2011 Eylül ayında Türkiye pazarına giren Yandex'in 15 aylık bir geçmişi var. Yandex, Rusya dışındaki büyümesini ilk olarak 2005 yılında Ukrayna'da bir ofis açarak gerçekleştirdi. Yandex'in, Rusça dili kullanılmadığı halde yatırım yaptığı ilk ülke ise Türkiye. Ancak Türkiye pazarında bir başarıya imza atıp atmadıkları ise bir tartışma konusu.
Yandex Türkiye'nin en önemli özelliklerinden biri Yandex'in Türkiye için servisler geliştirmeye karar vermiş olması. Bu Türkiye pazarına verdikleri önemin de göstergesi. Bu servislerin arasında Yandex.Mail servisi ve Yandex Haritalar yer almakta. Türkiye pazarına yönelik özel hizmetler kadar Yandex'in pazardaki konumu da önemli.
Aktuel.com.tr, Yandex'in Türkiye'de bulunduğu süre içinde gerçekleştirdiği yüzde 1'lik büyümenin başarı göstergesi olup olmadığını tartışmaya açtı. Turkuvaz Reklam Pazarlama Yöneticisi Esat Dumlupınar pazardan pay koparmanın kolay olmadığını ve Yandex'in pazara hazırlıksız girdiğini söyledi. Pazarlamasyon.com'un kurucusu Necip Murat gelinen noktanın reklam ve PR çalışmasının tam karşılığı olmadığını söylüyor. Sektörün profesyonellerinden, Phorm Türkiye Yayıncı Geliştirme Direktörü İpek Karadağ ise konuyla ilgili kişisel fikirlerini şöyle paylaşıyor ve Yandex, güçlü bir rakibin olduğu pazarda başlangıç için iyi bir noktada diyor. İşte Yandex'in pazar payından tartışmanın payına düşenler...
Esat Dumlupınar, Turkuvaz Reklam Pazarlama Yöneticisi
"Yandex yeterince Türkiye'ye hazırlanmadı"
Yandex Türkiye'ye sanırım yeterince hazırlıklı bir giriş yapamadı. Çünkü Pazar payı bazında konuşulan büyüme rakam (yüzde 1), internet kullanıcılarının yaptığı toplam aramalardan değil, Google ve Yandex'in aylık tekil ziyaretçilerinden ortaya çıkıyor. Baz alınması gereken ölçüm toplam arama sayıları, dolayısıyla da sayfa görüntülenmeleri olması gerekir. Comscore'un Eylül raporuna göre Google toplamda 7.3 milyar görüntülenirken Yandex 87 milyon görüntülenmiş.
Yandex'in tıklanması henüz haber siteleriyle kıyaslanamaz
Yandex'in toplam aylık sayfa görüntülenmesi, Türkiye'nin 4 büyük haber sitesi (hurriyet.com.tr, sabah.com.tr, milliyet.com.tr ve haberturk.com) ile de henüz kıyaslanamaz derecede düşük. Yandex'e girerken bile Google kullanıyorlar. Yandex'in başarılı olduğu tek alan iPhone harita ve trafik bilgisi uygulaması. Aslında dikey aramalarda daha çok başarı elde edebilirler ancak genel aramalarda pazarı domine etmiş olan Google'ın payından koparmak kısa vadede kolay olmayacaktır.
Google arama dışında Chrome, Gmail, Drive, Android gibi ürünlerle pazardaki dominasyonunu sürekli güçlendirirken, Yandex'in geleneksel pazarlama ile Google'a meydan okuması kullanıcılarda kalıcı etki bırakmıyor. Örneğin TV reklamlarını yoğun kullandıkları dönemde Google Trends verilerinde haftalık raporlarda en çok Yandex aranmış oluyor. Yani kullanıcılar Yandex'e girerken bile Google kullanıyorlar. Bu ciddi bir pazarlama sorunu bence. Google'ın aramalardaki tek marka kimliğinden rahatsız olanlardan biriyim. Türkiye'deki dijital pazarın gelişimi ve sağlıklı büyümesi açısından Yandex'in başarılı olmasını fazlasıyla istemekteyim. Umarım ilk yılın değerlendirmesini doğru yaparlar ve 2013'te Mehmet Ali Bey'le daha başarılı işlere imza atarlar.
Necip Murat, Pazarlamasyon.com Kurucusu ve Editörü
"Şov yeni mi başladı?"
