Küresel faizleri usulsüz belirleyerek devletlerden sade vatandaşa kadar geniş bir kitlenin parasını çalan bankalara açılacak davalarla ilgili fatura yavaş yavaş netleşiyor. 21 uluslararası bankanın adının karıştığı Libor skandalında zarara uğradıklarını iddia edenlerin sayısı artarken, davaları kapsayan toplam yükümlülüklerin sadece ABD'de 176.3 milyar dolar olması bekleniyor. Macquaire Research'ün araştırmasına göre 2008-2009 yılları arasında faizlerin 0.4 puan manipüle edilmiş olması senaryosuna göre sendikasyondan doğacak yükümlülük 111.9 milyar dolar. Tezgahüstü piyasa işlemlerinden 38.3 milyar dolar ve şirket tahvillerinden 19.8 milyar dolarlık bir büyüklük söz konusu olacak.
ÖĞRENCİLER DE MAĞDUR
Daha küçük miktarlarda olan ancak sade vatandaşı ilgilendiren kısımda ise değişken faizli mortgage kredileri 3.9 milyar dolar, öğrenci kredileri 800 milyon dolar olarak belirlenmiş. ABD'de şehirlerin, sigorta sektörünün, yatırımcıların ve kredi alan vatandaşların dava açması beklenirken mahkemelerden verilecek toplam cezanın da 47.5 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Keefe, Bruyette & Woods Inc. analistlerinin hesaplamasına göre maliyet 47.5 milyar dolar olacak. Davaların çoğunda anlaşma bekleyen kurum, mahkemeye yüzde 10'luk bir oranının gideceğini öngörüyor. Morgan Stanley'in fatura tahmini ise 7.8 milyar dolar.
KURUMLARLA ANLAŞIRLARSA DAVALAR ZOR
Davaların
sayısı henüz kesin olmasa da yapılan yorumlar henüz işin yeni başladığı yönünde. Birçok Libor davasına Washington merkezli Hausfeld LLP'den avukat Michael Hausfeld, "Bu daha başlangıç. Potansiyel davacı sayısı yüksek. Davacıların kazanması kolay olmayacak. Bankaların düzenleyici kurumlar ile anlaşmaları bekleniyor. Davacı olanların da zarara uğradıklarını ispat etmeleri gerecek" dedi.
ÖRNEK DAVA
Amerika'da Linda Zacher adlı bir dul kadının davası örnek olarak gösteriliyor. Eşinin 10 bin dolarlık emekli ikramiyesiyle İsrail devlet tahvili alan Zacher'in 34 ay boyunca 0.4 puanlık manipülasyon yüzünden zararı 100 dolar olarak saptanmış durumda.
İŞTE DAVA AÇILAN 21 BANKA
*
Lloyds
*
Royal Bank of Scotland
*
HSBC
*
Morgan Stanley
*
Barclays
*
Citibank
*
Credit
*
Bank of America
*
JP Morgan
*
Rabobank
*
RBC
*
UBS
*
West LB
*
HBOS
*
BTMU