Japonya ve Çin gibi ülkelerde kapalı devrede yapılan balık üretimlerinde ortaya çıkan nitratın sebze yetiştiriciliğinde kullanıldığı akuaponik sistem, Türkiye'de ilk kez Antalya'da uygulandı. Sazan balığı ile birlikte patlıcan ve marul üretiminin yapıldığı ilk akuaponik üretim, Akdeniz Su Ürünleri Araştırma, Üretme ve Eğitim Enstitüsü (AKSAM) Kepez üretim tesislerinde gerçekleştirildi. Proje Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (BATEM), AKSAM, Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü (SAREM) ile Meyvecilik Araştırma Enstitüsü işbirliğinde hayata geçirildi. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'nün de desteklediği 'Akuaponik Sistemde Sebze Yetiştiriciliği' projesinde, patlıcan ve sazan ile marul ve sazan üretimi denemeleri başarılı sonuçlar verdi.
İLK ÜRETİM SAZANLA MARUL VE PATLICAN
AKSAM'ın Kepez biriminde başlatılan çalışmada akuaponik sistemde bitki ve balık yetiştiriciliğinin entegrasyonuna yönelik araştırmada ilk olarak marul ve sazan kapalı devre sistem birlikte yetiştirildi. Projenin ikinci aşamasında ise patlıcan ve sazan kapalı devre sistemde birlikte yetiştirildi.
BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, 30 Mayıs 2017 tarihinde akuaponik sistem kanallarına 3 farklı yöntemde denemesi kurulan patlıcanlarda ilk çiçek ve meyvelerin görüldüğünü kaydetti. Ünlü, iki projede de başarılı sonuçlar elde ettiklerini belirtti. Akuaponik sistemde balık havuzundan çıkan ve topraksız yetiştiricilik ünitelerinden geçirilen suyun içindeki balık kökenli çözünmüş atıkların bitki tarafından besin olarak alındığını anlatan Abdullah Ünlü, "Arındırılan su tekrar balık yetiştiriciliğinde kullanılıyor. Hem bitki hem de balık yetiştiriciliği için gerekli su miktarını önemli ölçüde azaltan sistem, global ısınmanın etkisiyle ileriki yıllarda çölleşme riski altında olan Akdeniz Bölgesi için alternatif bir üretim modeli olarak görülüyor" dedi.
BALIĞIN DIŞKISI GÜBRE
Kapalı devre balık üretiminde balığın beslendikten sonra çıkardığı nitratın suda kirlilik yaptığını belirten Ünlü, "Bu kirlilik doğaya zarar veriyor, doğada bunun geri dönüşümü yok. O yüzden özellikle Çin, Japonya gibi ülkeler akuaponik sistemi ön plana çıkarıyor. Yani balığın ürettiği atıkları akuaponik sistemle bitkinin gübrelemesinde kullanıyoruz. Aynı suyla hem bitki üretiliyor hem de nitratlar gübre olarak kullanılıyor" diye konuştu.
ÜRETİCİLERE ÖRNEK OLACAK
Antalya'daki denemelerde sonuçların iki sebze türünde de çok iyi çıktığını belirten Ünlü, "Kapalı havzalarda balık üretimi yapan üreticilere tavsiye edeceğiz. Özellikle su kaynaklarının çok olmadığı, kısıtlı olduğu yerlerde hem su kaynağı kirletilmeyecek hem de aynı su tekrar balık üretiminde kullanılabilecek. Patlıcan, marul gibi sebze üretimleri de yapılabilecek. Yani balığın bıraktığı kirlilik doğaya bırakılmayacak, üretime dönüşecek" dedi.
