Yaşlı ve fakir ülke tuzağını insanla aşarız

Konu insan kaynakları ise Türkiye'de en derdi büyük kimdir diye hiç düşünmemiştim. Ta ki Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay ile tanışıncaya kadar. Neden böyle düşündüğümü ortaya koymak için iki rakam yeterli. Türkiye'de 5.1 milyonu kamuda olmak üzere toplam 32.8 milyon çalışan bulunuyor. Buna bir de iş arayanları eklediğimizde Atay'ın çözüm üretme sorumluluğu hissettiği kitlenin büyüklüğünü siz düşünün. Derdi büyük gibi karamsar bir ifade kullandım ama Atay, pek karamsar değil. Aksine son derece çözüm odaklı ve gelecekten umutlu. Geçen Cuma günü İnsan Kaynakları Meslek Derneği'nin 'Dönüşümü Başlat' temalı konferansında dinlediğim Atay, 'önünde insan olan tek meslek grubu' tanımı ile önemini vurguladığı insan kaynaklarının Türkiye'de hala kat etmesi gereken uzun bir mesafe olduğuna dikkat çekti. Ardından Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi'nin başta geliştirdiği dijital çözümler olmak üzere yurtdışında da yankı bulan çalışmalarından söz etti.
Kamuoyunda zaman zaman gündeme gelen liyakat tartışmalarına ilişkin ezber bozan bilgiler de aktaran Atay'ın anlattıklarından öne çıkan mesajlar şöyle:
Göreve ilk geldiğimde kamuda bir çalışan memnuniyeti anketi yaptık. Oldukça şaşırtıcı sonuçlar çıktı. Mesela liyakat konusu birinci sırada yer aldı. Düşünülenin aksine ücret birinci değil, 5. sıradaydı.
Cumhurbaşkanımızın talimatı ve destekleriyle kamuda işe alımda liyakat konusuna odaklandık ve Kariyer Kapısı uygulamasını geliştirdik. Bugüne kadar 15 milyon kişi Kariyer Kapısı üzerinden işe başvurdu. Bunlardan 5 milyon kişinin işlemi yapıldı. Diğerleri uygun bulunmadığı için işleme alınmadı.
Düşünün 15 milyon başvurunun sonuçlarıyla ilgili açılmış tek dava yok. Çünkü vatandaş tüm süreçlerin şeffaf yürütüldüğü bu ortamdan memnun, itiraz gerektiren bir durum söz konusu değil. Bu uygulamayı kamuda kullanan kurum sayısı 300'ü buldu.
Şimdi bunu bir adım daha ileri taşıdık, terfiler ve atamalar da Kariyer Kapısı üzerinden yapılıyor. İlgili herkes yeni görevlere başvurabiliyor. Yakın zamanda yurtdışı görevlerinin atamasını da bu sistem üzerinden yapacağız.
AB Komisyonu Türkiye ile ilgili raporunda işe alımların siyasi olduğu yönünde bir takım eleştirileri kapsama almıştı. Biz bunun gerçeği yansıtmadığını ortaya koyan bir cevap yazdık, konuyla ilgili tüm rakamları ve belgeleri paylaştık. Sonunda AB Komisyonu ilgili bölümdeki eleştirileri rapordan çıkardı.
İçinde 11 farklı uygulama olan bir çalışma daha yaptık ve Erken Dönem Kariyer Ekosistemi'ni (EDKE) kurduk. Bunda öğrencilere gidiyoruz, daha liselerden kariyer planlamasına başlıyoruz. Sonuçlarını ölçtük son derece etkili olduğunu gördük. Örneğin 2019'da 20-24 yaş arası işsizlik yüzde 28.3 iken, 2024'te bu rakam yüzde 16.2'e düştü. Bu 12 puanlık düşüşün yüzde 8.3'i bizim ürünlerden gelmiş.
Mesleki Eğitimden İstihdama Geçiş Sistemi'nde de 19-24 yaş arası gençleri hedefliyoruz. Bu konuda geliştirdiğimiz 7 politika 22 hedef ve 72 eylem planımız var. Amacımız kalkınmada en önemli aktör olan insan kaynağımızın niteliğini güçlendirmek ve böylece önümüzdeki yıllarda pek çok ülkeyi bekleyen yaşlı ve fakir ülke tuzağına düşmemek. Onun için Toplum 5.0 diyoruz. Sanayi 4.0'ı başarmanın yolu her şey de olduğu gibi nitelikli iş gücü ile mümkün. Bizim yaşlı ve fakir ülke tuzağını aşmamız için 20 bin dolar kişi başı gelir hedefini yakalamamız lazım. Bu da ancak insanla mümkün.