İsrail’de iktidar çöküş tehlikesiyle karşı karşıya: Hükümeti devirmek için birleştiler

İsrail’de siyasi kriz patlak verdi. Muhalefet partileri, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun hükümetini sona erdirmek amacıyla meclisin feshedilmesine ilişkin yasa tasarısını bugün Meclis'te oylamaya sunacaklarını duyurdu. İktidar koalisyonunun Ultra Ortodoks ortakları da kararı destekleyerek erken seçim tehdidinde bulundu.

Kanal 12 televizyonunun haberine göre, İsrail Meclisi'nde toplantı yapan muhalefet liderleri, meclisin feshi yoluyla ülkeyi erken seçime götürecek tasarının bugün genel kurulda oylamaya sunulması kararını oybirliğiyle aldı.

HÜKÜMETİ DEVİRMEYE YOĞUNLAŞTILAR

Muhalefet liderlerinin bir araya gelmesinin ardından yayınlanan ortak bildiride, tüm çabaları tek bir hedefe, "hükümeti devirmeye" yoğunlaştırmak için muhalefetin sunduğu tüm tasarıların bugün gündemden çıkarılmasına karar verildiği aktarıldı. Netanyahu hükümeti, muhalefetin tasarıyı getirmesini engellemek için çok sayıda yasa tasarısını bugün Meclis'e getiriyor.

Meclisin feshedilmesine ilişkin tasarının genel kurul gündemine alınıp alınmamasının tartışıldığı toplantıya aralarında Filistin asıllı İsrail vatandaşlarını temsil eden Raam (Birleşik Liste) ve Hadaş-Taal'in (Ortak Liste) partileri de olmak üzere tüm muhalefet unsurlarının liderlerinin katıldığı bildirildi.

ULTRA ORTODOKS YAHUDİLERİN TAVRI BELİRLEYİCİ OLACAK

Netanyahu hükümetinin iktidar koalisyonu, 120 sandalyeli İsrail Meclisi'nde 68 milletvekiliyle temsil ediliyor. Tasarının meclisten geçmesi için çoğunluğu sağlaması yani en az 61 milletvekilinin onayı gerekiyor.

İsrail basınındaki haberlerde, Birleşik Tevrat Yahudiliği (7 milletvekili) partisinin meclisin feshedilmesini de destekleyeceği ancak Şas'ın (11 milletvekili) ne yönde hareket edeceğinin henüz belli olmadığı belirtildi.

Genel kurula bugün getirilecek tasarının Şas'ın desteği olmadan oylamadan geçmesinin mümkün olmadığı da hatırlatıldı.

Birleşik Tevrat Yahudiliği'nin dini lideri olan hahamlar, koalisyondan çekilme ve meclisi feshetme seçeneklerinden ikisini de desteklediklerini belirten bir açıklama yayımlamıştı.

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun iktidar koalisyonu ortağı Ultra Ortodoks (Haredi) Şas Partisi lideri Arye Deri'nin meclisin feshedilmesini destekleyeceği bildirilmişti.

Koalisyon iktidarının Ultra Ortodoks ortakları Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği partileri, Tevrat okullarında eğitim alanların askerlikten muaf tutulmasına ilişkin yasal düzenleme yapmaması nedeniyle sık sık hükümeti devirmekle tehdit ediyor.

İKTİDAR KOALİSYONU TASARIYA ENGEL OLMAYA ÇALIŞIYOR

İsrail basını, geçmesi halinde meclisi feshederek ülkeyi üç ay içinde erken seçime götürecek tasarının oylanmasını geciktirmek amacıyla Netanyahu liderliğindeki koalisyonun çaba gösterdiğini yazdı.

Bu doğrultuda, koalisyonun bugün için genel kurul gündemine bir dizi yasa tasarısını sunduğu belirtiliyor.

Ayrıca bu gece ön oylamadan geçmesi halinde Likud milletvekili Ofir Katz başkanlığındaki Meclis komitesinin inceleyeceği tasarıyı mümkün olduğunca geciktirmesinin beklendiği kaydediliyor.

MUHALEFET EN KISA SÜREDE MECLİSİ FESHETMEK İSTİYOR

İsrail'de meclisin feshine ilişkin tasarı, yapılan oylamada yeterli desteği alamazsa altı ay boyunca tekrar genel kurul gündemine alınamıyor. Ancak Meclis Başkanı'nın istemesi halinde, altı aydan daha kısa bir süre içinde tasarı yeniden gündeme getirilebiliyor.

Muhalefet, meclis yasama döneminin sona ereceği 27 Temmuz'a kadar tasarıyı üç oylamadan da geçirmeyi planlıyor.

Meclis feshedildiği takdirde Netanyahu hükümeti geçici bir hükümet olarak görevine devam edecek ve 90 gün içinde bir seçim tarihi belirlenecek.

NETANYAHU İLE HAREDİLER ARASINDAKİ ANLAŞMAZLIK

İsrail yasalarına göre 18 yaşını geçen herkesin zorunlu askerlik hizmetini yapması gerekirken, Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyor.

İsrail'in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023'ten itibaren bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker ihtiyacı da artmaya başladı.

Gazze Şeridi'nde ateşkesi bozarak saldırıların yeniden başlamasıyla bu ihtiyaç yeniden ciddi şekilde hissedilirken ordunun 7 bini savaş bölgelerinde görev alacak şekilde olmak üzere 12 bin askere ihtiyaç duyduğu ifade ediliyor.

Geçen sene asker ihtiyacının artmasıyla askerlikten muaf Ultra Ortodoks Yahudi gençlerin orduya alınmasına yönelik çalışmalar, İsrail'in en tartışmalı konularından biri haline gelmişti.

İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024'te Haredi erkeklerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağının bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların göreve alınması gerektiğine karar vermişti.

Nüfusun yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturan Harediler, zorunlu askerliğe karşı çıkıyor ve hayatlarını Tevrat çalışmalarına adadıklarını belirtiyorlar.

Netanyahu'nun Haredi koalisyon ortakları, Başbakan'a Haredilerin askerlikten muaf tutulacağı bir askerlik yasası çıkarılması için baskı yapıyor.