Devletin Atatürk'ü, sivillerin Atatürk'ü

CHP Genel Saymanı ve İstanbul Milletvekili Mustafa Özyürek'in kızı Esra Özyürek, ABD'de antropoloji okudu.
Ancak ilgi alanı 'ilkel' denilen topluluklar değil.
California Üniversitesi'nde ders veren Esra Özyürek, ideolojiler, laiklik, toplumsal hafıza, kamusal alan gibi konularda çalışıyor.
Özyürek en ilginç kitabı 'Modernlik Nostaljisi: Kemalizm, Laiklik ve Gündelik Hayatta Siyaset' tir (Boğaziçi Üniversitesi Yay.)
Bu kitap Kemalist ailesini biraz kızdıracak cinstendir. Çünkü ekonominin liberalleşmesiyle birlikte, Kemalizm' in simgelerinin nasıl alıp satılan şeyler haline geldiğini anlatır.
Genç Kemalistler üstünde (mesela) Atatürk ve bayrak olan rozetler satın alarak yakalarına takmaya başlamışlardı.
Buna benzer nice simge (biblo, tişört, fincan vs.) piyasa tarafından dolaşıma sokulmuştu.
Ancak Özyürek'in kitabında değinmediği bir konu vardır:
Bu simgeler devletin denetimindeyken, Atatürk görüntüleri 'gerçeğe' (yani eskiden kalma fotoğraflara) epey benziyordu.
Ancak özelleştirmeyle birlikte olay değişti.
Herkes kendi Atatürk'ünü üretmeye koyuldu.
Böylece ortaya çok farklı Atatürk imajları çıktı. Görmeden inanamazsınız: Piyasada neler var, neler!
Aile hekimliği yapacak doktorların Uşak'taki kura çekimi töreninde salona asılan Atatürk posteri de bence bu sürecin sonucu. (Fotoğrafa bakınız: Fönlü, kızıl saçlar!)
Görüntülere bilgisayarla müdahale etme imkânı sağlayan fotoşop programlarının, kalıp ve boyama işlemlerini Çin'de yaptıran ucuzcu tüccarların, işin gırgırındaki grafikerlerin katkılarıyla ortaya birbirinden farklı nice Atatürk görüntüsü çıkmış durumda.
Ne yalan söyleyeyim, ben bile bazen "Bu kadar da olmaz" diyorum.