İzne çıkanlar için yol haritası
Yaz aylarıyla birlikte izin dönemi de başladı. Çalışanlar için izin yapmak bir hak. Bundan vazgeçilemediği gibi işveren de 'sana izin yaptırmıyorum' diyemiyor. Ancak izin taleplerinin yaz aylarına yoğunlaşması şirketleri de zor durumda bırakıyor. Bu nedenle iş planlaması yapmak gerekiyor. Bu da izinlerin tamamının değil bir bölümünün kullandırılmasını gündeme getiriyor. Yasalar izinlerin bölünmesine cevaz verse de bu süre 10 günden az olamıyor. İzin hakkı işe girişten sonra bir yılın dolmasıyla başlıyor. Yani 1 Eylül'de işe giren bir çalışan için izin yapma hakkı bir sonraki yılın 1 Eylül'ünde başlıyor. Çalışanların yıl içinde dinlenme, mazeret, doğum, ölüm gibi izinleri de bulunuyor. Yalnız yıl içinde bu tür izinleri kullanan bir çalışanın yıllık izin hakkı düşürülemiyor.
50 YAŞ FARKI UYGULANIYOR
Kaç gün izin yapmanız gerektiğini kıdeminiz yani o işyerindeki çalışma süreniz belirliyor. Bir yıldan beş yıla kadar izin süresi 14 günden az olamıyor. 5 yıldan 15 yıla kadar olanlara ise en az 20 gün izin veriliyor. 15 yıl ve üzerinin izin hakkı ise 26 gün. Bu sürelerde bazı istisnalar bulunuyor. 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 yaş ve üzeri işçilere verilecek yıllık izin süresi kıdemleri ne olursa olsun 20 günden az olamıyor. İznin bir kısmını veya tamamını kullanma imkânı bulunmadığında bu hak yanmıyor. Bu izinlerin paraları, işçi o işyerinden ayrılırken o tarihteki brüt ücret üzerinden işveren tarafından ödenmek zorunda.
YOL İZNİ HAKKI
Yılık ücretli izinlerini işyerinin kurulu bulunduğu yerden başka bir şehirde geçirecek olanlara, istemeleri halinde, belgelemeleri şartıyla 4 güne kadar 'ücretsiz' yol izni de verilmek zorunda.
MEMURLARIN DURUMU
İzin konusunda memurlarla işçiler arasında ciddi farklar var. Devlet memurlarından hizmeti 1 yıldan 10 yıla kadar (10 yıl dahil) olanlar 20 gün, 10 yıldan fazla olanlar ise 30 gün yıllık izin kullanıyor.
BAYRAMLAR EKLENİYOR
Yılık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal bayram, hafta ve genel tatil günleri sayılmıyor. Yani 14 gün izin hakkı olan bir çalışan iznine, gelen iki hafta tatilini de ekleyerek bunu 16 güne çıkarabiliyor.
YAŞI GERİ ÇEKMEZ
Priminizi yazmamışsınız. 25 yıl 55 yaş ve 5.750 güne ihtiyacınız var. Sigortadan sonraki askerliğiniz yaşınızı bir yıl geri çekmez. Eğer priminiz eksikse tamamlayabilirsiniz.
KAZANCINIZI ARTIRIN
Emekli maaşını artıran en önemli husus prime esas kazancınız. Asgari ücretten yatmaya devam ederse şartlar dolup yaşı beklerken maaşınızın düşme ihtimali bile var.
13 GÜN BORÇLANIN
Tazminat için 09.09.1999 ve öncesi sigorta gerekiyor. 12 günle kaçırmışsınız. Eğer askerliğiniz sigortadan önce ise 13 günlük borçlanmayla emekliliğinizi 60 yaştan 58'e düşürebilirsiniz.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
25 yıl 52 yaş ve 5.525 gün gerekiyor. Yılınız 2016'da dolacak. 14 aylık askerlik borçlanması yaparsanız yaşı 51'e düşürür, 01.03.2017'de emekli olursunuz.
Tam emeklilik için 60 yaş ve 7 bin gün gerekli. Askerlik borçlanması yaşınızı geri çekmez ama priminizi tamamlayabilirsiniz.
25 yıl 55 yaş ve 5750 prim şartlarınız var. Yılınız 2020'de, yaşınız 2027'de dolacak. 15 ay askerlik borçlanması yaparsanız 11.04.2026'da emekli olursunuz.
25 yıl 54 yaş ve 5675 prim günü şartlarınız var. 7.5 aylık askerlik borçlanmasıyla işe girişinizi 16.11.1992'ye çekersiniz. Bu da yaşınızı 53'e düşürür.
SORULARINIZI BEKLİYORUZ
Sorularınızı bizesorun@ sabah.com.tr ve faruk.erdem@ sabah.com.tr adresine gönderebilirsiniz. Ayrıca bize Twitter'dan @farukerdem adresinden ulaşabilirsiniz.
HER CUMARTESİ PAZAR SAAT 08.45'TE A HABER'DE BİZE SORUN PROGRAMI'NDA SORULARINIZI CEVAPLIYORUZ… Tel: 0212 300 66 66
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.