Küllerinden yeniden doğmak için gün sayan Vaniköy Camii, yapılan titiz çalışmalar sonucu aslına uygun olarak ihya edildi.
Kalyon Vakfı ile İstanbul Vakıflar 2'nci Bölge Müdürlüğü ve Mehmed Vani Vakfı arasında imzalanan "Restorasyon Protokolü" kapsamında yenileme çalışmalarında sona yaklaşılan Vaniköy Camii'ndeki son durumu Kalyon Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Kalyoncu anlattı:
Vaniköy Camii'nin, İstanbul'da 11 yalı camiden biri olma ve 358 yıldır hayatta kalması özelliğiyle bizde çok ayrı yeri var. Yangın öncesi olan durumun, özüne aykırı olduğunu fark ettik. Kemer kısımları, betonarme kolonlar vardı ve onların ahşap olması gerekiyordu. Şadırvandaki aynalar dahil bunların hepsi çalışmamızla özüne dönmüş oldu. Bizim burada şehre vefa bakış açısı ile baktığımız bir yaklaşım var.
Vaniköy Camii'nde yer alan Hünkâr Kasrı'nın zemin katı kütüphane olarak kullanıma sunulacak. Çok özel ve butik bir kütüphane olacak. 1600 esere yakın ve nadide eserlerin bulunduğu Boğaz'ın en güzel kütüphanelerinden biri olacak. Aynı zamanda burada çalışma salonları da yer alacak. Boğaz'ın karakterine uygun ve bölge sakinlerinin de sadece namaz kılmak için değil dinlenmek, vakit geçirmek için çok huzurlu ve dingin bir peyzaj alanı üretiyoruz. Vaniköy Camii, şehrin ihtiyaçlarına cevap veren bir buluşma mekânına dönüşmüş oluyor.
Taşıyıcılık vasfını kaybetmemiş olan unsurları kullandık ve yenilerini aslına uyulacak şekilde üretmiş olduk. Her birini ayrı ayrı numaralandırarak, arşivleyerek, restoratörlerin titiz çalışması ile birlikte kalan bütün mermerleri de hemen hemen biz tekrardan kullanmış olduk. Yanan ahşap parçalarını bile burada aydınlatma elamanına dönüştürdük ve bu çalışma Türkiye'de ilk defa yapıldı. Cami açıldığı zaman çok ilgi çekeceğini düşünüyoruz.
SIVALAR KALDIRILDIĞINDA AHŞAP SÜTUNLAR ORTAYA ÇIKTI
Kalyon Holding Vaniköy Camii Restorasyonu Proje Müdürü Yüksek Mimar Nuran Nar şunları anlattı: "Bir yıl önce çıkarılan 3 boyutlu tarama verilerine ulaşma şansımız oldu. Cami, minare ve şadırvan duvarlarında, 1960'lardaki restorasyonda ve sonraki dönemde yapılan çimento harçlı sıvaların raspasını yaptık. Raspa sonucunda cami üst kot pencerelerinin teğet kemerlerine, şadırvanın cephelerinde ise mermer çeşme aynalarına ulaştık. Hünkâr Kasrı'nın zemin katında yangının etkisi ile tahrip olan sıva parçaları kaldırıldığında, bezemeli başlıkları olan ahşap sütunlar ortaya çıktı. Bu ve benzeri verilerle Vaniköy Camii, aslına uygun malzemelerle yeniden ayağa kaldırıldı."