Google'dan daha köklü bir geçmişe sahip olan Rus internet devi Yandex, hepimizin de bildiği gibi Türk internet pazarına girmişti. 'Yandex Yel Değirmenlerine Karşı mücadele ediyor' demiştim. Haksız da sayılmazdım çünkü daha önce bu türde bir durum denenmemişti ve başarıya ulaşması zor görünüyordu. Ancak Yandex şimdiye kadar oynadığı sert oyunla hem benim hem de bu alanda yorum üretmeye çalışan birçok insanın yanıldığını kanıtladı. Bugünkü duruma baktığımızda Yandex'in Türkiye arama motoru pazarından yüzde 1'lik bir pay çıkardığını görüyoruz. Yandex Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ bu oranla ilgili 'Şov yeni başladı' dese de geçirilen bu 1.5 yıllık sürede elde edilen yüzde 1'in, yapılan bunca yenilik, reklam ve PR çalışmasının tam karşılığı olmadığını rahatlıkla söyleyebilirim. Yandex tıklanma ihtiyacını arttırmalı. Yandex sektöre girdiğinden bu yana sürekli yenilik üretti. Panaroma, Yandex Mail, Yandex Özel Arama, Metrica, Yandex tarayıcı ve Üniversite Rehberi bunlardan sadece birkaçı.
"Yandex'e tıklama ihtiyacı hissettirip hissettirmediğinin sorgulanması gerekir"
Google gibi bir dünya deviyle rekabet etmek isteyen bir şirketin yenilik yapmadan pazarda tutunabilmesi zaten imkansız ama asıl üzerinde durulması gereken noktanın, bu yeniliklerin insanlara Yandex'e tıklama ihtiyacı hissettirip hissettirmediğinin sorgulanması olduğunu düşünüyorum. İnsanlar bu ihtiyacı hissettiklerinde Yandex'in yüzde 1'lik oranı da yüksek bir ivme ile artacaktır. Yandex bu artışı sağlamak istiyorsa getirdiği yeniliklerin içlerini doldurmalı.
İpek Karadağ, Yayıncı Geliştirme Direktörü
"Türkiye'de yeni olsa da Rusya'da köklü"
Yandex Türkiye'ye yeni girmiş olsa da; Rusya'da lokalde köklü bir girişim. Yanlış bilmiyorsam 1998-99'dan beri varlık sürdürüyor. Ayrıca Türkiye gibi; dinamikleri son derece beklenmedik ve büyüme efektinin çok sayıda değişkenle endeksli olduğu bir pazara girdiğini gözden kaçırmamak gerek.
Yandex, kendi kulvarında; güçlü bir rakibinin hakim olduğu bir pazara girdi ancak; başlangıç için başarılı bir adım olduğunu düşünüyorum kişisel olarak. Pazarlama stratejisine dikkat edersek; son kullanıcısını iyi analiz ettiğini, ayrıca iş ortakları için sunduğu çözümlerinin de; hiç de tesadüfi olmadığını düşünüyorum.
Yandex'in TR dijital pazarı için yeni bir global renk ve ses olması son derece önemli. Bu tür pazara yönelik vakalarda; sadece o oyuncunun büyüme oranına bakmak; pazarın diğer oyuncularını ve pazar dinamiklerini analiz edenleri tek yönlü sığ bir noktaya taşıma riskini barındırır. Bu vakaya bütün olarak bakmak lazım. TR zor bir pazar; Yandex'in de oldukça iyi bir ton yakaladığını söylemek yerinde olur. Ayrıca girdiği ülkenin yasalarını ve vergi sistemini kabul etmiş bir global oyuncu olması kayda değer bir değişkendir kanaatindeyim."
Yandex Türkiye yetkililerinin yaptığı açıklama ise şu şekilde:
Yüzde 1 pazar payımızın başarı olup olmamasıyla ilgili: Birinci yılımızı doldurduğumuz Eylül 2012'de yüzde1 pazar payına ulaştığımızı açıklarken, Yandex.Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, bunun bir başlangıç olduğunu, yüzde 1'in bizim için sembolik bir anlam taşıdığını vurgulamış, "Şov daha yeni başlıyor" demişti. Kısacası yüzde 1 pazar payı, Yandex'in Türkiye'deki nihai başarısının değil, Türkiye'deki internet kullanıcılarının Yandex'i benimsemeye başladığının ilk göstergesi olmuştur ve bir anlamda arama motoru alanında tekelin kırılışını müjdelemiştir. Bununla birlikte, yanlış bilinenin aksine pazar payımız, olması gerektiği gibi, Yandex.com.tr üzerinde yapılan arama sayısına göre hesaplanmaktadır.
Yandex kimdir?
Yandex 1993 yılında, Ilya Segalovich ve Arkady Volozh tarafından kuruldu. Index kelimesinden, kelimenin başına birinci tekil şahıs zamiri "Ya "kökünden Yandex'i yaratıp çok büyük bir başarıya imza atan ikili, Yandex'i web aramasıyla eş anlamlı kullanır bir kelime haline getirdi. 180 binden fazla reklamverenin tercihi olan Yandex gelirinin büyük bir kısmını metin tabanlı reklamcılıktan elde ediyor. Nasdaq'ın verilerine göre ilk kez 2002 yılında kara geçen Yandex'in yıllık 1.3 milyonluk cirosu ile dünyanın 5. büyük arama motoru olmuştur.
Haber: Deniz Bağrıaçık
