Musul’da neler oluyor?

Rusya'nın müdahalesi, DAİŞ'in tehdidinin sürmesi ve Rusya'nın Türkiye üzerinden gerginlik politikasını sürdürmesi üzerinden Ortadoğu kaynarken gözler Musul yakınlarındaki Başika Kampına gönderilen bir tabur Türk askerine çevrildi. Irak Merkezi Hükümeti gönderilen askerlere tepki gösterdi, Başbakan Davutoğlu ise Iraklı mevkidaşına mektup yazarak Türkiye'nin Irak'ın toprak bütünlüğüne saygı gösterdiğini hatırlattı. Peki, bu operasyon neden yapıldı? Türkiye nihai olarak Musul çevresinde ne yapmak istiyor? Önemli kaynaklara sordum.

Öncelikle rakamı netleştirmekte fayda var zira bir bilgi kirliliği mevcut. Şu ana dek 350-400 kişilik bir unsur ve 18 tank Musul'a intikal ettirildi. Öncesinde 80-100 kişilik orada daha çok Sünni Araplar ve bir kısım Türkmenleri eğitmeye yönelik bir unsur vardı. O unsurun yerine daha büyük, toplam 600 ila 800 kişilik bir grubun gitmesi hedefleniyor.

Türkiye bu intikali düşük profilli tutmak, sessiz sedasız bir şekilde değişiklik yapmak istiyordu ancak medyada çıkan abartılı haberler bunun mümkün olmadığını gösteriyor. Özellikle yabancı basında yoğun bir şekilde Ankara'nın Musul'a adeta çıkarma yaptığını iddia eden haberler yayınlanması Irak Hükümeti'ni rahatsız etti.

Peki, Türkiye neyi hedefliyor? Birkaç hedefi var. Öncelikle şunu hatırlatalım: Türkiye'nin Irak'ta farklı noktalarda askerleri var. Son gidenlerle birlikte bu rakam 3000'i buldu ki bu ABD ve İran'dan sonra asker sayısı bakımından 3. Ülke olmak demek. Yani zaten bu topraklarda Türk askeri var. Ve terörle savaşta sahadaki güçleri eğitmek için çok önemli bir rol oynuyor.

Türkiye Başika'daki askeri kampı güçlendirirken birkaç şey amaçlamış gibi görünüyor. Öncelikle Irak'ta güçlenen Şii ittifakına karşı mevzi güçlendirmek istiyor. İkinci olarak Suriye'deki gibi bir oldu-bitti ile karşılaşmamak için Irak'ta masada daha güçlü oturmayı hedefliyor. Diğer yandan Suriye'deki PYD ile Irak'taki PKK arasını zayıflatmak istiyor.

Özyeğin Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşin'e göre teröristlerin sınır geçişlerini önlemek de hedefler arasında zira orada Türkiye hem PKK hem de DAİŞ tehdidi altında.

Peki, Türkiye bu askerlerini göndererek uluslararası hukuka aykırı mı davranıyor? Konunun önde gelen uzmanlarından Caşin'e göre 'hayır', zira Bağdat Hükümeti zaten bölgeye hâkim değil. Devletler hukukuna göre sınırların güvenliği sınırı paylaşan devletlerin güvencesindedir Irak Hükümeti bunu sağlayamadığına göre iş Türkiye'ye düşüyor. Kaldı ki askerlerin gönderileceğinden Musul valisi haberdar, Barzani yönetimi de haberdar. Caşin bırakın Türkiye'nin Irak'ın sınır bütünlüğünü ihlal ettiği iddiasını Türkiye'nin Suriye ve Irak'ın sınırlarını en çok koruyan ülke olduğunu iddia ediyor.

Ancak yine de Ortadoğu'daki hassas dengeler ve Irak Başbakanı ve Cumhurbaşkanının çıkışları nedeniyle Türkiye intikalleri şimdilik durdurdu. Irak Hükümeti'nin yanı sıra Barzani'nin de çağırıldığı görüşmelerle tıkanıklığın aşılması ve geri kalan asker ve tankların da Başika'ya gönderilmesi hedefleniyor. Türkiye bölgesindeki en güçlü ülkelerden biri. Bu Şii ittifakının baş aktörü İran'ı rahatsız ediyor. Irak Hükümeti'nin böyle bir çıkışta bulunması ve Türkiye'yi durdurmaya çalışmasının altında esasen Tahran yönetimi var. Bunu Türkiye ve Batı da görüyor. Dolayısıyla bu kamp üzerinden yaşanan tartışma başını Rusya'nın çektiği Esad'ı kurtarmayı amaçlayan yeni Şii-Moskova bloğunun bir çıkışı ve Türkiye her geçen gün daha sağlam bir şekilde bu bloğun karşısında ve Batı'nın yanındaki kritik pozisyonunu güçlendiriyor.