Bir vesayet hikâyesi
Darbe... Askeri yönetim... Yassıada... Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan'ın idamları...
Ve seçim... 15 Ekim 1961.
"Vesayetli" demokrasiye dönüş.
Bugün... Siyasetin üzerindeki "Lekenin... Gölgenin... Vesayetin" hikâyesi.
Hepsi gerçek... Belgeli.
***
Hayal kırıklığı
Seçime... 4 parti katıldı.
Cumhuriyet Halk Partisi.
Adalet Partisi.
Yeni Türkiye Partisi.
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi.
Darbeciler... Sandıktan, "Tek başına CHP iktidarı çıkmasını" istiyorlardı.
Ama... Menderes'in idamından 28 gün sonra yapılan seçimde...
Darbeci de, CHP de hayal kırıklığına uğradı.
CHP... Yüzde 37.6.
Adalet Partisi... 34.8.
Yeni Türkiye Partisi... 13.7.
Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi... 14.0.
***
Bu köşe yazısını aşağıdaki linke tıklayarak sesli bir şekilde dinleyebilirsiniz
Yıldız protokolü
Seçimden sonra... 2 gelişme yaşandı:
1. Yıldız Protokolü... 21 Ekim 1961... İstanbul Harp Akademisi... 10 General... 21 Albay... Tutanak... 5 madde... Özeti:
Meclis toplanmadan filli müdahale... Yeni bir darbe...
2. 23 Ekim 1961... Genelkurmay Başkanı Cevdet Sunay, kuvvet komutanlarını, ordu ve kolordu komutanlarını topladı:
Cemal Gürsel, cumhurbaşkanı seçilsin... Yeni darbeye gerek kalmasın.
***
Cenevre-İstanbul hattı
Prof. Ali Fuad Başgil... Seçim sırasında, İsviçre'deydi... Senatör seçildi.
Cumhurbaşkanlığı için adı konuşulmaya başlandı.
Aday olursa seçilmesi garantiydi.
AP+YTP+CKMP... Milletvekili sayısı cumhurbaşkanı çıkarmaya yeterliydi.
"Durum hassas... Taşkınlık olursa ateş edilecek... Cesetlerin üzerinden geçilecek."
Ve... Başgil... Törenle karşılanamadı.
***
Başbakanlık
Prof. Ali Fuad Başgil... 22 Ekim 1961... Trenle Ankara'ya geldi.
Israrlar üzerine... "Adaylığını açıkladı." Aynı akşam... Başbakanlığa çağrıldı.
***
Diyalog
Prof. Başgil, konuşuyor:
Sıtkı Ulay, sözünü kesiyor:
- Asıl konuşmak istediğimiz konu... Aday mısınız?
- Evet.
- Adaylığınızı geri alınız... Gürsel Paşa'nın karşısında başka bir adaylığa asla müsaade edemeyiz.
***
Dersimiz demokrasi
Prof. Ali Fuad Başgil:
***
Tehdit
Fahri Özdilek... Araya giriyor:
***
Son
Başbakanlık'tan çıkar ve...
"Karşılaştığım bu terör havası içinde senatör olarak da hizmet imkânı bulunmuyor" der.
Kısa bir telgraf yazar:
"İstifa ediyorum." Sonra... Bir taksiye biner... İstanbul'a döner... Evine... Kadıköy... Feneryolu... Eflatun Sokak.
Sonra... Sokağın adı değişecektir:
Ali Fuad Başgil Sokağı.
***
Yerinde sayanlar
Nereden, nereye?
Az gittik, uz gittik... Dere tepe düz gittik... Darbe, muhtıra, müdahale... 12 Eylül 1980 darbesinin üzerinden... 40 yıl geçirdik.
Ama... İçimizde, "Hâlâ, bir arpa boyu yol alamayanlar... Darbe özlemi ile yanıp tutuşanlar... Çok mu çok.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.