Doğalgaz fiyatı ucuzlayacak!
Kolay mı?
Yılda 200 milyar metreküp gaz tüketen Avrupa'yla Asya'yı boru hattıyla birbirine bağlıyoruz.
Hoş, gaz oyunu, enerji diplomasisinin önemli bir parçası. Açıkçası enerji, diplomaside de altın anahtar...
ABD'lilerin dediği gibi, "Şişman kadın sahneye çıkmadan oyun bitmiyor. Kontratı imzalayan gazı taşıyor, gücü ele geçiriyor.
Türkiye, 1986 yılında 6 milyar metreküp gazın taşındığı Batı Hattı 1, sonra da 8 milyar metreküp kapasiteli Batı Hattı 2'nin kontratını imzaladı. Yaklaşık 4 yıl önce Batı Hattı 2'de 4 milyar metreküplük gaz kontratını ihale yoluyla, 5 şirkete devretti.
2011'de Batı Hattı 1'in kontrat süresi doluyor. Acaba kontrat nasıl yenilenecek, özel sektör işin içine girecek mi? Abartmıyorum. Doğalgaz piyasası bu sıcakta Batı Hattı 1'e odaklandı.
Biz de vakit kaybetmedik. Bu soruyu Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'a sorduk. Hem de İran, Irak ve Kafkaslar ile Şahdeniz 2 yolculuğunu konuştuk.
İşte sorular ve yanıtları:
Biz, Batı Hattı'nın ne kadar kritik öneme sahip bir güzergâh olduğunu biliyoruz... Bu hat, İstanbul ve Trakya'yı besliyor. Şöyle bir hatırlatma yapalım. Mavi Akım var. İran ve Azerbaycan'dan aldığımız gaz Anadolu'yu besliyor. Trakya'da bir de LNG hattı var. Dolayısıyla, 2011'de süresi dolacak olan 6 milyar metreküplük (bcm) Batı Hattı 1'in kontratı yenilenecek. Bu yenilemeyi özel sektör kanalıyla yapacağız. Ümidim şu: Bu kontratların daha ucuz fiyatlarla yenilenmesini bekliyorum. Rusya ile özel sektör daha uygun bağlantılar yapacaktır. Özel sektörün Botaş'tan daha ucuza mal getirmeleri gerekiyor. Böylece doğalgaz fiyatlarının ucuzlaması gündeme gelecek.
Temel manada İran'la bir sorun yok. Bir kere İran, dünyanın üçüncü büyük gaz rezervine sahip... Yaptığımız ilk anlaşma devam ediyor. Ancak yeni bir anlaşma yok. Güney Pars sahası, önemli bir projeydi. Modele takıldı. Türkiye, çıkacak petrol ve doğalgazın yarısını pazarlama hakkına sahip olacaktı. Olmadı... Domates ile doğalgazın pazarlaması farklı.
Tüpraş'a sormalısınız. Çünkü muhatabı onlar. Ancak İran, Tüpraş'ın hammadde aldığı ve mamul madde sattığı bir ülke. Üstelik anlaşmalar 1 Temmuz'dan önce yapılmış... Bu anlaşmaların devam ettiğini biliyoruz. Elimizdeki kontrat miktarı yeni bir anlaşmayı içermiyor ki! Zaten Koç Holding, konuyla ilgili olarak, FT'ye bir açıklama gönderdi. Durum net...
Biz, çok sakin davrandık. Azeri kardeşlerimizle inişli-çıkışlı bir yolculuk izledik. Çevre, işin daha erken bitmesi için bastırdı. Ama şimdi oldu. Bizim için kamuoyunun algılaması da önemliydi. Morningstar, Jeffrey (ABD'nin Bağdat'a gidecek olan Ankara Büyükelçisi) ve Mark Peres, doğru yerde durduğumuzu ve doğru iş yaptığımızı söylüyorlar. Bizim yolumuz Batı... Ayrıca ABD'de gaz var da biz mi almıyoruz!.. Rusya, 150 milyar metreküp gaz gücü olan bir ülke! Bize mi ihtiyacı var... Şahdeniz 2, 20 milyar doları bulacak bir proje. BP gibi önemli aktörleri var.
BP, büyük bir sorun yaşıyor ama yatırımları da çok büyük. Bu krizden çok etkilenmeyeceğini düşünüyorum.
İran ve Türkmenistan'ın "Trans Hazar" için tavrı belli. İran ile swap anlaşması yapmak mümküm.. Türkmen gazı için çalışmak gerekiyor.
Tek parçalı Irak'a inanıyoruz. Buradaki fırsatların farkındayız. Irak'ta siyasetin enerjinin üzerinde bir yük olduğunu görüyoruz.
Özel sektör artık Gürcistan'dan elektrik ithal edebilecek!
Anayasa Mahkemesi'nin diyeceği bir şey yok ki! Biz, yola devam ediyoruz.
İşin başında konuyla ilgili önemli bir düzenleme yaptık. "Stratejik olarak yerli ortağı T.C.'ye soracak" dedik. Henüz yerli ortağın kim olduğunu bilmiyoruz, öğreneceğiz...
Görüşmeler, ağustos sonunda tamamlanacak. Bazı sıkıntılarımız var, aşmaya çalışıyoruz. Anlaşamasak da dünyanın sonu değil!
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.