Yine mi toplum mühendisliği?

Kamu yetkisi kullanan kurumların birinci görevi "hesap verebilir" olmasıdır.
Aldığı kararları gerekçelendiremeyen, sonuçlarını öngöremeyen hiçbir kurumun mazeretlerin arkasına saklanma hakkı yoktur. Bu, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) için de böyledir. Anayasal zırh içinde olması YSK'yı imtiyazlı kılmadığı gibi aksine daha sorumlu hale getirmektedir.
İlk ve son derece yargı organı gibi çalışan, seçim hukukunu bağımsız biçimde icra eden bu Kurul'un, karar yetkinliği tartışmaya açıldı mı, sistemin taşları yerinden oynar. O noktada ya benzerlerine geçmişte rastlanan "toplum mühendisliğinden" söz edilir ya da "seçimlerin güvenirliğinin zedelenmesinden."
Yargıtay ve Danıştay'dan gelen karma üyelerle toplanan ve daha çok seçim sürecinde aktif hale gelen YSK'nın hatırı sayılır uzmanlığı, içtihadı ve kurumsal hafızası mevcuttur. Bu nedenle Seçim Kurulu'nun, klasik yazışma yöntemlerinin dışında bilgi edinme kanalları, elde edilen bilgiler ile sunulan belgeleri farklı inceleme mekanizmaları vardır. Kurul hem titiz çalışmak hem de seçime gölge düşmesini önlemek zorundadır.
09.00-18.00 mesaisinin ardından kapalı lojman dünyasına çekilme lüksüne sahip değildir. Esas aldığı mevzuatı tüm yönleri ile bilme, varsa boşluklarını özgün kararlar ihdas ederek doldurma ve demokratik alanı genişletme yükümlülüğü altındadır. Ama böyle olmamıştır.

***
YSK'nın dört gün arayla verdiği iki farklı kararın vahameti, "eksik belge" gerekçesi ile örtülemeyecek kadar büyüktür. Şayet puslu havalarda harekete geçen malum odakların etkisinden söz edilemezse pek ala basiretsizlikten söz edilebilir. Durum, sanıldığı kadar karmaşık da değildir. "Anayasa, Ceza Yasası, Adli Sicil Yasası" arasındaki dengeden ibarettir. YSK'nın, "yasaklı hakların" (memnu haklar) iade edildiğine ilişkin karar arayışı bir noktaya kadar makuldür.
Zira Adli Sicil Yasası'na göre, memnu hakların iadesi gerekmektedir. Bunun için cezanın infazının üzerinden 3 yıl geçmesi ve kişinin iyi halinin de tescil edilmesi şarttır.
Peki, bu kişiler durumlarını nasıl belgeleyecektir?
Tabii ki ilgili ceza mahkemelerinden alacakları kararla. Ancak 2005'te Ceza Yasası'nda yapılan değişiklikten sonra, memnu hakları iade uygulaması yürürlükten kaldırılmıştır. Mahkemelerin, cari olmayan mevzuata göre karar üretmeleri mümkün değildir. Nitekim bu garabet, BDP destekli bazı adayların mahkemelerden getirdiği ilk yazılara da yansımıştır. Ceza mahkemeleri, talep edilen içerikte karar veremeyeceklerini, bu hususun da belgeyi isteyen kurum tarafından re'sen dikkate alınabileceğini belirtmiştir.
YSK'dan beklenen davranış, tereddüdü gidermesi veya adaylara bildirimde bulunarak hukuki statülerini açıklığa kavuşturmasını istemek olmalıydı. Türkiye karıştıktan, kan döküldükten, huzur kaçtıktan sonra YSK geç de olsa özgün yorum geliştirerek yanlıştan dönmüştür. Sadece kişilerin değil ülkenin kaderini etkileyecek kadar hassasiyet arz eden tablo Kurul tarafından başlangıçta görülememiş, kalite ve kalibre sorunu yaratılarak 7 asil, 4 yedek üye marifetiyle yüksek yargıya gölge düşürülmüştür.
***
YSK'nın gel-git kararlarının sonuçlarına gelince...
1- Doğu ve Güneydoğu'da BDP dışında varlık gösteren iktidar partisinin siyasi performansına öncü darbe vurulmuştur.
2- BDP'li vekillerin iradesi, İmralı-Kandil hattında şekillendiği için siyasi kisve altından silahlar ve milisler ortaya çıkarılmıştır.
3- Tırmandırılan Kürt bilincinin karşına, yükselen Türk milliyetçiliği olgusu dikilmiştir.
4- Etnik temelli siyasetin bölge illeri dışındaki büyük şehirlere de taşması sağlanmış, Kürt sorununun ülke geneline yayılacağı anlaşılmıştır.
5- Yeni anayasa ve demokratik çözüm çabası, seçimden önce ipotek altına alınarak, sağduyulu kesimler tedirgin edilmiştir.
Özetle, seçimin yumuşak karnı olan "Demokratik siyaset mi, silahlı siyaset mi?" sorusuna verilecek yanıtın yönü saptırılmıştır!