'Başkan' mı seçiliyor?
Uzmanlık alanı iktisat olan ama siyasi kavram ve pratiklere vakıf bir arkadaşım, geçen gün geçtiği notta, bu seferki Cumhurbaşkanlığı seçiminin çok önemli bir noktasına değindi. Okuyalım:
Bu nottan aldığım ilhamla... "Cumhurbaşkanını halkın seçmesi, onu ister istemez Fransa'daki Başkan (Yarı- Başkan) gibi yapar" iddiasına değinmek istiyorum. Aynı fikri, bazı AK Partili siyasetçiler, "Türkiye, Başkanını seçecek" diye ifade ediyor.
Hayır! Bu fikre katılmıyorum.
Cumhurbaşkanını halkın seçmesi, onu otomatik olarak Başkan yapmaz.
Gelin işin uzmanına kulak verelim. Siyaset bilimci İhsan Kamalak'ın derlediği Başkanlık Sistemi ve Türkiye: Ülkeler, Deneyimler ve Karşılaştırmalı Analiz (Kalkedon) adlı kitaba birçok uzman katkıda bulunmuş.
Mart 2007'de çıkan kitap, yedi yıl sonra yaptığımız şu tartışmaların bir kısmına yol gösterir nitelikte.
(Yarı) Başkanlık sistemine, Fransızların neden ve nasıl geçtiğini anlatan Prof. Ercan Eyüboğlu, Fransa'daki en önemli siyaset bilimcilerinden biri olan Olivier Duhamel'den şu alıntıyı yapmış:
Türkiye'ye gelirsek... Neden, Köşk'e seçildiği takdirde Başbakan Erdoğan'ın "Başkan" olacağını söylüyoruz?
Böyle bir zorunlu bağ var mı? Hayır, yok. Bakınız: Duhamel'in verdiği örnekler...
O halde bu kanı nereden çıkıyor? Niye Başbakan Erdoğan, seçilirse "Başkan gibi olacak" diyoruz? Temel nedenler:
1) Başbakan Erdoğan'ın tartışmasız karizması... 2) AK Parti'nin 12 yıllık iktidar ve yüzde 50'ye yakın oyla gelen hâkimiyeti... 3) Muhalefetin alternatif oluşturamaması...
Özetle Türkiye... Fransa tipi bir rejime... Toplumsal ve yasal nedenlerle değil, konjonktür gereği ilerliyor.
Bu iddianın sağlaması basit: Bir an için Başbakan Erdoğan'ın Köşk'ü 2019'a ertelediğini varsayın... AK Partililer de faraza Abdullah Gül'ü aday göstermiş olsun... O zaman da, "Türkiye, Başkanını seçiyor" diyecek misiniz?
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.