Ünlü genetikçinin yeni dersi, Türk aileleri

Meme ve yumurtalık kanserine yol açan BRCA1 genini bularak, kanser tedavisinde bir çığır açan ABD'li Prof. Mary- Claire King, Türk aile yapısını incelemeye aldı. Bilkent Üniversitesi'nin davetlisi olarak Türkiye'ye gelen ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Yücel Altunbaşak ile de görüşen Amerika İnsan Genetiği Topluluğu Başkanı Prof. King, Türk aile yapısıyla genetik hastalıklara ilişkin çalışma başlattığını açıkladı. Çalışmaları filme de konu olan King, Türkiye'de insan genetiğinin incelenmesinin büyük bir veri kaynağı sağladığını belirterek, "Kalıtımsal mutasyonlardan, genlerden kaynaklanan birçok hastalık var. Bunları bulursak hastalıkları da çözebileceğiz. Dünyanın birçok ülkesindeki ailelerin geçmişlerinin olmadığını, dağıldıklarını, küçüldüklerini görüyoruz. Ancak Türkiye'deki öyle değil. Çok büyük aileler var. Bazı bölgelerde akraba evlilikleri hâlâ devam ediyor. Genetik olarak muazzam bir kaynak. Hastalıkların kaynağını tanımamızda bize ışık olacak" dedi.
GENETİK VE KÜLTÜREL
İşitme kaybından sorumlu genlerin Türkiye'de tanımlandığına dikkat çeken Prof. King, bu kararı almalarında sadece Türkiye'deki insan zenginliği değil, tıbbi ve bilimsel alanda özverili çalışmalarının da rol oynadığını söyledi. Meme kanserlerinin sadece genetik nedenlerle olmadığını, kültürel yapının da kanserde etkili olduğunu belirten Mary-Claire King şunları anlattı: "Bu kanser, kadınlarda çok yaygın görülen olağan dışı bir hastalık. Çoğu vakada göğüs kanserine yakalanan kızların çoğunun iyi eğitimli ve iyi beslenmiş, erken yaşta menstruasyon görmeye başlayan kızlar olduklarını görüyoruz. Ve tabii ki eğitim gibi nedenlerle bu kızlar daha geç yaşlarda bebek sahibi oluyorlar. Bu da demek ki, östrojen salgılanmaya başladıktan sonra çocuk sahibi olmak için geçen süre 200 yıl öncesine göre çok daha uzun. Bu yüzden buna tamamen genetik diyemeyiz, bu kültürel bir konu. Meme kanseri erken safhada tespit edilirse sağ kalma olasılığı çok yüksek. Modern teknoloji sayesinde yüksek risk faktörü taşıyan bireylerde erken teşhis önümüzdeki yıllarda çok daha öne alınacak."
RİSK YÜKSEKSE OPERASYON
Ünlü bilim adamı, meme ve yumurtalık kanserinde riskin azalacağına da işaret ederek şu bilgileri verdi: "Kuzey Amerika ve Avrupa'da bir kadında BRCA1 veya BRCA2 mutasyonu varsa çocuk yapma zamanı bittiğinde ya da çocuk yapmaktan vazgeçtiğinde yumurtalıkların ve rahim kanallarının alınmasını tavsiye ediyoruz. Bunun iki nedeni var, rahim ve meme kanseri riskinin ve östrojen seviyesinin azaltılması. Tabii ki genç kadınlar östrojen almaya devam edecekler, ama bu alınan doz vücudun salgıladığından çok daha az olacak. Bu da meme ve yumurtalık kanseri riskini azaltacak. Ama BRCA1 ve BRCA2 mutasyonu nedeniyle yüksek risk varsa cerrahi müdahaleyi tavsiye ediyoruz." Prof. Mary-Claire King, kanserle 15 yaşında, çok yakın arkadaşı Debbie'yi kaybetmesiyle tanışmış ve kendini bu hastalıkla mücadeleye adamış. King, arkadaşının hayatını kaybetmesiyle çaresizlik ve kızgınlık hissettiğini ama şimdi arkadaşını öldüren tümörün tedavisini biliyor olmanın mutluluğunu yaşadığını belirtti.
'TÜRKLER AZ YİYOR VE AZ ALKOL ALIYOR'
Sağlıklı yaşamak adına hayatı boyunca hiç sigara içmediğine değinen Mary- Claire King, "Türkiye'de de sigara içen birey sayısı oldukça azalmış durumda. Bu kanser riskini önemli ölçüde azaltır. Türkiye'de bir şey daha fark ettim, obezite Amerika'ya göre çok daha az. Buradaki insanlar oldukça iyi besleniyor ve egzersiz yapıyor. Egzersiz ve sağlıklı beslenme kanserden korunmaya yardımcı oluyor. Ayrıca buradaki çoğu insan alkol tüketmiyor" diye konuştu.
FİLMİ İZİNSİZ ÇEKTİLER
Çalışmalarını konu alan Hollywood filminin kendisinden izin almadan çekildiğini söyleyen Prof. King, kendisini Helen Hunt'un canlandırdığını ve iyi bir film olduğunu söyledi.