Park 51

Geçen hafta katıldığım bir davette, Amerika'da büyük tartışmalara yol açan İslam Merkezi projesini başlatan Sharif El-Gamal ile tanışma fırsatı buldum. Üst düzey yönetici bir arkadaşımın daveti sonrası Manhattan Upper East Side'da yer alan bir konuta doğru yola çıktık. Evin sahibesi Columbia Üniversitesi mezunu aktivist Dalia Mahmoud'tu.
Ortak tanıdıklar vasıtasıyla davet edilmiş WASP Amerikalı, Arap, Yahudi bir grup insan vardı evde. Bir süre sonra bütün bu tartışmaların merkezindeki isim Sharif El-Gamal da geldi.
İlk görüşte Arap olduğu anlaşılamayan sarışın, renkli gözlü biri Sharif El-Gamal. Başarılı bir işadamı, cami projesinin resmi başlatıcısı ve sahibi. Annesi Polonyalı, babası ise Mısırlı… Kendini tanıtırken bazı Yahudi derneklerine üye olduğunu gizlemedi. Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam üçgeninde yaşadığını en yakın arkadaşları arasında tanınmış Yahudiler olduğunu açık yüreklilikle ifade etti.
Sharif'i dinlerken "Türk şüpheciliğim" ile yıkılan önyargılarım arasında kendimi sıkışmış hissettim. Amerika'da "bu projeye ne gerek vardı?" diyen, "bunun arkasında birtakım gizli hesaplar var" diyen bir yaklaşımı da görmüştüm çünkü.
Sharif, yaklaşık 25 kişilik New Yorklu bu gruba, yapılacak olan toplum merkezini ve kendi hayat hikâyesini anlattı. Aramızda, önümüzdeki seçimlerde kongre adaylığını hedefleyen Amerikalı politikacılardan, akademisyenlere ve profesyonel yaşamın üst düzey yöneticilerinden sinema ve film yapımcılarına kadar değişik meslek gruplarından insanlar vardı.
Projenin hikayesi
Çevresinde 2001 yılına kadar dindar bir insan olarak tanınmayan Sharif, 11 Eylül sonrası kendi kimliği üzerine derin sorgulamalara başlar. Bu sorgulamalar beraberinde kişisel yaşamında bazı değişiklikleri getirir. Cuma namazlarına gitmeye başlar. Kimliğini tanımlama uğraşısında olan Sharif kendini Mısırlı olarak değil, Amerikalı olarak hissetmektedir. Bu esnada bir Amerikalı ile evlenir. Artık daha fazla Amerikalıdır. Zaman içinde sorgulamalarını devam ettirir. Müslüman kimliğini yeniden keşfe başlar. Dine ilgisi artar. Sharif'in kişisel değişiminden etkilenen karısı da Müslüman olmaya karar verir.
Artık Amerikalı ve Müslüman bir aile olmuşlardır. Fakat Amerikalı karısı ve çocukları için sosyal bir İslami merkezin olmadığını görür Sharif. Aklına hem dünyevi ihtiyaçların giderileceği hem de uhrevi bir ortam sağlayacak bir proje fikri gelir. Kendi kendine modern "İslami toplum merkezi" kurmaya karar verir. 4 yıllık bir araştırmanın ardından uygun bir fiyata Lower Manhattan'da bulunan, yıkılan dünya ticaret merkezinin hemen yakınında "Park51" olarak anılacak binayı satın alır. Bir çeşit klüp üyeliği mantığı ile çalışacak merkez, Müslüman Amerikalıların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde dizayn edilecektir.
Sharif, kişisel kimlik arayışı sürecinde meşhur İmam Faisal Rauf ile tanışmıştır. İmam kurulacak olan yapı hakkında Sharif'e değişik fikirler de verir. Sharif, Faisal Rauf'u bu işin içinde olması için ikna eder. Projeyi İmam Faisal Rauf yönetecektir.
Her şey planlandığı gibi giderken birden Amerikan medyasında kıyamet kopar. Kendi halinde bir iş adamı olan Sharif, kendini birden bire Amerika'nın en çok tartışılan konusunun merkezinde bulmuştur. Sharif'in ağzından"Park51"in hikâyesi böyle.
Bu tartışmayı alevlendiren muhafazakar medya ve "neocon"lar, çok hızlı ve etkili bir şekilde ülkede İslam karşıtı atmosfer yaratmayı başardılar. Ortalama bir Amerikalının politik ve sosyal alandaki algılamalarının medya tarafından çok güçlü bir biçimde kurulduğu düşünülürse durum pek iç açıcı değil. Çünkü bu tartışmada medyanın muhafazakâr ve "neocon" kesiminin sesi liberal/sol kesiminden daha fazla çıktı. Bıçaklanan Müslüman taksici, yakılan bir İslam merkezi ve izinleri askıya alanan diğer cami inşatları dolayısıyla Amerika'da yaşayan Müslümanların canı sıkılmış durumda.
Ama uzun vadede farklı gelişmelerin olması muhtemel.
Şu ana kadar proje sahipleri, eleştirilere ve protestolara yeterli düzeyde cevap veremedi. Bütün bu saldırılara karşı bir kampanya yapılmadı. Sharif El-Gamal'a Bir işadamı olarak projenin PR'ından memnun olup olmadığını sordum. Sharif, kopartılan bu fırtınadan dolayı büyük bir şaşkınlık yaşadığını söyleyerek, bu konuda geç kaldıklarını ama geçtiğimiz günlerde çok önemli iki Amerikan PR firması ile anlaştıklarını açıkladı. Yani İslam merkezinin PR çalışması profesyoneller eli ile yönetilecek. Bu da bir Amerika gerçeği. İlk iş olarak "Park51" markası oluşturulacak cami kelimesi kullanılmayacak.
Faisal Rauf'un dönüşü
Amerikan hükümeti destekli gezisi nedeniyle Amerika dışında bulunan İmam Rauf'un ülkeye döner dönmez farklı bir gündem yaratacağını söyleyebiliriz. Özellikle liberal, çoğulcu, özgürlükçü, demokrat yaklaşımları ile bilinen İmam Faisal Rauf, İslam'ın Amerika'da tanıtılmasında büyük bir atılım yapabilir.
Aşırı, ölçüsüz ve keskin yorumlardan uzak duran Rauf, İslam-Sufi geleneğinin bir temsilcisi olarak İslam'ı Amerikan toplumuna çok etkili bir şekilde tanıtma potansiyeline sahip. Amerikan PR firmalarından alınacak profesyonel destekle "Park51" Amerikalıların gündemine bir kez daha gelecek.
Yani uzun vadede Amerika'da rüzgar tersine dönerse buna şaşırmamak gerekiyor.
serdar.karagoz@sabah.com.tr