Dünya tam 34 yıl önce tarihe geçecek büyüklükte bir felaket olan Çernobil Faciasını yaşamıştı. Ukrayna'da 4 Nisan tarihinden itibaren hızlı yayılan yangılar büyük bir panik havası oluşturmuş durumda. Şu ana kadar 12 köyün, mezarlıkların ve geniş ağaçlıkların yandığı bildirilirken, yangın sebebiyle Çernobil'deki radyasyon seviyesinin normalin 14 kat belirtiliyor. Peki, Ukrayna'daki yangın sebebiyle Çernobil Nükleer Santrali patlarsa ne olur? Olası bir Çernobil patlaması yeniden radyasyon yayılmasına neden olur mu, etkileri neler olur? İşte detaylar…
Ukrayna Acil Durumlar Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, çevreye yayılan dumanlar nedeniyle, yangının kapladığı alanın tam olarak tespit edilemediği, fakat 8 Nisan tarihi itibariyle, 3 bin 500 hektarlık alanın yangının etkisi altında kaldığı belirtildi. Tur operatörü Yaroslav Yemelianenko, yangının terk edilmiş Pripyat şehrine ulaştığını ve nükleer santrale yaklaştığını belirtti. Yangının nükleer atıkların depolandığı bölgeye yaklaştığı ifade edildi.
Çernobil nükleer santrali patlaması, üzerinden 30 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen etkisini yitirmiyor. Reaktörlerde insan hatası nedeniyle meydana gelen patlama, birçok kişinin ölümüne neden olmuş ve bölgede ortaya çıkan radyoaktif sızıntı sebebiyle yerleşim alanları boşaltılmıştı.
Çernobil faciasının etkileri, radyoaktif sızıntının yayılmasıyla birlikte insan üzerinde de görülmüştür. Patlamanın meydana geldiği alan, olayın ardından karantina altına alınmış ve o tarihten itibaren bölgeye girişler yasaklanmıştır.
ÇERNOBİL NÜKLEER KAZASI NASIL OLMUŞTU?
Kaza 26 Nisan 1986 Cumartesi günü 4 numaralı reaktörde yapılan sistem testi esnasında başlamıştır. Çernobil Nükleer Santrali Pripyat kenti, Beyaz Rusya idari sınırı ile Dinyeper Nehri yakınlarında bulunuyordu. Test esnasında ani ve beklenmedik bir güç dalgalanması fark edilerek acil durum butonuna basılmıştı fakat güç çıkışı daha fazla büyüyerek son noktaya ulaştığında buhar basıncı bir dizi tepkimeye neden oldu. Tüm bu olaylar nötron moderatör ile hava arasındaki grafitin birleşmesine neden oldu ve nükleer çekirdekte erime oldu. Tutuşma ile çıkan yangın atmosfere yükseldi. Böylece Pripyat başta olmak üzere geniş bir coğrafyaya yüksek derecede nükleer serpinti bulutu yayıldı. Serpinti bulutu Sovyetler Birliği'nin batısı ile buradan Avrupa'ya ve Karadeniz üzerinden Türkiye'ye sürüklendi. 1986 yılından 2000 yılına kadar Beyaz Rusya, Rusya ve Ukrayna'da ciddi olarak kirlenmiş bölgelerden toplam 350.400 kişi tahliye edildi. Rusya'nın resmî verilerine göre oluşan radyoaktif serpintiden en çok etkilenen yer %60 ile Beyaz Rusya oldu. Çernobil kazasının ardından Rusya, Beyaz Rusya ve Ukrayna sürekli olarak yaptığı dezenfekte işlemleri ile sağlık işlemlerinde yüklü derecede harcama yaptı.
