Yıkılan binalardaki asbest

Kentsel dönüşüm kanser vakalarını artırır mı? Vallahi böyle bir soruyu sormak, Radikal'den İpek İzci'nin dünyaca ünlü işçi sağlığı uzmanı Annie Thebaud-Mony ile yaptığı röportajı okuyana kadar aklıma gelmemişti.
Asbest maddesi; eskiden su borularından çatı kaplamaya, dokumadan otomotiv sektörüne kadar birçok alanda kullanılıyordu. Sonra korkunç gerçeği öğrendik ki; asbest, son derece tehlikeli bir kanserojen maddeymiş. Asbest nedeniyle, akciğer zarı kanserinin oluşumu 30-40 yılı bulabiliyormuş.

NASIL KORUNACAĞIZ?
Asbestin kullanımı, Avrupa'da 2000, Türkiye'de ise 2011 yılında kullanımı yasaklandı. Peki ya daha önce kullanılanlar? İzci'nin haberine göre; Türkiye'de 1929-1988 yılları arasında 150 bin ton asbest üretilmiş. 1940-2010 yılları arasında ise 1 milyon ton asbest tüketilmiş.
Asbest ucuz bir maddeymiş, kullanımı çok yaygınmış. Haliyle inşaatlarda da kullanılmış. Türkiye'de kentsel dönüşüm hareketiyle 7 milyon binanın yıkılacağı tahmin ediliyor.
Gelelim zurnanın zırt dediği yere: Asbest kullanılmış eski binalar da var. O binalar yıkılırken, asbest maddesi toz olarak havaya yayılıyor. Mony, bina yıkımlarında büyük bir izolasyon çalışması koruyucu kıyafetler kullanılması gerektiğini açıklamış. Peki biz nasıl korunacağız?
İstanbul'un her yerinde eski binalar yıkılıyor, yıkılırken de etraf toz duman oluyor. Ağzımızı peçeteyle kapatıp geçtiğimizde asbestten korunur muyuz acaba? İpek İzci'yi kutluyorum; hayati bir habere imza atmış. Umarım yetkililer de bu haberi okumuştur.
Kentsel dönüşümde asbesten korunmanın yolları gündeme gelmeli.