Darbe girişiminin devlet krizi olarak anatomisi
AK Parti, 2002'de iktidara geldiğinde Türkiye dört büyük krizle sarsılıyordu: laiklik, meşruiyet, yönetim ve devlet krizleri.
O yapısal sorunların kökeninde yerleşik değerler sistemiyle onu zorlayan yeni sosyo-ekonomik oluşumlar arasındaki çatışma vardı. Anadolu açıkçası artık şişmişti, patlama noktasına gelmişti ve İstanbul merkezli bir sermayeyle işbirliği yapmış statükocu Ankara zihniyetine kafa tutuyordu. Laiklik ve meşruiyet krizleri bu köklerden türüyordu.
2002 sonrasında uzun bir süre statükoyla yeni iktidar arasında karşılıklı yoklamalar yaşandı. Nihayet 2007'de Cumhurbaşkanlığı seçimiyle birlikte köprüler atıldı. Bu defa bizzat AK Parti "devlet krizi" teşhisinde bulundu. Ondan sonra da onu hazırlayan üç odak noktasında onu aşmaya çalıştı: asker, yargı ve Kürt sorunu. Sivil ve yeni anayasa bu nedenle arandı ve maalesef gerçekleştirilemedi.
Özellikle asker ve yargı bu iradenin etrafından yeniden biçimlendirildi. Ne var ki, böyle bir çıkış özünde Kemalist ve statükocu olan ama başlangıçta AK Parti'ye destek vermiş bazı koalisyon unsurlarının ondan kopmasına yol açtı. İkincisi, doğrudur, o da, zaman zaman iktidar akümülasyonunun getirdiği bazı bürokratik ve kurumsal kireçlenmelere sürüklendi. Ama hepsinden önemlisi kendisine başlangıçta destek sağlamış olan daha İslamcı kanatlar kendi siyasal talepleriyle AK Parti'nin siyasal eylemi arasında bir çelişki olduğunu gördü.
İslami bir modernite yoklamasıyla yola çıkan bu kesimler AK Parti tarafından harekete geçirilen modernite İslamı veya modernite içinde İslam vurgusuyla belli bir hayal kırıklığına sürüklendi. Öte yanda da değiştirilen bir devletin muhafazakârları vardı. O ikisinin belli bir noktada birleşmesi kaçınılmazdı. Şimdi karşımızda duran MİT krizi son kertede bir devlet krizidir ve "reaksiyoner" bir krizdir. Unsurları değişime direnen yargı, belli derin devlet kanatları, hatta bazı aydınlardır.
Eğer hükümet arkasındaki gücü fark eder, ödün vermez ve demokratikleşmeden vazgeçmezse!
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.