Ordu 'şeriatçı' siviller 'laik'

Pakistan'ın başkenti İslamabad'da ikinci günümüz ve başbakanlık konutuna gidiyoruz. Sıkı bir protokol uygulamasından sonra AK Parti Milletvekili Burhan Kayatürk'le birlikte Pakistan Başbakanı Yusuf Rıza Gilani'nin huzurundayız. İçerideki ilgi son yıllarda yükselen Türkiye gerçeğiyle bağlantılı...
İlk kez bir başbakanla buluşan bir heyette gazeteci olarak bulunuyorum. Protokol sıkıcı olsa da Başbakan Gilani sıcak karşılıyor bizi... Hem sempatik hem de Hollywood aktörlerini aratmayacak kadar yakışıklı... Karşılıklı hoş sözlerden sonra Türkiye'ye yönelik şöyle diyor:
"Türkiye'nin son yıllarda dünya siyasetinde artan gücü sadece kendisi için değil bizim için de büyük şans. Kardeş Türkiye'nin sadece doğal felaketlerde değil her konuda bizimle birlikte olması bize güven veriyor." Bu sıcaklık beni şaşırtmıyor ama Pakistan'da kaldığım üç günde gördüğüm ve duyduğum çok şeye şaşırıyorum.
Bir kere Pakistan, iki hatta üç yüzü olan bir ülke... Zengini çok zengin, fakiri çok fakir ve bir de hiç dinmeyen etnik ve dini çatışmaların sürdüğü öteki Pakistan var.
Okuma yazma oranı yüzde 45. Federal ve yerel bütçelerden eğitime ayrılan pay sadece yüzde 2. Savunmanın payı ise yüzde 65.
Ordu bizdeki gibi çok güçlü ve sık sık darbe yapıyor. Üstelik mecburi değil, paralı askerlik var. 4 yıldır Pakistan Halk Partisi iktidarda ve askerlerle araları iyi değil. Ordu, hükümetin ABD'nin Taliban operasyonlarına destek vermesine karşı çıkıyor.
Ve daha ilginç olanı "ordunun şeriat yanlısı, sivillerin laik" olması... Halk Partisi sosyal demokrat bir siyaset izliyor. Muhalefetteki Navaz Şerif'in partisi ise merkezde bir parti ve bizdeki ANAP'a benzetiliyor. Şimdi Ümran Han'ın kurduğu üçüncü bir muhalefet partisi devreye girdi ve seçimlerde başarı göstermesi bekleniyor. O da yine merkezde, eski DYP benzeri bir parti. Elbette eyaletlerde şeriatçı ve ayrılıkçı siyasi partiler de var ama onların Federal Meclis'te etkin olması beklenmiyor.
Ülkenin idari örgütlenmesi de bize göre ilginç. Parlamenter sistemle federal yapı bir arada. Beş büyük eyaleti var. Merkezde bir Federal Meclis ve Senato, her eyaletin ise kendi parlamentosu ve hükümeti var.
Pakistan'da yaşayan Türkler, bu sistemi başlangıçta kaygılı karşılasa da işleyişini gördükten sonra "Daha demokratik ve özgürlükçü" buluyor.