Harita, yer – yön tarifi, yeryüzü şekilleri, çevre ve doğal afetler 4. sınıf insanlar, yerler ve çevre konusu kapsamında işlenir. İnsanlar, yerler ve çevre konusunu anlamak için bazı kavramları bilmemiz gerekmektedir. Şimdi bu kavramları detaylı bir şekilde ele alacağız.
YÖNLER
Kuzey, batı, doğu ve güney olmak üzere 4 ana yön vardır. Ara yönler ise güneydoğu, kuzeydoğu, güneybatı ve kuzeybatı olarak 4'e ayrılır. Yön bulma yöntemleri ise kutup yıldızı, pusula, güneş, saat, karınca ve yosundur. Kuzeyi bulmaya yardımcı olan yöntemler kutup yıldızı, yosun, çubuk yöntemi ve pusuladır. Doğuyu gösteren ise güneştir.
HARİTALAR
Haritalar yaşadığımız yeri gösteren çizimlerdir. Haritaların kuş bakışı olarak yapılan çizimine ise kroki ismi verilir. Kabataslak olarak yapılan bu çizimler belirli bir ölçüye de bağlı yapılmaz.
HAVA DURUMLARI
İnsanlar, çevre ve yaşadığımız yer konusunun detaylarından biri de hava durumudur. Isınma, soğuma, yağış, don, sis ve rüzgar gibi hava koşulları hava durumunu ortaya çıkarır. Bu hava durumlarını incelemek için kurulan meteoroloji hizmeti ile yaşadığımız yerlerdeki doğa olaylarını kolaylıkla takip edebiliriz.
YAŞADIĞIMIZ YER VE ÇEVREMİZ
Yollar, binalar, parklar, fabrikalar gibi insan eli ile üretilen yapılar çevremizi oluşturur. Beşeri unsurlar olarak adlandırılan bu yapıların yanı sıra çevremizde doğal unsurlar da vardır. Bunlar kendiliğinden meydana gelen unsurlar olarak karşımıza çıkar. Ağaçlar, göller, dağlar, denizler, hayvanlar ve bitkiler bu doğal unsurların temelleridir. Doğal unsurların vazgeçilmezleri ise toprak, su ve ormanlardır.
YAŞADIĞIMIZ YERDE DOĞAL AFETLER
Doğal afetler konusu ise yaşadığımız çevreye göre değişkenlik gösterir. Türkiye coğrafi konum olarak kasırga, hortum ve yanardağ gibi doğal afetlerle karşılaşmazken sel, deprem ve toprak kayması gibi doğal afetlerle karşı karşıya kalabilir. Özellikle Kuzey Anadolu, Marmara ve Doğu Anadolu fay hatları ile aktif deprem fayı üzerinde yer alır. Karadeniz Bölgesi'nde ise yoğun ağış koşullarından dolayı sel ve toprak kayması sıklıkla görülür.
