Aile anayasası

Şirketlerde kuşaklararası iletişimi düzenlemek ve sürdürülebilirliği sağlamak için geliştirilen yönetim araçlarından biri bu... Adından da anlaşılacağı gibi, aile şirketlerinde bireylerin uymakla yükümlü olduğu "yasaları" tanımlıyor ve varlığı halinde işlerin yolunda gideceği varsayılıyor.
Türkiye, aile şirketleriyle dolu. Kurucu kuşak, çoktan tarih oldu. İkinci kuşak iktidarda. Üçüncü kuşak, daha farklı değerlerle yetişmiş ve şirketin yarınına dair, babalarından farklı fikirlere sahipler. Ayrıca genişleyen ailede şirket, kurallar manzumesi oluşmadığından, eltiler ve gelinlerin oyun alanına dönmüş durumda.
Bu karmaşayı önlemek adına aile anayasası çare olabilir. Fakat bu yöntemi deneyenlerin çok azı başarılı olabilmiş. İçinde bulunduğum, katkı verdiğin veya gözlemlediğim aile anayasası girişimlerindeki en büyük zaaf, bunu hazırlayanların kendi görüşlerini dayatmaları ve kendi fikirleri içine şirketi hapsetmeleri...
Bir bakıma her şirket, aile anayasasını, kendi Kenan Evren'inin isteği doğrultusunda hazırlatıyor, söz dinleyecek bir Orhan Aldıkaçtı'ya aile anayasasını yazdırtıyor. Üstelik referandumu da olmadan, ailenin geri kalanına dayatılıyor. Hal böyle olunca da gücünü "benimsenmişlikten" alması gereken aile anayasası, güdük kalıyor.
Birkaç başarılı örnek dışında bugün pek çok şirketin, işe yaramayan, yazdıranın dahi uymadığı bir aile anayasası var. Hal böyle olunca, bırakın kuşaklar arası iletişimi sağlamayı, ailenin şirketteki rol dağılımını dahi netleştiremeyen metinler halini alıyorlar.
Gücü elinde tutanın koyduğu kurallar ile anayasa olmuyor. Anayasa, ailenin gelecekte de şirketiyle var olabilecek kuralları, diri, duru, yansız, akılcı ve etik çerçevelemesidir.