Belediyelerde etik

Köksal Toptan "Kamu Etik Kurulu Başkanı" olarak Almanya'ya gitti... Berlin'e... Frankfurt'a... İncelemelerde bulundu... Ve döndü.
1. "Yerel yönetimlerde etik" konusunda, Avrupa Birliği ülkeleri içinde ilk sıradaki ülke Almanya.
2. "Almanya örneğini" gördükten sonra Köksal Toptan dedi ki: "Daha yapacak çok işimiz var."

***

Alman modeli
Ülkedeki bütün yolsuzluklar "İçişleri Bakanlığı tarafından" takip ediliyor.
Ancak... Belediyelerle ilgili yolsuzluk iddialarına, yine bakanlık içinde, "Farklı bir yapılanma" bakıyor.
Bu yapılanmanın başında ise bir bakanlık mensubu değil, bir "Başsavcı" var.

***

İlle de kadın
Köksal Toptan'a "En çok neden etkilendiğini" sorduk... Şu yanıtı verdi:
1. Yolsuzluk, usulsüzlük, etik dışı davranış gibi konularda "Açık kapı yok."
2. Bütün kurumlar "Birbirlerini denetliyorlar."
3. Sivil inisiyatif... Hem güçlü hem de örgütlü... "Sivil toplum kuruluşları... Özellikle de kadın dernekleri."

***

Sistem
Köksal Toptan'a sorduk:
-Almanya bu işi nasıl becermiş?... Yerel yönetimlerde etik dışı davranışları önlemede?
Toptan "Usulsüzlük, yolsuzluk, etik dışı davranış her yerde var" dedi... Ve "İki şey" söyledi:
1. Sistem iyi kurulmuş.
2. Sistem işletiliyor... Sistemde kısa devre olmuyor, sistem tıkanmıyor.

***

Soruşturma
Almanya genelinde, belediyeler için,yılda ortalama "150 soruşturma" açılıyor.
1. Hakkında soruşturma başlatılan belediye başkanı "Görevi bırakıyor."
2. Soruşturma sonunda "Aklanırsa" görevine geri dönüyor.
Köksal Toptan bunları anlatınca dedik ki:
-Bu sistem bizde zor işler... Zira bizdeki "Ortalama" Almanya'ya göre kat kat fazla.

***

Akrabaya iş
Köksal Toptan Almanlar'a sormuş:
-Belediyelerde "Başkanın yakını... Oğlu... Kızı... Yeğeni... Gelini... Damadı" çalışıyor mu?
Almanlar... Soruyu anlamamışlar.
Köksal Bey yine sormuş.
Almanlar... Demişler ki:
1. Başkanın akrabası eğer liyakat sahibi biri ise zaten belediyede veya başka bir yerde çalışır... Kamuda... Özel sektörde... Kim karışır?
2. Ama sırf başkanın akrabası diye kimseye iş verilmez... Ne belediyede, ne de başka yerde.

***

7/24 denetim
Köksal Toptan "Büyük belediyeye" de gitmiş... Berlin Belediyesi'ne.
"Küçük belediyeye" de... Frankfurt'un Heusenstorn Belediyesi'ne.
"Neler gördüğünü" anlattı:
1. Nüfusu 50 binin altında olan yerlerde belediye "Vali tarafından" sürekli denetleniyor... Vilayetin bir elemanı "Sadece bu işe" bakıyor.
2. Nüfusu 50 binin üzerindeki belediyeler ise "Savcı tarafından" kontrol ediliyor... Bir savcının "Bütün işi bu."

***

Çok önemli
Köksal Toptan'dan bir gözlem:
-Almanya'da konuştuğum belediye başkanları "İnsan kaynağı konusunda sıkıntı çektiklerini" söylediler... "İyi eğitim görmüş gençlere" ihtiyaçları var... Eğer değerlendirmeyi başarırsak bizim için büyük bir şans olabilir.
Köksal Bey'e katılıyoruz... "Gerçekten de büyük şans."
1960'larda Almanya'ya göç verdik... Gidenlerin çoğu "Sokakları süpürdüler."
Şimdi ise... İş arayan eğitimli gençlerimizi gönderebiliriz... "Kaçırılmayacak fırsat."

***

Diyanet'in ilgisine...
Köksal Toptan Berlin'de "Cuma'ya" gitmiş... Merkez Camii'ne.
Gözlemlerini bizimle paylaştı... Fiziki mekân gibi... Temizlik gibi... Ve daha pek çok şey.
Sayın Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Ali Erbaş 'dan rica etsek... Köksal Toptan'ı dinlemesinde büyük yarar var.

***

Sıradaki ülke... İspanya
Almanya'dan sonra... Sırada hangi ülke var?
Köksal Toptan dedi ki:
-İspanya.
-Niçin başka bir ülke değil de İspanya?
-Avrupa Birliği ülkeleri içinde yerel yönetimlerde etik davranışlar bakımından en geride olan ülke İspanya... En düzgün olan Almanya'yı inceledik... Sıra en alt sırada olan İspanya'ya geldi.

***

Bize de bekleriz
Başkanlığını Köksal Toptan'ın yaptığı Kamu Etik Kurulu üyelerini "Bize de" bekliyoruz... "Büyük şehirlerimize."
Diğerlerine... İlçelere de.
Köksal Toptan, sohbetin başında, Türkiye'deki "Belediyeler ve etik dışı işler" konusunda "Çok işimiz var" demişti... Doğru.
Ama belediyelerdeki "Yamuk işlerin" Kamu Etik Kurulu gibi bir "Üst organ" tarafından masaya yatırılmasında ve ortaya çıkacak fotoğrafın kamuoyu ile paylaşılmasında büyük yarar var... Gecikmeden.