Yargıya darbe mi, HSYK darbesi mi?

Erzincan Başsavcısı İlhan Cihaner'in tutuklanması dolayısıyla, herkes hukuk allamesi kesildi. Dikkat ederseniz, birçok kimse, kanun maddelerine atıf yapmadan, "yargıya darbe" sözünü bol keseden sarf ediyor.
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK), Cihaner hakkındaki soruşturmayı yürüten 3 savcı ile Erzurum Özel Yetkili Başsavcı Vekili'nin yetkilerini aldı ve Erzurum Başsavcısı Sinan Kuş da dahil olmak üzere, toplam 5 savcı hakkında "yetkilerini aştılar" gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. HSYK, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) 250/3. maddesindeki "Anayasa Mahkemesi ve Yargıtay'da yargılanması öngörülen kişilere ilişkin istisnadan" bahsederek, bu hükmün ihlâl edildiğini belirtiyor. Daha açık bir dille söylemek gerekirse, "Erzincan Başsavcısı İlhan Cihaner'i yargılama yetkisi Yargıtay'dadır; Savcı Cihaner hakkında soruşturmayı başlatan savcılar yetkilerini aşmıştır" diyor.
Oysa konuştuğumuz birçok hukukçu, "Suçun görevle mi ilgili, yoksa kişisel bir suç mu olduğu ayırımı yapılmalı" görüşünde. Eğer kişisel bir suç söz konusuysa, burada, hem soruşturma, hem de yargılama yetkisi, en yakında bulunan Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemesi'ne ait. Ama görevle ilgili bir suç işlense dahi, soruşturma evresinde, CMK'nın 251. maddesinde düzenlenmiş olduğu gibi, yetki gene en yakın Ağır Ceza Mahkemesi savcısına ait. Çünkü CMK'nın 251/1. maddesi, 250. maddede sayılan suçlar (uyuşturucu, örgüt faaliyeti, ülke bütünlüğünü bozmak, düşmanla işbirliği yapmak, anayasayı ihlâl, silâhlı örgüt, casusluk vs) görev sırasında veya görevden dolayı işlenmiş olsa dahi, Özel Yetkili Cumhuriyet savcılarınca soruşturulmasını hükme bağlıyor.
Özetlemek gerekirse, "soruşturma" ve "yargılama" evresinde farklı bir uygulama söz konusu:
1) İster savcının göreviyle ilgili, ister kişisel bir suç söz konusu olsun (CMK 250'ye giren fiillerde), CMK'nın 251. maddesi, soruşturma evresinde yetkiyi en yakın Ağır Ceza Mahkemesi savcılarına veriyor.
2) Kişisel suçta, savcı ya da hâkim Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanıyor. Görev suçlarında ise, birinci derece hâkim ve savcı olmak kaydıyla, Yargıtay'da yargılanıyor.