WSJ'nin Türkiye ile derdi ne?

Bir süredir ABD'nin en çok satan gazetesi Wall Street Journal'ın Türkiye'ye ilişkin hazırladığı haberler Türkiye'de ve yurtdışında büyük tartışmalara neden oluyor.
Amerika'nın İsrail lobisine yakın "derin gazetesi" olarak görülebilecek Wall Street Journal'ın Türkiye'nin resmi açıklamalarına aykırı olarak hazırladığı son dönem haberlerinden ilki Uludere bombalamasıydı. Gazete, Pentagon yetkililerine dayanarak hazırladığı haberinde Türkiye'nin "PKK sınıra katırlarla yaklaşıyor" istihbaratını ABD insansız hava araçlarından aldığını yazdı. İkinci haberde ise yine Amerikalı yetkililer Suriye tarafından düşürülen Türk jetinin Türkiye'nin açıklamalarının aksine uluslar arası sularda vurulduğuna dair büyük şüpheler olduğunu, uçağın kasten Suriye'nin hava savunma kapasitesini test etmek için bölgeye gönderildiği iddiasında bulundular.
NYT'nin Obama övgüleri
Aslına bakılırsa bu iki haberle birlikte ABD'deki Demokratların resmi yayın organı haline gelmiş olan New York Times'ın son aylarda yayınladığı ve ABD Başkanı Barack Obama'yı dış politikada mükemmel olarak gösteren makalelere yanıt verildi. Obama son aylarda özellikle NYT sayfalarında El Kaide'nin sonunu getiren büyük bir "başkomutan" olduğu, İran'ın nükleer programını sabote eden casus virüslerin kullanılması emrini vererek ABD'ye büyük bir vakit kazandırdığı, Libya müdahalesinde ülkesini savaşa sokmadan istediğini aldığı, Irak'tan çekilerek sözünü tuttuğu gibi gerekçelerle büyük övgüler topluyordu.
Öte yanda ise henüz bir dış politika konuşması hazırlayamamış olan ve ABD Başkanı Obama'yı sadece Suriye müdahalesinde geç kaldığı için eleştirilebilen Cumhuriyetçi Başkan adayı Mitt Romney bulunuyor. WSJ'nin sahibi Rupert Murdoch'ın bile yeterince aktif olmadığı ve ciddi bir politika geliştirmediği eleştirilerine maruz kalan Romney'nin imdadına yine Murdoch'ın gazetesi koşuyor. Çünkü bilindiği üzere Romney demek sadece Romney demek değil, bütün bir Cumhuriyetçi yapı demek.
Dış haberlere yüzde 40'tan fazla yer
Kimileri ABD'den yayın yapan bir gazetenin Türkiye üzerinden Obama'ya zarar veremeyeceğini, ABD iç politikasını etkileyemeyeceğini düşünüyor. Öncelikle şunu anlamakta büyük bir fayda var. Başta WSJ, NYT, Washington Post ve hatta Los Angeles Times olmak üzere Amerikan basını yayınlarının yüzde 40'ından fazlasını uluslar arası haberlere ayırır. Bir dünya gücü olan ABD'nin yayın organları Yemen'deki El Kaide operasyonlarından Endonezya'daki Lady Gaga problemine kadar dünya çapında Türkiye'deki okur yazar kitlenin önemsemediği ayrıntıda kaliteli ve derinlemesine haber yapar. Bu gazeteler Türkiye'deki "500 karakterlik, ajans ağırlıklı dış habercilik" yerine, gerekirse binlerce dolar harcayarak okuyucularını doyuracak, dünya çapında kamuoyu oluşturabilecek çapta makaleler hazırlarlar. Çünkü Amerikan iç politikasının en büyük saç ayaklarından biri de dış politikadır. Bu yüzden dış politika iç politikanın aktif bir uzantısıdır.
Haberlerin asıl hedefi Obama
Bu bilgiyi hatırınıza getirdiğiniz anda Kasım'daki Başkanlık seçimlerine 3-4 ay kala neden Wall Street Journal'ın hedef olarak Türkiye'yi seçtiğini daha iyi anlayabiliriz sanıyorum. Çünkü Başkan Obama Ortadoğu politikasını ve özellikle Suriye meselesindeki yaklaşımını Türkiye'ye dayanarak çizdi. Obama'nın en çok görüştüğü liderlerden birinin Tayyip Erdoğan olduğu basına çok kez yansıdı. Cumhuriyetçilerin stratejisi Suriye özelinde Obama'nın en yakın müttefiki Türkiye'yi bile "doğru yönlendiremediği, Suriye krizini eline yüzüne bulaştırdığı" iddiası üzerinden oluyor. Cumhuriyetçiler Obama'nın Türkiye'yi yeterince teşvik etmediğini, Suriye'de güvenlik koridoru kurmasını sağlayamadığını söylerek sert eleştiriler yapıyorlar.
Uludere haberinde ise Obama yönetiminin en büyük başarısı olarak gösterilen insansız hava araçlarının "sivil ölümlere neden olduğu" gerçeği tekrarlanarak Obama'nın başarılı operasyonlarının arkasında kaybolmuş hayatlar olduğu mesajı verilmeye çalışıldı. Afganistan ve Pakistan'da her gün İHA'lar tarafından "yanlışlıkla" öldürülen sivillere yer vermeyen WSJ, elbette ki buradan Obama'nın genel dış politika stratejisine ve seçim kampanyasına zarar verme amacı güdüyordu. Çünkü haber metni baştan sonra bu argümanlar üzerine, özellikle Obama'nın başta Türkiye olmak üzere yabancı ülkelere satmayı düşündüğü İHA'ların doğuracağı muhtemel "sivil kayıplar" üzerine kuruluydu.
Pentagon'da Cumhuriyetçi hiç yok mu?
WSJ'nin bilgi aldığı Amerikan istihbarat ve askeri kaynaklarının Türkiye'de de olduğu gibi Cumhuriyetçi Saiklerle hareket etme imkanı bulunuyor. ABD Başkanı Barack Obama'yı ve Başkan Yardımcısı Joe Biden'ı Rolling Stones dergisinde yerden yere vuran Afganistan Kuvvetler Komutanı General Stanley A. McChrystal'ın sonu kovulmak oldu. İçeride daha ne kadar "kendi doğru bildiğini" uygulamaktan çekinmeyecek istihbarat görevlisi var bilinmez.
ragip.soylu@sabah.com.tr
@ragipsoylu