"Çevre Ödülü" sahibini buldu

• Yıldız Holding'in kurucusu merhum Sabri Ülker adına bu yıl ilk defa düzenlenen TURMEPA Sabri Ülker Çevre Ödülü, Dumlupınar Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yunis Karaca'nın "Kaynayştır Projesi"ne verildi.
• Ev, ofis, hastane gibi toplu yaşam alanlarında, binalara entegre edilen kanallar sayesinde atık yağlardan cama, plastikten kağıda ve pile kadar her türlü atık, binaların altında bulunan ilgili depolama alanında ayrıştırılıp doğrudan geri dönüşüme gönderilerek ekonomiye kazandırılıyor. 1 litre kullanılmış yağın 1 milyon litre suyu kirlettiği dikkate alınırsa, bu sistemle on binlerce litre atık yağın su kaynaklarımızı kirletmesi önlenmiş, kara ve denizdeki çöp dağlarının oluşması da engellenmiş oluyor.
• Kaynayştır Projesi'ne patent alan Yunis Karaca, ilk uygulamasını geçen yıl Tokat Belediyesi ile birlikte gerçekleştirdi. Karaca'nın dijital ayrıştırma sistemi, sadece yurtiçinden değil, yurtdışından da ilgi görüyor.
Su, yaşamın sağlıklı bir şekilde sürdürülmesinde oynadığı rol itibariyle tüm canlılar için çok önemli bir yere sahip. Zira yaşamın devamlılığı için oksijene, oksijenin devamlılığı için suya ihtiyacımız var. Çünkü oksijen ihtiyacımızın yüzde 75'ini su kaynaklarından sağlıyoruz. Oysa nüfus artışı, sanayileşme, kentleşme, küresel ısınma, kirlenme ve bilinçsiz su tüketimi, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkisini göstererek su kaynakları üzerindeki baskıyı arttırıyor. Devlet Su İşleri'nin verilerine göre Türkiye, kişi başına 1.500 metreküplük yıllık kullanılabilir su miktarı ile Birleşmiş Milletler'in tanımına göre su azlığı yaşayan ülkeler arasında yer alıyor. Nüfus artışı ile birlikte ülkemizin gelecek yıllarda su fakiri ülkeler arasında yer alması tehlikesi ile karşı karşıyayız.
Kazanımlarını toplumla paylaşma ve sürdürülebilir üretim konusunda duyarlı bir bakış açısı izleyen Yıldız Holding, sürdürülebilir çevre ve su kaynaklarının korunması için uygulanabilir proje üreten birey ve kurumları teşvik etmek amacıyla bu yıl ilk defa kurucusu merhum Sabri Ülker adına bir çevre ödülü platformu oluşturdu. DenizTemiz Derneği/ TURMEPA ile su kaynaklarının sürdürülebilirliğini sağlamak adına bireysel ve toplumsal örnekleri çoğaltma stratejisi ile oluşturulan TURMEPA Sabri Ülker Çevre Ödülü ilk sahibini buldu.
Yarışmaya 200'ün üzerinde başvuru oldu. Başvuru kriterlerini yerine getiren 112 proje arasından birinci seçilen ve çöplerin kaynağında ayrıştırılarak su kaynaklarını kirletmesinin önüne geçmeyi amaçlayan "Kaynayştır Projesi" Kütahya Dumlupınar Üniversitesi'nden geldi. Üniversitede öğretim görevlisi olarak çalışan Yrd. Doç. Dr. Yunis Karaca, 2010 yılından bu yana bu proje üzerinde çalışıyor. Karaca'nın "Kaynayştır Projesi" evlerde ya da diğer toplu yaşam alanlarında her türlü atığın birbirine karıştırılmadan ayrıştırılmasına olanak sağlıyor. Elektro-mekanik bir kanal ve akıllı konteynerdan oluşan sistem, binaların dış cephesine entegre edildiği gibi, proje aşamasında her hanenin mutfak veya balkonuna monte edilecek 50x50 cm boyutlarında küçük bir alan işgal edecek atık penceresinden oluşuyor. Akıllı panel üzerinde bulunan butonlardan birine basıldığında ilgili atığın biriktirildiği haznenin penceresi açılıyor ve atık kanala bırakılarak akıllı konteynerda birikmesi sağlanıyor. Özellikle su kaynaklarının kirlenmesinde önemli rolü olan atık yağların çevreye zarar vermeden biriktirilmesini sağlayan sistem dünyada ve Türkiye'de ilk olma özelliğine sahip.
Projenin yaratıcısı ve sahibi Yunis Karaca, 2010 yılında NASA'nın açmış olduğu bir yarışmada bilimsel danışmanlığını yaptığı takımı ile de ödül aldı.

