Bursa'nın yaşayan anıtları

''Bursa'da bir eski cami avlusu/Küçük şadırvanda şakırdayan su/Orhan zamanından kalma bir duvar/Onunla bir yaşta ihtiyar çınar''...
Ünlü şair ve romancı Ahmet Hamdi Tanpınar, bazıları Osmanlı'nın kuruluşuna tanıklık eden ''anıt ağaç'' niteliğindeki çınarların önemini, ''Bursa'da Zaman'' adlı şiirinin ilk dörtlüğünde bu dizelerle anlatıyor.
Bursa'da, yaşları 150-850 arasında değişen çoğu çınar, toplam 887 tescilli anıt ağaç bulunduğu bulunuyor.
Bursa Büyükşehir Belediyesi'nden alınan bilgiye göre, Osmanlı'nın kuruluşunda en önemli simgelerden olan çınar ağaçları, asırlardır kentin ''yaşayan sembolleri'' arasında yer alıyor.
Bursa'nın yeşil imajını korumak amacıyla projeler geliştiren Büyükşehir Belediyesinin, ''Ağaç Koruma Politikası'' çerçevesinde, tarihe tanıklık eden onlarca anıt ağaç, koruma altına alındı.
Envanter çalışmasına göre, Bursa'da ''doğu çınarı''ndan ''saplı meşe''ye, ''gümüşi ıhlamur''dan ''çiçekli manolya''ya kadar 11 türde, yaşları 150 ile 850 arasında değişen toplam 887 tescilli ''anıt ağaç'' bulunuyor.
Halkalı ve Dudaklı Çınarı ile her yıl içinde leyleklerin yuva yaptığı Kiremitçi Çınarı'nın, Orhan Camisi avlusundaki ağacın, Osmanlı ile yaşıt Bursa çınarları olduğu belirtiliyor.
Bursa'nın kayda değer diğer anıt ağaçları arasında Kovukçınar (Ulufeliçınar), Eskicibaba çınarı, dua çınarı, Pirinç Hanı çınarı, Altıparmak çınarı, Kültürpark'taki Yaycılar Pınarı çınarı, Müşkire çınarı, İznik'teki Havuzbaşı, Beypınarı, Hespekli, Kaymak Köşkü, Lefke Kapısı, Sanayi ve Davud-u Kayseri çınar ağaçları bulunuyor.

İNKAYA ÇINARI 600 YAŞINDA
Çekirge'de Uludağ yolu üzerindeki İnkaya köyünde, aynı adla bilinen ve 2008 itibarıyla 600 yaşına giren tarihi çınar ağacı, muhteşem görünümüyle dünyaca üne sahip. Adını, Osmanlı Devleti'nin ilk köylerinden biri olan İnkaya'dan alan çınar, 13 ana kola sahip bulunuyor. Boyu 35 metre, dallarının kalınlığı ise 3-4 metreyi bulan İnkaya Çınarı'nın 9,2 metrelik çevresiyle Türkiye'nin en yaşlı ağaçlarından biri olduğu biliniyor.
Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine tanıklık eden İnkaya çınarı, Bursa'ya yolu düşen yerli yabancı turistlerin uğramadan geçmediği, önemli bir sembol olarak kente değer katıyor.

ÇINARLARIN BAKIMINI BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YAPIYOR
Anıt ağaçları koruyucu bakım çalışmaları ise Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun onayı ve kontrolünde Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılıyor.
Büyükşehir Belediyesinin, İstanbul Üniversitesi (İÜ) Orman Fakültesi Dekanlığı ile yaptığı işbirliği çerçevesinde, 2011 yılında, 135 çınar, 2 ıhlamur, 5 servi ve 10 meşe olmak üzere toplam 152 ağacın bakımı yapıldı.
Tescilli olan bu ağaçların budamaları ve koruyucu bakımları yapılırken, koruyucu bakım ''ağacın restorasyonu, yara yerlerinin kapatılması, kaplanması, hastalıklara karşı ilaçlanması'' gibi işlemleri kapsıyor.
Bu arada, genel olarak anıt ağaçların yaşları 150-850 arasında değişirken, anıt ağaç niteliğindeki çınarların yaşları 150-700 civarında bulunuyor. Bursa'daki en yaşlı ağacın ise merkeze bağlı Armutköy'deki meşe olduğu belirtiliyor.