Kablolu soğuk savaş

Uluslararası ilişkilerde adı henüz resmi olarak konmayan yeni bir Soğuk Savaş dönemindeyiz. 1980'li yıllara damga vuran Soğuk Savaş yıllarından bu yana birçok küresel sorun ve gerilim yüzünden karşı karşıya gelen ABD ile Rusya'nın çatışması deniz altına taşındı. New York Times gazetesi, Rus casus denizaltılarının son zamanlarda uluslararası internet erişiminin sağlandığı kabloların yakınında yoğun şekilde dolaştığını yazdı. Gazeteye konuşan ABD'li üst düzey isimler, "Rus gemilerinin aktiviteleri Soğuk Savaş dönemindekilerle aynı. Ruslar, herhangi bir çatışma ortamında denizaltındaki kabloları kesmeyi planlıyor olabilir" dedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı iddiaları reddetti. Dolayısıyla bu konu şimdilik kapandı.

DENİZDE CASUSLUK

Ancak Soğuk Savaş döneminde Amerikan Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA), Ivy Bells adı altında bir casusluk programı yürütmüştü. ABD, o dönem Rusya'nın doğusundaki iki donanma üssünü denizaltılarıyla dinlemişti. Program 1981'de bir NSA çalışanının sualtında yapılan dinlemelerin yer aldığı bilgileri Sovyetler Birliği'ne satmasından sonra durduruldu. Yakın tarihte ise ABD'nin dinleme skandalını ortaya çıkaran eski NSA çalışanı Edward Snowden, yayımladığı belgelerde ABD'nin sualtındaki fiber optik kablolar üzerinde casusluk yaptığını ileri sürdü. Yani günümüzde tüm bilgileri taşıyan fiberoptik kablolar üzerinden bu iki dev ülke yıllar sonra yeniden karşı karşıya geliyor. Peki dünya genelinde 3.5 milyar kişinin kullandığı internetin dolaşımını sağlayan denizaltındaki kablolar hakkında ne biliyoruz? Veya internet erişimi bir gün tamamen kopabilir mi?

1858'DEN BERİ VAR

Modern sualtı kablolarının geçmişi, telgrafa dayanıyor. İlk transatlantik iletişim kablosu 1858'de tamamlandı. Bu ağ, Kanada'ya bağlı Newfoundland Adası ile İrlanda arasına çekildi. Yapımı için dört yıl uğraşılan bu ağ, sualtında bir aydan daha az bir süre dayanabildi. Ama iletişim ağlarının denizlere döşenebileceğini kanıtlamış oldu. İlerleyen yıllarda telgraf kablolarını telefon hatları takip etti ve nihayetinde günümüzdeki internet ağı ortaya çıktı.

69 MİLİMETRE

İnternet kabloları döşendikleri bölgelerdeki tehdit unsurlarına göre farklı şekillerde oluyor. En derinde olan kablolar diğerlerine oranla daha ince tasarlanıyor. Yüzeye yakın bölgedeki modern kabloların çapı genellikle 69 milimetre oluyor, ağırlıkları metre başına 10 kilogram olarak biliniyor. Kabloların içi fiber tabakalar içeriyor. Dış yüzeyleri okyanustan korunması için ince bir koruyucu tabaka ile kaplı.

10 TRİLYON DOLAR

Denizaltındaki internet kabloları, kıtaları birbirine bağlıyor. İnternet sayfaları, e-mailler, fotoğraflar, videolar, emojilerin hepsi bu kablolar sayesinde saniyeler içerisinde gönderilebiliyor. Uzaya gönderilen uydulardan internet hizmeti verilmesi çok daha masraflı olduğu için telekomünikasyon şirketleri, kabloları tercih ediyor. Bu nedenle sualtındaki kablolar, günlük internet iletişiminin yüzde 95'ini karşılıyor. Kablolar sayesinde günde 10 trilyon dolarlık ticari işlem gerçekleştiriliyor.

TEHLİKE ALTINDALAR

Henüz bilimsel olarak nedeni bilinmiyor ama köpekbalıkları çok sık şekilde sualtındaki internet kablolarına saldırıyor. Bu yüzden de kabloları ya muhtemel av ya da rakip olarak görüyorlar. Google'ın kurşun geçirmez yeleklerin yapımında kullanılan kevlar malzemesini kullanarak kabloları köpekbalıklarının sivri dişlerine karşı korumaya çalıştığı biliniyor. Kablolar için en büyük tehdit insan hatası. Başıboş bir çapa bağlantıları koparabiliyor veya gemi kazaları büyük sorunlara yol açabiliyor.

İNTERNET KESİLEBİLİR

Yukarıda saydığımız faktörlerden dolayı internet ağlarında hasar oluşabiliyor. İnternet trafiği kesintiye uğrayabiliyor. Ama bu hasarlar genellikle kısa süreli ve bölgesel şekilde görülüyor. Günümüzde devlet işleri, finans sektörü, kişisel iletişimler ve daha birçok alan internete bağımlı. Ancak buna rağmen henüz bilimsel olarak internetin tamamen kesilme ihtimali tespit edilmiş değil. Ayrıca böylesi bir durumda küresel ölçekte oluşacak sorunun boyutları ve niteliği de bilinmiyor.