Somali'yi 1969-1991 yılları arasında yöneten Devlet Başkanı Muhammed Siad Barre'nin torunu A.D., ülkesinde yönetimin el değiştirmesi üzerine ailesiyle Hollanda'ya yerleşti. Aynı zamanda Hollanda vatandaşı olan A.D., daha sonra Alman uyruklu eşiyle Mısır'a gitti.
İSTANBUL'DA GÖZALTINA ALINDI
Ancak 3 yıl yaşadığı Mısır'da tutuklanarak, cezaevine konuldu. 7 ay sonra serbest bırakılan A.D., Hollanda'ya gitmek için bindiği uçağın, İstanbul'da aktarma yaptığı sırada Interpol tarafından arandığı gerekçesiyle gözaltına alındı. 'Terörizm' suçundan uluslararası düzeyde Kırmızı Bülten ile arandığı gerekçesiyle tutuklanan A.D.'nin ABD iadesini istedi. Bakırköy Ağır Ceza Mahkemesi'nce yapılan yargılama sonunda iade talebi reddedilen A.D., tahliye edildi.
'UÇAKTA SEYAHAT BELGESİNİ YIRTTI'
İstanbul Göç İdaresi Müdürlüğü ise kamu güvenliği bakımından tehlike oluşturduğu gerekçesiyle A.D. hakkında 'sınır dışı etme ve idari gözetim altına alma' kararı verdi. Karar doğrultusunda A.D, 8 Haziran 2014 günü Hollanda'ya gönderilmek üzere uçağa bindirildi. Ancak uçakta seyahat belgesi ve biniş kartını yırttı.
WikiLeaks'i kurucusu Julian Assange de, Londra'da gözaltına alınmıştı
Bunun üzerine uçaktan indirilen A.D. Hollanda'ya gönderilmesi halinde ABD'ye iade edilebileceği, iade edildiği takdirde de yaşamı ve özgürlüğünün tehlikeye düşeceği iddiasıyla 'sınır dışı kararının iptali' istemiyle dava açtı. İstanbul 1'inci İdare Mahkemesi, davayı, A.D.'nin Kırmızı Bülten ile arandığını gerekçe göstererek, reddetti.
KÖTÜ MUAMELE YASAĞI İHLAL EDİLDİ
A.D. de 15 Aralık 2014 tarihinde Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu. Ülkesine geri gönderilmesi halinde temel hak ve özgürlüklerinin ihlal edileceğini ileri süren A.D, sınır dışı işleminin tedbiren durdurulmasını istedi. Maddi ve manevi tazminat ile adli yardım talep etti. Anayasa Mahkemesi, A.D.'nin başvurusunu inceleyerek, 3 Nisan 2019 tarihinde karara bağladı. Resmi Gazete'de yayınlanan kararda Anayasa Mahkemesi, A.D.'nin kötü muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddiasını kabul edilebilir buldu ve Anayasa'nın 17'nci maddesinde güvence altına alınan 'kötü muamele yasağının ihlal edildiğine' karar verdi.
Mahkeme, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararın bir örneğini idare mahkemesine gönderdi.
Ayrıca yeniden yargılama sonuçlanıncaya kadar başvurucunun sınır dışı edilmemesine de hükmetti.
10 BİN LİRA MANEVİ TAZMİNAT KARARI
A.D.'ye 10 bin TL manevi tazminat ödenmesini kararlaştıran mahkeme, diğer tazminat taleplerini ise reddetti. Mahkeme, başvurucunun kamuya açık belgelerde kimliğinin gizli tutulması ve adli yardım talebini de kabul etti.
'SOMALİ'DE AJANLIK TEKLİF EDİLDİ'
A.D., AYM'ye sunduğu dilekçede, 1991'de Hollanda'ya yerleştiğini, 6 dil bildiğini, İngiltere'de uçak mühendisliği eğitimi aldığını anlatarak, 2008 yılında İngiliz gizli istihbarat servisi tarafından kendisine Somali'de ajanlık faaliyetinde bulunmasının teklif edildiğini öne sürdü. Bu teklifi reddetmesi nedeniyle İngiltere'den ayrılması yönünde baskı gördüğünü, bundan sonraki tüm olayların bu teklifi reddetmesiyle bağlantılı olduğunu savunan A.D., Almanya'da 2011 yılında evlendiğini, dil eğitimini tamamlamak amacıyla, yaşam koşullarının daha ekonomik olduğu Mısır'a gittiğini kaydetti. Bir süre Kahire'de cezaevinde tutulduğunu, işkenceye maruz kaldığını ileri süren A.D., serbest bırakıldıktan sonra Hollanda'ya gitmek için bindiği uçağın aktarma yaptığı İstanbul Havalimanı'nda gözaltına alındığını, Kahire-Amsterdam arası direkt uçuş olmasına rağmen, konsolosluk yetkilisi tarafından İstanbul'da tutuklanabilmesi için yanlış yönlendirildiğini iddia etti.