TÜKETİCİMİZE FAYDA SAĞLAYAN ÖRNEK BİR PROJE SEÇTİK
Ödül töreninde konuşan Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ali Ülker, sınırlı su kaynaklarını korumanın tüm bireylerin birincil görevlerinden biri olması gerektiğini vurgulayarak, "Çevre bilinci de pek çok alışkanlık gibi küçük yaşlarda evde başlıyor. Bugün, ev kadınlarımız lavaboya ya da çöpe döktüğü her 1 litre atık yağın, 1 milyon litre kullanılabilir temiz su kaynağını kirlettiğini biliyor olsa, bu alışkanlığını değiştirir. Ancak bunun için ona pratik çözümlerle gitmek lazım. İşte bu proje bu açıdan çok değerlidir. Kirletmeyelim temennisinden bir adım öteye geçerek, ne yapabileceğimizi göstermek açısından projeyi önemli ve uygulanabilir buluyorum. Çünkü su kaynaklarının % 80'i insan eliyle kirleniyor" diye konuştu.
Türkiye'de yılda 350 bin ton bitkisel atık yağ oluştuğunu, bunun da ancak 100 bin tonunun toplanabildiğini hatırlatan Ülker, geriye kalan 250 bin ton atık yağın kontrolsüz olarak su kaynaklarını kirlettiğini vurguladı. Kaynayştır Projesi'nin etkili bir geri dönüşüm sistemi ile hem çevreyi hem de su kaynaklarını korumanın mümkün olabileceğini gösterdiğini ifade eden Ülker, "Umarım gelecek yıl da yine geniş kitleleri harekete geçirecek örnek projeler daha da çoğalır" dedi.
Dünyada her 20 saniyede bir çocuğun su ile ilgili hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirdiğini vurgulayan Ülker, şöyle devam etti: "Her yıl 5 yaşın altında 1.8 milyon çocuk, su ile ilgili hastalıklar nedeniyle hayata veda ediyor. Bu nedenle sürdürülebilir su kaynakları yönetiminin son derece önemli olduğuna ve bu anlamda yapılan araştırmaların, gerçekleştirilen projelerin desteklenmesi ve kamuoyu ile paylaşılması gerektiğine inanıyoruz. Ancak bu sayede örnek uygulamalar çoğalabilir ve su kaynaklarımız sürdürülebilir olabilir."

EV KADININDAN ÇİFTÇİYE HERKES BAŞVURDU; 112 BAŞVURU ARASINDAN SEÇİLDİ
Jüri olarak projeleri değerlendirirken, geniş kitleleri etkileyecek, toplumda farkındalık yaratacak ve örnek projeleri çoğaltacak bir proje olmasına özen gösterdiklerini belirten TURMEPA Yönetim Kurulu Başkanı Tezcan Yaramancı ise, ödül sürecini şöyle anlattı:
"Birinciyi seçerken bir hayli zorlandık. İki kez ön eleme uyguladık. Çünkü birbirinden değerli projeler vardı. Alanında otorite olan Seçici Kurul üyelerimiz, ilan ettiğimiz kriterlere uygun, Türkiye'nin dört bir yanından gelen 112 adet başvuruyu değerlendirdi ve üçünü jüriye sundu. Sadece KOBİ'ler belediyeler ya da üniversiteler değil, Türkiye'nin en büyük kuruluşlarından ev kadınlarına ve çiftçilerimize kadar çok geniş bir yelpazeden ilgi gördük. Ama neticede bir birinci seçmek zorundaydık. Bu projeyi ödüle layık görmemizdeki en önemli etken, uygulanmış ve başarısının kanıtlanmış olması oldu. Değerli hocamız Yunis Karaca, Tokat Belediyesi'nin de desteği ile Tokat'taki TOKİ konutlarında sistemi hayata geçirmiş ve çok da başarılı yaklaşık % 25 olduğu tespit edilmiştir. Ambalaj atıklarını geri kazanılması ile daha fazla evsel atık toplama araçlarında toplanabilmekte, bu durumda toplama ve taşıma maliyetlerini düşürmektedir. Depolama sahalarına daha az gideceğinden, çok yüksek maliyetlerle inşa edilen depolama alanları daha uzun sürelerle kullanılabilmektedir.

GELECEK İÇİN YATIRIMDIR
Üzerinde yaşadığımız dünyanın bize sağlamış olduğu doğal kaynakların verimli bir şekilde kullanılması, gelecek nesillerin de kaynak sıkıntısı çekmemesi için önem arz etmektedir. Biz bu dünyanın doğal kaynaklarını ne kadar tasarruflu kullanırsak; bizden sonraki nesiller de o kadar az kaynak sıkıntısı çekecek ve gelecek kuşaklar da doğal kaynaklardan yararlanma olanağı bulacaktır. Bunun yanı sıra ülkemizde geri dönüşüm sektörü her geçen gün gelişmektedir. Bu gelişim, yeni tesislerin kurulmasını ve yeni iş imkânlarının oluşmasını sağlayacaktır.