Beleşçiliğin kolektif hali

Yunanistan krizden niye kurtulamıyor? En çarpıcı örneklerden birini, Prof. Ayhan Aktar anlatmıştı. O da bir sosyoloji-tarih sempozyumunda Yunan meslektaşından dinlemiş:
Atina'da 10 tane bahçıvan kadrosu olan bir hastane varmış. Bahçıvanlar aybaşı geldiğinde bahçıvanlık kadrosundan aldıkları maaşı ATM'den çekiyormuş...
Buraya kadar her şey normal... Ancak işin içinde küçük bir pürüz var: Hastanenin bahçesi yokmuş!
Yunan siyaset sınıfı, yolsuzlukla cebini doldurabilmek için halkın da rüşvetçi olmasına göz yumuyor.
Mesela, "Yıllık geliri 3 bin eurodan az olanlar vergi vermez" diye bir kanun çıkarmışlar. Vatandaş da anında duruma uyum sağlamış: Fırsatını bulan herkes, yıllık gelirini 3 bin euronun altında gösteriyormuş.
Nasıl mı? 'Fakelaki'nin, yani 'küçük zarf'ın içine koydukları rüşveti vergi müfettişine vererek. Hesaplanmış: Bu yöntemle vergi ödemeyenler, yılda ortalama 3 bin euro rüşvet veriyormuş.
Peki, Yunanlılar bu çarkın mantıksız ve ahlaksız olduğunu bilmiyorlar mı? Bal gibi biliyorlar. Avrupa Birliği'nden gelen yardımlar ve dış borçla, dişliler daha ne kadar dönebilir?
Ancak katılanların yüzde 61'inin "Kemer sıkmayacağız" demesiyle sonuçlanan referanduma bakılırsa, halk işin püf noktasını öğrenmiş.
Onassis'in formülü
İzmir doğumlu Yunan armatör Aristotle Onassis (1906-1975) o püf noktasını şöyle açıklamıştı: "Asla az miktarda borç alma... Mümkün olan en fazlasını al ki... Ödeyemezsen, borç veren de çözüm arasın."
Yunan halkı niye "Kemer sıkmaya Oxi (Hayır)" dedi? Çünkü biliyorlar ki sırada İtalya ve İspanya var... Eğer AB, Yunanistan'ın batmasına-kopmasına izin verirse, zincirleme reaksiyonla birlikte çözülme başlayacak.
Bizi andırdıkları için olsa gerek; Yunan halkına sempati duyarım... Ancak bu duygu, gerçekleri görmeye engel değil:
Nasıl "kolektif hafıza" veya "kolektif suç" diye bir şey varsa... Kolektif beleşçilik, kolektif riyakârlık, kolektif fırsatçılık da var işte!
Not: "Avrupa Birliği'nin sonu geldi" diyenlere inanmayın. Çünkü küresel kapitalizm, çok büyük ekonomik birimleri gerekli kılıyor. Çin'e ve Hindistan'a karşı ABD, Avrupa ile işbirliği yapmak zorunda. Şimdi Türkiye'nin konumlanması gereken yeri bir daha düşünme zamanı.