Avrupa Birliği'nin (AB) icra organı Komisyon, dün yayımladığı, 93 sayfadan oluşan Türkiye için İlerleme Raporu'nda Ergenekon davasına ilişkin, "Türkiye'de darbe girişimine yönelik kurulmuş bir suç şebekesine inilen ilk dava" nitelendirmesinde bulundu. Raporda, Türkiye-Ermenistan yakınlaşması, Kürt açılımı, yargı reformu, Ergenekon davası konularında Ankara'ya övgü yapılıyor. 1980 Anayasası'nın değiştirilmesi, dini azınlıkların hakları, kadın-erkek eşitliği konularında eleştiriler getiriliyor. Raporda öne çıkan konular şu şekilde:
ÖVGÜLER:
"Ergenekon davası fırsat": Olli Rehn, "Bu Türkiye'ye, demokratik olmayan geçmiş uygulamalarını sonlandırması için bir fırsat" dedi. Raporda "Türkiye'de darbe girişimine ve demokratik kurumları yıpratmaya yönelik kurulmuş bir suç şebekesine derinlemesine inilen ilk dava niteliğini taşıyor. İlk kez bir Genelkurmay Başkanı davada gönüllü tanıklık etti" denildi.
Ermenistan ile 'Tarihi' yakınlaşma: Rapor, Ermenistan ile imzalanan protokollere ilişkin adımı "tarihi bir adım" olarak gördüğüne vurgu yaptı. Ermenistan ile ilişkilerin normalleştirilmesi için protokollerin "tarihi" imzası sonuçlandı. Türkiye ilişkileri normalleştirmek için diplomatik çaba gösterdi.
Türk dış politikası övgüsü: Türkiye, güvenlik, enerji tedariki ve medeniyetler arası diyalog konusunda anahtar rol oynuyor. Türkiye, Güney Kafkaslar, Ortadoğu ve diğer bölgelerde istikrara katkı için girişimler başlattı. Nabucco boru hattı ile AB'nin enerji güvenliğine katkı sağladı.
Kültürel haklar: TRT 6, 24 saat Kürtçe yayına başladı. YÖK, Kürtçe ve ülkede konuşulan diğer diller kürsüsü açtı. Devlet radyosu, Ermenice yayınlara başladı.
Kürt açılımına övgü: Kürt sorununun barışçıl çözümü için pek çok çevreyle geniş bir istişarede bulundu ve bir plan açıkladı.
Gül'e övgü: AB reformlarının hızlandırılmasının önemine vurgu yaptı. Irak'ı 33 yıl sonra ziyaret ederek Kürt konusunda olumlu bir hava oluşturdu.
UYARILAR:
Yeni anayasa çağrısı: 1980 askeri darbesi sonrası Anayasa'yı değiştirmek üzere siyasi partiler arasında bir uzlaşma sağlanamadı.
Ordu yetkisini aşıyor: Nisan ayında Genelkurmay Başkanı, Ergenekon konusunda görüşlerini açıklayarak yargıyı baskı altında bıraktı.
Dini azınlıkların hakları: Azınlıkların, dini özgürlüklerine tam olarak saygı gösterilmeli.
Limanlarınızı Güney Kıbrıs'a açın: Türkiye, Ankara anlaşmasının ek protokolünü tam olarak uygulamadı. Kıbrıs ile ulaştırma bağlantıları ve malların dolaşımına ilişkin engelleri ortadan kaldırmadı.
YORUMLAR:
Rehn: Türkiye'nin anahtar rolü var: "Türkiye, Ortadoğu, Güney Kafkaslar'da, Avrupa'nın enerji tedarikinde, medeniyetler arası diyalogun sağlanmasında anahtar rolü oynuyor. Ermenistan ile ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda kutluyorum. Somut adımlar ve geniş istişare ortamı ile Kürt sorununun çözümü için ortaya konulan demokratik açılımdan dolayı da memnunluk duyuyoruz. Yargı reformu da gerekli ve memnun edici bir girişim."
Helene Flautre: Daha teşvik edici olabilirdi: Avrupa Parlamentosu (AP) ve TBMM arasında köprü görevini gören Karma Parlamento Komisyonu (KPK) eş başkanı: "Türkiye'de son bir yıl içerisinde Türkiye-Ermenistan ilişkileri ve Kürt açılımı konusunda gelişmeler oldu. Ama bu somut gelişmelerin rapora çok yansımadığı görülüyor. Bu tamamen AB'nin tutumundan kaynaklanıyor."