Covid 19 çocukları da yalnızlaştırdı. Özellikle tek çocuk olanlar oynayacak arkadaş bulamıyorlar. Arkadaş olarak kendilerine anne ya da babalarını seçiyorlar. Ancak ailelerinde bütün gün çocukları ile sayısız oyun oynayacak hali kalmıyor. Evde kalan çocuklar "Anne sıkıldım, anne ben kiminle oyun oynayacağım?" cümlelerini sık kullanmaya başladı.
Peki, ne yapacağız? Pandemi dolayısıyla okula gidemeyen, okula gitse de korkudan arkadaşı ile oynayamayan, kreş yaşında ama kreşe gidemeyen ve temas etmemek için başka çocuklarla da görüşemeyen çocuklar... Virüsten korurken çocukların ruhunda, doğasında açılan ne tür sorunlar olacak? İşte bu soruların cevabını Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Yelda Tan'dan aldık.
"Yaşadığımız pandemi süreci yediden yetmişe hepimizi birçok açıdan etkilemiş durumda. Herkesin kendi şartlarına, psikolojik, fiziksel durumuna göre baş etme becerisi de değişkenlik göstermektedir. Öncelikle unutmamamız gereken, sağlıklı çocuk yetiştirebilmenin en önemli koşulu sağlıklı ebeveyn olabilmektir. Baş etme becerisinin yüksek olması için ruh sağlığının yerinde olması gerekmektedir. Ebeveyn kendisini gerçekten iyi hissetmiyorsa profesyonel bir yardım almalıdır. Olaylar ne kadar zorlayıcı olursa olsun olumlu yaklaşım sergileyebilmenin temel koşulu budur.
PANDEMİ AİLELERİ YORDU
Bu süreç özellikle çocuğu olan kişileri çok yordu. Evde birden fazla çocuğun olmasının zorlukları farklı tek çocukla ilgilenmenin kendine has özellikleri farklı olabilmektedir. Burada çocuğun ya da çocukların yaşı, gelişimsel düzeyleri, her birinin kişilik özellikleri gibi birçok faktör sürecin nasıl geçeceğinin ipuçlarını verebilmekte. Normal süreçte, örneğin sıfır-üç yaş çocuğu ile üç-altı yaş çocuğunun ihtiyaç ve istekleri farklı olacaktır. Aynı şekilde ergenlik dönemi çok daha farklı gereksinimlerle karşımıza çıkabilmektedir.
Çocuğun evde tek başına olması, kardeşinin olmaması bu süreçte sosyalleşmenin sekteye uğraması ve çocukların akranlarıyla, arkadaşlarıyla fiziksel olarak da bir araya gelememesi ve çeşitli faaliyetlerde bulunamamaları onları da olumsuz yönden etkiledi. Ancak sağlam psikolojinin temel kurallarından birisi zorlukları aşma becerisini kazanılmasından geçmektedir. Bunun için aslında en önemli zaman çocukluk dönemidir. Ailelerin sadece pandemi döneminde değil diğer dönemlerde de yaptıkları en önemli hatalardan birisi de çocukla sürekli vakit geçirmenin doğru ebeveynlik olarak algılanmasından kaynaklanmaktadır. Evet, üç yaşındaki bir çocukla ilgilenme şekli ile 10 yaşındaki bir çocukla ilgilenmenin farklılıkları mutlaka olacaktır. Ancak çocukla belli bir plan ve program çerçevesinde, sorumluluklarını unutturmadan ilgilenmek çok önemli. Pandemiden önceki dönemdeki gibi uyku, yeme, içme, ders çalışma, oyun, aktivite gibi şeylerin aynı şekilde disiplinle devam ettirilmesi çok önemli. Her şeyden önce bu sürecin geçici olduğunu unutmamız gerekir.
SIKILMAK İTİCİ GÜÇ OLABİLİR
Ebeveynlerin en büyük korkularından birisi de çocuğuyla yeterince ilgilenememesi nedeniyle çocuğunun sıkılacağını düşünmesidir. Bazı çocuklar ne kadar ilgilenirseniz o kadar fazla ilgi isteyebilmektedir. Ancak can sıkıntısı da aslında çocuğun daha faydalı uğraşlar edinebilmesi için bir itici güç oluşturabilmektedir. Yani aslında son derece yararlı da olabilmektedir. Ancak bu dönemde çocuğa doğru rehber olabilmek çok önemli. Ev işlerine yardım etmesini sağlamak, birlikte pasta yapmak, resim yapmak, kitap okuma saatinin olması gibi durumlarda hem birlikte bir paylaşım yapmış hem de kaliteli vakit geçirilmiş olacaktır. Aynı zamanda bilgisayar, tablet, telefon kullanımını bir düzene sokmak fazla vakit geçirmemesine özen göstermek önemlidir. Eğer çocuk siz olmadan da kendini yararlı bir şekilde eğlendirip güzel vakit geçirebiliyorsa doğru yoldasınız demektir.
Her türlü uğraşınıza rağmen çocuğunuz sürekli ilgi istiyor ve kendi başına zaman geçirebilme yeteneği kazanamıyorsa bir uzmandan yardım almalısınız. Başka bir bakış açısı, çocuğa uygun tedavi önerileri çocuğunuzda değişime yol açabilir."
