Barzani’nin bağımsızlık hayali başka bahara

Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KYB) Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik konseyine geçen mayıs ayında bildirdiği bağımsızlık referandumunu 25 Eylül'de yapacağını açıkladı.
Ancak yıllardır bölgedeki Kürt hareketlerini yakından takip eden bir gazeteci olarak ben KYB'nin bağımsızlığının yine başka bahara kalacağını düşünüyorum.
Eylül'de referandum gerçekleşse ve KYB lideri Mesut Barzani'nin istediği gibi sonuçlansa da iddialı gibi görünen yukarıdaki cümlemin arkasındayım.
Zira dışarıdan bakıldığında bölgedeki kaotik ortamın Barzani yönetimine bağımsızlık için uygun koşullar sağladığı düşünülse de durum pek öyle değil.
Sırasıyla bakalım.
Birincisi, Bağdat'taki merkezi hükümet Irak'ın bölünmesine karşı. Bu tavır üniter yaklaşımlardan ziyade KYB'nin hâkimiyetindeki petrol bölgelerinden kaynaklanıyor. Örneğin Kerkük kenti tek başına, Irak'ın toplam 3,7 milyon varili bulan yıllık ihracatının 600 bin varilini oluşturuyor.
Barzani'nin 2015'te petrolü kendisi doğrudan ihraç etmeye kalkınca Bağdat'ın verdiği tepkinin dozunu hatırlarsak, şimdiki krizin nelere gebe olduğunu daha rahat anlayabiliriz.
Barzani'nin içerideki siyasi rakiplerinden İran destekli Celal Talabani'nin KYB'sinin ya da Goran hareketinin "pusu muhalefetinden" bahsetmiyorum bile...
KYB'nin bağımsızlığının önündeki ikinci engelse, Saddam Irak'ıyla yıllarca savaşan komşu İran.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, 1 Mayıs'taki basın toplantısında "Irak'ın toprak bütünlüğü ve egemenliğini destekliyoruz. Her türlü bölünmeye karşıyız ve bunu kabul etmeyiz. Irak anayasasında da öngörüldüğü üzere Iraklı Kürtlerin belli hak ve hukukları var, fakat onlar ülkenin toprak bütünlüğüne karşı çıkamaz" ifadelerini kullanmıştı.
ABD'nin KYB'nin bağımsızlık perspektifine yaklaşımına gelince… Barzani her ne kadar Nisan ayındaki Washington ziyaretinin ardından moral bulmuş olsa da ABD KYB'ye açıkça "olmaz" diyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin bağımsızlık referandumu ile ilgili olarak, "Biz birleşik, istikrarlı, demokratik ve federal bir Irak'ı destekliyoruz" dedi.
Çünkü ABD'nin önceliği Daeş'le mücadele. Washington Daeş'in ve diğer radikal grupların at koşturduğu KYB topraklarının bağımsız olması halinde tamamen bataklığa döneceğinin farkında.
Ve son olarak KYB ile bugüne değin iyi ilişkileri olan Türkiye'nin tutumuna bakalım. Ankara bugüne değin Merkezi hükümetle KYB arasındaki tüm krizlerde Barzani'nin yanında olmasına karşın, Irak'ın bölünmesine kesinlikle karşı çıkıyor.
Çünkü yakın zamana kadar PKK-YPG terör örgütlerinin yaşam alanı olan bu coğrafyanın, Daeş'e birkaç günde köyleri teslim edecek kadar güçsüz bir yapının hâkimiyetine girmesini istemiyor.
Ayrıca Kerkük gibi, Türkmen nüfusunun çoğunlukta olduğu, statüsü belirsiz bölgelerde yapılacak bir referandumun, bölgesel barışı ciddi şekilde tehdit edeceğini görüyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da konuyla ilgili yaptığı son açıklamada "Kuzey Irak'ın bakımsızlığıyla ilgili adım atmak Irak'ın toprak bütünlüğüne bir tehdittir" dedi.
Yıllar önce Ankara'daki bir toplantıda yine bağımsızlık konusunu konuştuğumuz Sayın Barzani, ısrarcı olduğu kadar deneyimli ve entelektüel bir siyasi.
Ben kendisinin, konjonktür bu durumdayken, uzun vadede bağımsızlık idealini gündemden düşürmeden yakın vadede halkının güvenliğini ve geleceğini tercih edeceğine inanıyorum.