandığını, bunun da halk sağlığı üzerinde ciddi bir etki oluşturduğunu söyledi.

Prof. Dr. Şenliğit, toz bulutunun hem çok geniş bir bölgeyi kapsaması hem de sadece bir saat değil bazen bir haftaya kadar ciddi anlamda hava kirliliği oluşturmasından dolayı bölgede ciddi sağlık riski oluşturduğunu ifade ederek, toz bulutlarının çöl fırtınasındaki gibi küçük partikülleri ihtiva eden dış hava kirliliğine sebep olan en önemli etmenlerden biri olduğunu belirtti. Bölgenin genelini etkileyen toz bulutlarının 7'den 70'e her yaş grubunda etkili olarak ataklarla gizli astımı açığa çıkardığına dikkati çeken Şenyiğit, şöyle dedi:

''Toz bulutlarındaki partiküller havaya karışarak vücuda sirayet ediyor. Bu nedenle toz bulutu özellikle astım ve kronik bronşitte atağı oluşturan en önemli faktörlerden biridir. Astım ve kronik bronşit vakalarında yaz döneminde rahatlama bekleriz. Geçmiş yıllarda bu tür rahatsızlığı olanlar genellikle ekim ve kasım aylarında sağlık kuruluşlarına başvururlardı. Ancak toz bulutlarının görülme sıklığı nedeniyle artık nisanı ağustosu kalmadı. Son yıllarda bu hastalar yaz döneminde de hastanelere akın etmeye başladı. Bunda toz bulutu çok önemli bir etken. Çünkü kronik bronşitli olgularda ve astımda atağı oluşturan en önemli etmenlerden birisi de dış ortam hava kirliliğidir. Hava kirliliğinin oluşması için illa ki kış döneminde kullanılan yakıta bağlı havada ciddi anlamda partiküllerin oluşması gerekmiyor. Toz bulutuna bağlı olarak da maalesef bu etkiyi görüyoruz. ''
''Aşırı öksürme gizli astımın habercisi olabilir''

Prof. Dr. Şenyiğit, hafif alerjisi olan hastalarda toz bulutlarının öksürüğü artırarak gizli astımı ortaya çıkarabildiğini ifade ederek, öksürüğün artması halinde kişinin gizli astım şüphesi ile mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanına başvurmasını önerdiklerini söyledi.

Toz bulutunun akciğerde partikül birikmesinden ziyade mevcut hastalığı alevlendirme özelliği taşıdığına dikkati çeken Şenyiğit, ''Toz bulutu kot taşlama işçilerinin yakalandığı slikozis hastalığındaki gibi silika partikülleri de içeren bir çöl fırtınasıdır ancak bu partiküllerin kot taylamada olduğu gibi akciğerlerde birikmeden ziyade mevcut hastalığı alevlendirme özelliği vardır. Silikozis daha ziyade kısa veya uzun sürede çok yüksek miktarda toz partiküllerine maruz kalınmaya bağlı gelişen bir rahatsızlık. Toz bulutu partiküllerinin yoğunluğu ise kişinin kendisinde bulunan hastalığı alevlendirme için yeterli bir partikül dozudur. Aşırı öksürme gizli astımın habercisi olabilir. Toz bulutu bu etkileri ile Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görev yapan hekimler için de ciddi anlamda sıkıntıdır'' diye konuştu.

Şenyiğit, toz bulutunun etkilerinden korunmak için ''belirli saatlerde dışarı çıkılmaması'' önerisinin geçerli olmadığını ifade ederek, toz bulutunun 24 saat etkili olduğunu, pencerelerin kapatılması halinde bile havadaki partikülün hava sirkülasyonu ile ev içi kirliliğini artırdığını belirtti.
Yine de bronşit veya astım rahatsızlığı bulunanların toz bulutunun etkili olduğu dönemlerde mümkün olduğunca dışarı çıkmamaya özen göstermesi gerektiğini, çıkmaları halinde ise maske takmalarının kısmi koruyuculuk sağlayacağını belirten Şenyiğit, toz bulutlarının etkili olduğu dönemlerde yüzde 100 koruyuculuğun mümkün olmadığını söyledi.