Habemus Francesco

Sonuç beşinci oylama ardından belli oldu. 1.2 küsur milyar Katolik, çok fazla beklemeden yeni ruhani liderlerine kavuştu. 76 yaşındaki Buenos Aires Piskoposu, İtalyan kökenli Arjantinli cizvit, Jorge Mario Bergoglio, 266'ncı Papa ve dolayısıyla Vatikan devlet başkanı olarak göreve başladı.
Her seçimle birlikte Papa kendisine bir de Hıristiyan isim alır. Johannes (John), Gregorio (Gregory) ve Benediktus (Benedict) tarihte en çok tercih edilen isimler olmuş.
Bu kez Bergoglio bir 'ilk'e imza attı ve şimdiye dek hiç kullanılmayan Francesco'yu seçti. Kendi adını taşıyan tarikatın kurucusu olan bu aziz, bizdeki dervişlere benzeyen 'bir lokma bir hırka' hayat tarzı ile derin izler bırakmış olan, takipçileri eksilmeyen bir kişi.
İsim seçimi önemli. Çünkü her Papa bununla kendi yönetim tarzı arasında bir bağ kuruyor. Vatikan uzmanı John Allen'e göre, Bergoglio'nun mesajı 'yoksulluk, sadelik, tevazu ve Katolik kilisenin yeniden inşası'na işaret ediyor.
Peki, neden 'Francis' de, Francesco değil? Anglosakson medyasında hemen Francis'de karar kılındı. Bizde de. Oysa bu seçim doğru olmayabilir.
Meltem Kılıçal 'siz de yanlış yapıyorsunuz' diyor SABAH'ın Francis kullanımını eleştirirken.
'Aziz Francesco ortaçağda adım Francis diye dolaşmadı. Orijinal adı Francesco idi. Bu isme saygı duyulmassı gerekir. Françesko demek bile Francis'ten daha makbuldür.'
Hangisi uygun? Soruyu, SABAH Roma muhabiri Yasemin Taşkın'ın eşi, son yıllarda Repubblica gazetesinin Vatikan muhabiri olan, değerli meslektaşımız Marco Ansaldo'ya sordum.
Fazla tereddüt etmeden 'okurunuz haklı' dedi. Şöyle açıkladı:
'Gayet basit. Yeni Papa bugün de (16 Mart) gazetecilere açıkça anlattı. İsmini yoksulların azizi olan Francesco'dan aldığını söyledi. Bu net. Aslında, ruhani konsey (konklav) onu seçerken Latince adını anarak, yani Franciscum olarak seçmiştir. En doğru tercih Latincesini kullanmaktır. Ancak, Vatikan'ın resmi yayın organı L'Osservatore Romano, ondan Francesco diye bahsediyor ve edecek. Zira Vatikan İtalyanca kullanır. Bu arada Francesco I demek yanlış değil ama zaten bu ilk Francesco. Yani Fransiscum veya Francesco demek doğrudur.'
Marco'yla aynı fikirdeyim. Batı basınında farklı isimlerin kullanılması normal. Zira Hıristiyan âlemine ait ülkelerde azizlerin karşılığı var: Petrus Peter oluyor, Giovanni John, Paulus Paul. Aynı şekilde Francesco Almanya basınında Franziskus, Britanya ve Amerika'da Francis, Fransa'da François diye anılacak.
Ama bizde azizlerin farklı çevirileri yok. Fonetik değişimli halleri var. Varsa onlar kullanılabilir, esas olan orijinal isimlere sadık kalmak.
Francis dedi diye Batı basınına uymak zorunda değiliz.