Türk halkı krizle birlikte eski dostu dövize tekrar hızlı bir dönüş yaptı. 2008'de bir önceki yıla göre yatırım portföylerindeki döviz varlıklarını 10 milyar dolar azaltan vatandaşlar 2009'un ikinci çeyreğinden itibaren yabancı para varlıklarını 9 milyar dolar artırarak 2007'deki seviyelerine yükseltti. Döviz riskinden kaçındığı gözlenen şirketlerin de 2009'da döviz pozisyonlarını 6.8 milyar dolar azalttığı gözlendi.
DALGA, ALIMI ARTIRDI
Merkez Bankası, BDDK, İş Kur kaynaklarından derlenen verilere göre Türk halkının geleneksel yatırım araçları içinde özel bir yeri olan döviz 2009'un ilk çeyreğinden itibaren portföylere hızlı bir giriş yaptı. Yapılan hesaplamalar Türk halkının 2007 sonuna kadar varlıklarının 68 milyar dolarını döviz cinsi varlıkda değerlendirdiğini gösteriyor. Ancak Eylül 2008'deki küresel krize kadar doların hep düşüşte olması ve doların 1.20 TL'lerde seyretmesi 2008'de dövizden çıkışı hızlandırdı. 2008 sonuna gelindiğinde portföy 58 milyar dolara kadar geriledi. Krizle birlikte Kasım 2008'de 1.70 TL'ye çıkan dolar vatandaşın tekrar ilgisini artırdı. Mart 2009'da ise dolar 1.80 TL'yi gördüğünde bu eğilimin hızlandığı da dikkat çekti. Türk halkının döviz cinsi varlık portföyünde mart-haziran arasındaki 3 aylık dönemde 4.2 milyar dolarlık artış hazirandan sonra daha da hızlandı ve üçüncü çeyrekte 6 milyar dolar birden arttı. Sonuçta Türk halkının döviz cinsi yatırım araçlarında ikinci çeyrekle birlikte 10.2 milyar dolar yükseldi. Yılbaşından bu yana bakıldığında ise artış 8.9 milyar dolar. Artışta bankalardaki döviz tevdiat hesaplarının ilk sırada olduğu gözleniyor.
ŞİRKETLER POZİSYON KAPATTI
Rakamlar şirketler kesiminin de krizde döviz borçlarını azaltmak için açık pozisyonunu hızla aşağı çekme eğilimine girdiğine işaret ediyor. Verilere göre 2006'da 42 milyar dolar civarında bir döviz açık pozisyonu olan şirketler kesimi kurdaki düşük seyrin verdiği rahatlıkla döviz borçlanmalarını hızlandırmış ve 2007'de 73 milyar, 2008'de de 87.7 milyar dolarlık kur riski altına girmişti. Ancak krizle bu pozisyonlarını hızla geriye çeken şirketler kesiminin açık pozisyonu Mart'tan itibaren 80 milyar dolarlara geriledi. Böylece şirketler kesimi de pozisyonlarını 6.8 milyar dolar artırmış oldu.
