Dünyayı kurtaran adam

Geçen pazar günü Almanya'nın Dresden kentinde anlamlı bir tören düzenlendi. "Dresden Barış Ödülü" alkışlar eşliğinde yaşlı bir Rus'a verildi. Avrupalılar'ın adını hiç duymadıkları, Ruslar'ın ise çoktan unuttukları bir emekli askerdi ödülün sahibi: Stanislav Yevgrafoviç Petrov.
Dünyayı nükleer savaştan kurtaran adamdı o...

1980'lerin başı. KGB Başkanı Yuri Andropov, Başkan Ronald Reagan yönetimindeki ABD'nin Sovyetler Birliği'ne karşı nükleer füzelerle saldırı planladığına inanıyordu. Onda öyle bir takıntıya dönüşmüştü ki bu iddia, ABD yönetim birimlerine sızmak ve nükleer saldırı hazırlıklarıyla ilgili bilgi toplamak için KGB'de özel ekipler kurmuştu.
Tam da o yıllarda,1982'de ABD'nin Batı Almanya'da "Pershing II" nükleer başlıklı füzeleri konuşlandırmaya başlaması, Andropov'un kuşkularına tuz biber ekmişti.
Ardından Başkan Reagan 23 Mart 1983'te "Yıldız Savaşları" projesinin düğmesine basıldığını açıklamasın mı!
Ondan birkaç ay sonra, 2-11 Kasım 1983 tarihleri arasında NATO, birçok devlet ve hükümet başkanının da bizzat görev aldıkları "Able Archer" tatbikatı düzenlemesin mi! Tüm Avrupa'ya yayılan bu tatbikat, bir nükleer saldırıda müttefik kuvvetlerin kapasitesini test etmeyi amaçlıyordu.
Ve yine tam da o günlerde, Leonid Brejnev'in ölümü üstüne o vesveseli Andropov 12 Kasım 1982'de Komünist Parti Genel Sekreterliği'ne seçilmesin mi, yani Sovyetler'in bir numarası olmasın mı!
Yarbay Stanislav Petrov, o dönem Moskova'nın 100 kilometre kadar güneyine düşen "Serpukov-15" nükleer alarm üssünde görev yapıyordu. Sovyetler Birliği'ni hedef alacak olası füze ateşlemelerini gözleyen Sovyet uydularının derlediği bilgiler bu üste toplanıp değerlendiriliyordu.
25-26 Eylül 1983 gecesi Stanislav Petrov nöbetçi komutandı.
Doğu ve Batı blokları arasında gerilimin iyice arttığı bir dönemden geçiliyordu. Sovyetler daha 15 gün önce bir Güney Kore yolcu uçağını vurup düşürmüştü.
Kremlin kesin talimat vermişti: Batı'dan bir füze ateşlenirse, Moskova'dan emir falan beklemeden hemen Sovyet füzeleri de ateşlenecekti.
Evet, Stanislav Petrov, 25 Eylül'ü 26 Eylül'e bağlayan gece o en stratejik üste nöbetçi subaydı.
Gece yarısından sonra Petrov'un ekranından gözlerini ayırmadığı bilgisayardan bir sinyal geldi: ABD'den bir füze ateşlenmişti.
Petrov soğukkanlılığını bozmadı, muhakeme yürüttü: ABD, Sovyetler Birliği'ne nükleer saldırıya kalkışacaksa, herhalde bunu sadece bir füzeyle yapmazdı.
Ama o da ne! Bilgisayar ikinci füzenin de ateşlendiği sinyalini verdi. Ardından üçüncü... Dördüncü... Beşinci!
Petrov'un çevresinde koşuşturma başladı. Askerler vakit yitirmeden nükleer misillemede bulunmak için hazırlıklara başladılar. Dev bir ekranda da Petrov'a "Hemen vur" emri belirdi. Emre uyarsa nükleer kıyameti koparmak için bir düğmeye basması yetecek olan Petrov hâlâ sakindi. Düşünüyordu: "Bu bir nükleer saldırıysa, 5 füzeyle olmaz. ABD nükleer füze ateşlediyse, yer radarlarının da uyarması gerekir..."
Vardığı sonuç: "Bu, bir yanlış alarm."
Ve komutanlarını da bu işte bir gariplik olduğuna, misilleme için yeterli neden bulunmadığına ikna etti.
Haklı da çıktı: Sistem, güneş ışınlarının bulutlara yansımasını yanlış yorumlamıştı!
Sonra ne oldu dersiniz? Kızıl Ordu onu hemen emekliye sevk etti.
25-26 Eylül 1983 gecesi "Serpukov 15" askeri üssünde yaşananlar ise ancak 15 yıl sonra, 1998'de, o gece Petrov'un ekibinde yer alan bir subayın yazdığı kitapla öğrenilebildi.
25 bin avroluk çekle birlikte takdim edilen "Dresden Barış Ödülü", Nobel'den farklı olarak, barışı sağlayanlara değil, savaşı önleyenlere veriliyor.
74 yaşındaki ünsüz kahraman Petrov bu ödülü fazlasıyla hak etti.