Otoda iki ay sıra var

Otomotiv sektöründe pandemi ile birlikte ortaya çıkan tedarik sorunu son günlerde etkisini artırdı. Delta varyantı nedeniyle küresel lojistik zincirindeki aksama, çip (yarı iletken) krizi otomotivi vurdu. Dünyanın birçok ülkesinde fabrikalarda üretim yeniden durdu. Zaten fabrikalar uzun süredir pandemi şartlarında bir türlü tam kapasite çalışamıyordu. Çip krizinin etkisiyle, 2021'de 7.5 milyon ile 10 milyon arasında daha az araç üretileceği tahmin ediliyor. Üretim düşerken, otomobil talebi de artıyor. Otomotiv firmaları dünyada artmaya başlayan talebi karşılamakta zorlanıyor. Siparişleri yetiştiremiyor. Benzer bir durum bir süredir Türkiye'de de yaşanıyordu. Ancak ÖTV düzenlemesi sonrasında canlanan talep, stok sorununu ikiye katladı. Düzenleme ile birlikte 60 bin TL'ye varan fiyat indirimlerinden yararlanmak için bayilere koşan tüketiciler eli boş dönüyor. Kapora verip, aylarca beklemeyi göze alıyor.
SON ÇEYREKTE NORMALLEŞME
Yerli otomobilde yaklaşık bir ay, ithal otomobilde ise en az iki ay bekleme süresi var. Tedarik sorununun ekime kadar devam etmesi bekleniyor. Yılın son çeyreği itibariyle piyasanın normalleşeceği tahmin ediliyor. Uzun süredir beklenen ÖTV düzenlemesinin tedarik sıkıntısının yaşandığı döneme denk geldiğini söyleyen Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Turgay Mersin, oluşan talebi karşılamakta zorlandıklarını anlattı. Mersin, şöyle devam etti: "Yapılan bu düzenleme ile birlikte bir nebze daha rahatlama yaşandığı ve talebin yeniden canlandığını söyleyebiliriz. Özellikle showroom ve telefon trafiğinde ciddi bir artış gözlemliyoruz. ÖTV düzenlemesi, belli modellerdeki talebi çok hareketlendirdi. Ama o modellerde zaten uzun süredir konuştuğumuz çip sorunu ve üretim sıkıntıları nedeniyle tedarik sıkıntısı yaşanıyordu. Ne yazık ki oluşan talebi satışa dönüştürmekte zorlanır hale geldik. Yetkili satıcılar için canlı talep ortamlarında satış kapatmak çok önemli ve öncelikli. Bu nedenle gelen talebi uzun vadeye yaymak zorunda kalmaktan biz de rahatsızız."

KİRALAMADA ELEKTRİKLİ OTO 5 KAT BÜYÜDÜ
OPERASYONEL araç kiralama sektörü yılın ilk yarısında 8.7 milyar TL'lik yeni araç yatırımı yaparak, 33 bin 400 adet aracı filosuna kattı. Sektörün aktif büyüklüğü 46 milyar TL olarak gerçekleşti. Bu dönemde, sektörün kiradaki aktif araç sayısı yılın ilk çeyreğine göre yaklaşık yüzde 1 azalarak 223 bin 178 adet oldu. Toplam araç sayısı ise 2020 sonuna göre yüzde 7.1 azaldı ve 244 bin adede geriledi. Öte yandan, operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki hafif ticari araç payı yüzde 4.6'ya yükseldi. Diğer yandan, sektörün araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların payının hızla artmaya devam etmesi dikkatleri çekti. Hibrit ve elektrikli araçların payı ise yüzde 3.6'dan yüzde 5.4'e çıktı.
DÜNYA TRENDİ
Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Başkanı İnan Ekici, dünyadaki trendle birlikte ülkemizde az da olsa elektrikli ve hibrit araçların payının arttığını söyledi. Ekici, "Rakamlar adet bazında düşük olsa da göstergeler kıymetli. Geçen senenin aynı dönemine göre elektriklide 5 kat, hibritte ise 3.5 kat büyüme var. Gelecekte kiralama içerisindeki elektrikli ve hibrit araç payının hızla artacağını söyleyebiliriz" dedi.

ÇİP KRİZİ TÜRKİYE'Yİ DE VURDU
ÇIP krizi Türkiye otomotiv sektörünü de olumsuz etkiliyor. Otomotiv üretimi temmuzda yüzde 44 düştü. En büyük kayıp yüzde 57 ile otomobil üretiminde yaşandı. Temmuzda toplam araç üretimi 65 bin 418 adet oldu.
FABRIKALARDA ÜRETİM DURDU
TOYOTA, çip krizi nedeniyle Adapazarı'ndaki fabrikasında üretime iki hafta ara verdi. Fabrikada 20 Ağustos ve 5 Eylül tarihleri arasında üretim yapılmayacak. Daha önce de Tofaş, Oyak Renault ve Ford Otosan çip krizi nedeniyle üretimi durdurmuştu.